Σύμφωνα με τους FT, η Γαλλία βρίσκεται σε οικονομικό χάλι…
«Η Ευρώπη μας είναι θνησιγενής, μπορεί να πεθάνει», προειδοποίησε ο Emmanuel Macron στα τέλη Απριλίου.
Ποιος να το ήξερε ότι μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα ο πρόεδρος της Γαλλίας θα άρχιζε να «επιβεβαιώνει» την άποψη του, προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές που απειλούν να βυθίσουν ολόκληρη την ΕΕ σε μια δυνητικά θανάσιμη κρίση;
Σύμφωνα με τους Financial Times, επί του παρόντος, η παγκόσμια προσοχή εστιάζεται στα άμεσα πολιτικά δράματα στη Γαλλία.
Ο πρώτος γύρος των βουλευτικών εκλογών θα διεξαχθεί στις 30 Ιουνίου.
Το ακροδεξιό Rassemblement National προηγείται επί του παρόντος στις δημοσκοπήσεις, με το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, έναν συνασπισμό που κυριαρχείται από την άκρα αριστερά, να βρίσκεται στη δεύτερη θέση.
Στην καλύτερη περίπτωση, ένα κοινοβούλιο στο οποίο θα κυριαρχούν τα πολιτικά άκρα θα βύθιζε τη Γαλλία σε περίοδο παρατεταμένης αστάθειας.
Στη χειρότερη περίπτωση, θα οδηγούσε στην υιοθέτηση σπάταλων και εθνικιστικών πολιτικών, που θα προκαλούσαν γρήγορα μια οικονομική και κοινωνική κρίση.
Τυχόν γαλλική κατάρρευση θα γινόταν γρήγορα πρόβλημα της ΕΕ.
Θα υπήρχαν δύο κύριοι μηχανισμοί μετάδοσης: Ο πρώτος θα αφορούσε τα δημοσιονομικά πράγματα.
Ο δεύτερος θα ήταν διπλωματικής φύσης.
Οικονομικό χάλι
Σύμφωνα με τους FT, η Γαλλία βρίσκεται σε οικονομικό χάλι.
Το δημόσιο χρέος είναι 110% του ΑΕΠ ενώ η σημερινή κυβέρνηση παρουσίαζε δημοσιονομικό έλλειμμα 5,5% πέρυσι.
Τόσο η ακροδεξιά όσο και η άκρα αριστερά έχουν δεσμευτεί για μεγάλες αυξήσεις δαπανών και μειώσεις φόρων, ενέργειες που θα διόγκωναν το χρέος και το έλλειμμα, ενώ παραβιάζουν τους κανόνες της ΕΕ.
Ο Bruno Le Maire, υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, έχει προειδοποιήσει ότι τυχόν νίκη είτε της άκρας αριστεράς είτε της άκρας δεξιάς θα μπορούσε να οδηγήσει σε κρίση χρέους και η Γαλλία να τεθεί υπό την εποπτεία του ΔΝΤ ή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Le Maire έχει επισημάνει ως παράδειγμα τη μίνι κρίση στην οποία υπέπεσε η κυβέρνησης της Βρετανίας επί Truss, για να υπογραμμίσει πόσο γρήγορα μπορούν να στραφούν οι αγορές ενάντια σε μια οικονομικά απερίσκεπτη κυβέρνηση.
Στην πραγματικότητα, μια γαλλική δημοσιονομική κρίση θα μπορούσε να είναι χειρότερη από αυτήν της Βρετανίας επί Liz Truss.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπήρχε ένας μηχανισμός για την απαλλαγή της πρωθυπουργού από τα καθήκοντά της γρήγορα, για την αποκατάσταση της ορθολογικής διακυβέρνησης.
Κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ πιο δύσκολο στη Γαλλία, όπου η ακροδεξιά και η άκρα αριστερά έχουν εδραιωμένες ηγεσίες, και δεν έχουν προσεκτικούς, βασισμένους στην πραγματικότητα, πολιτικούς.
Η δεύτερη μεγάλη επιπλοκή έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Γαλλία είναι μία από τις 20 χώρες που χρησιμοποιούν το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα.
Τι θα συνέβαινε εάν το ασφάλιστρο κινδύνου στα γαλλικά ομόλογα εκτινασσόταν στα ύψη;
Η ΕΕ διαθέτει πλέον μηχανισμούς για να παρέμβει στις αγορές ομολόγων.
Θα ήταν, όμως, διατεθειμένες οι Βρυξέλλες ή το Βερολίνο να συμφωνήσουν σε μια τέτοια κίνηση, εάν η κρίση είχε προκληθεί από μη χρηματοδοτούμενες γαλλικές δαπάνες;
Η γερμανική κυβέρνηση αυτήν τη στιγμή αγωνίζεται να εξοικονομήσει δισεκατομμύρια δολάρια.
Γιατί να υποστηρίξει μια διάσωση για μια σπάταλη Γαλλία;
Η γαλλική ακροδεξιά και η άκρα αριστερά είναι επίσης βαθιά ευρωσκεπτικίστριες — και ήδη εκφράζουν εχθρότητα για τη Γερμανία.
Η πλατφόρμα του RN (γαλλική ακροδεξιά) κάνει λόγο για «βαθιά και ασυμβίβαστη απόκλιση» μεταξύ των κοσμοθεωριών της Γαλλίας και της Γερμανίας.
Ο Jordan Bardella, ο οποίος θα είναι υποψήφιος πρωθυπουργός του RN, απείλησε να μειώσει τη συνεισφορά της Γαλλίας στον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά 2-3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Ελληνική κρίση χρέους
Σύμφωνα με τους FT, κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης χρέους, η οποία διήρκεσε περίπου μια δεκαετία, η περιφρόνηση της ΕΕ από την Αθήνα έδωσε τη θέση της στην απειλή εκδίωξης της Ελλάδας από το ευρώ - μια κίνηση που θα είχε καταστρέψει την αξία των ελληνικών αποταμιεύσεων.
Αλλά η απομάκρυνση της Γαλλίας από το ευρώ —ή την ίδια την ΕΕ— είναι κάτι εντελώς αδιανόητο.
Ολόκληρο το ευρωπαϊκό έργο, από τη δεκαετία του 1950, έχει οικοδομηθεί γύρω από το γαλλογερμανικό άξονα.
Συνεπως, είναι πολύ πιο πιθανό η Γαλλία να παραμείνει στην ΕΕ και το ενιαίο νόμισμα, αλλά να λειτουργήσει ως ολετήρας: θα κατέστρεφε την ευρωπαϊκή συνοχή και σταθερότητα, σε μια εποχή που η ΕΕ αγωνίζεται να αντισταθεί στη Ρωσία.
Εάν ο Macron δεν παραιτηθεί (κάτι που φαίνεται απίθανο), θα συνεχίσει να εκπροσωπεί τη Γαλλία σε διεθνείς συνόδους κορυφής και συναντήσεις της ΕΕ.
Όμως, ο Γάλλος πρόεδρος είναι πιθανό να βγει από αυτές τις εκλογές ως ένα σοβαρά πληγωμένο πολιτικό πρόσωπο.
Μερικοί από τους Ευρωπαίους συναδέλφους του Macron μπορεί να απολαύσουν ήσυχα το θέαμα του «Δία» να ταπεινώνεται.
Αλλά ο αντίκτυπος στην Ευρώπη μιας ταπεινωμένης και θυμωμένης Γαλλίας θα ήταν ζοφερός.
Το RN θα ερχόταν σε σύγκρουση με τις Βρυξέλλες, στο όνομα της γαλλικής κυριαρχίας.
Από την άλλη, οι ηγέτες της ακροδεξιάς έχουν δείξει ότι ο σκληροπυρηνικός ευρωσκεπτικισμός μπορεί να τρομάξει και να αποξενώσει τους ψηφοφόρους και τις αγορές.
Μετά την ήττα των προεδρικών εκλογών του 2017, το RN εγκατέλειψε αθόρυβα τη συζήτηση για αποχώρηση από το ευρώ.
Μια οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με μια αντιπαράθεση με τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, μπορεί να κάνει το RN να υποχωρήσει στα εθνικιστικά και συγκρουσιακά ένστικτά του.
Εναλλακτικά, η πραγματικότητα της διακυβέρνησης μπορεί να την αναγκάσει να συμβιβαστεί με την ΕΕ.
Όσοι έχουν μνήμες μπορεί να θυμούνται την οικονομική κρίση στη Γαλλία στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν η τότε σοσιαλιστική κυβέρνηση προσπάθησε να εφαρμόσει μια ριζοσπαστική, αριστερή ατζέντα.
Αυτή η κρίση οδήγησε τελικά στην άνοδο του Jacques Delors, πρώτα ως υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας και στη συνέχεια ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στις Βρυξέλλες, ο Delors προώθησε μεταρρυθμίσεις για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την έναρξη του ενιαίου νομίσματος.
Η ιστορία είναι απίθανο να επαναληφθεί.
«Όμως η εμπειρία δεκαετιών δείχνει ότι είναι λάθος να στοιχηματίζουμε ενάντια στην ικανότητα της ΕΕ να ξεπερνά τις απειλές που μοιάζουν θανάσιμες» λένε οι FT.
Τα πράγματα, όμως, είναι υψηλής επικινδυνότητας.
www.bankingnews.gr
Ποιος να το ήξερε ότι μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα ο πρόεδρος της Γαλλίας θα άρχιζε να «επιβεβαιώνει» την άποψη του, προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές που απειλούν να βυθίσουν ολόκληρη την ΕΕ σε μια δυνητικά θανάσιμη κρίση;
Σύμφωνα με τους Financial Times, επί του παρόντος, η παγκόσμια προσοχή εστιάζεται στα άμεσα πολιτικά δράματα στη Γαλλία.
Ο πρώτος γύρος των βουλευτικών εκλογών θα διεξαχθεί στις 30 Ιουνίου.
Το ακροδεξιό Rassemblement National προηγείται επί του παρόντος στις δημοσκοπήσεις, με το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, έναν συνασπισμό που κυριαρχείται από την άκρα αριστερά, να βρίσκεται στη δεύτερη θέση.
Στην καλύτερη περίπτωση, ένα κοινοβούλιο στο οποίο θα κυριαρχούν τα πολιτικά άκρα θα βύθιζε τη Γαλλία σε περίοδο παρατεταμένης αστάθειας.
Στη χειρότερη περίπτωση, θα οδηγούσε στην υιοθέτηση σπάταλων και εθνικιστικών πολιτικών, που θα προκαλούσαν γρήγορα μια οικονομική και κοινωνική κρίση.
Τυχόν γαλλική κατάρρευση θα γινόταν γρήγορα πρόβλημα της ΕΕ.
Θα υπήρχαν δύο κύριοι μηχανισμοί μετάδοσης: Ο πρώτος θα αφορούσε τα δημοσιονομικά πράγματα.
Ο δεύτερος θα ήταν διπλωματικής φύσης.
Οικονομικό χάλι
Σύμφωνα με τους FT, η Γαλλία βρίσκεται σε οικονομικό χάλι.
Το δημόσιο χρέος είναι 110% του ΑΕΠ ενώ η σημερινή κυβέρνηση παρουσίαζε δημοσιονομικό έλλειμμα 5,5% πέρυσι.
Τόσο η ακροδεξιά όσο και η άκρα αριστερά έχουν δεσμευτεί για μεγάλες αυξήσεις δαπανών και μειώσεις φόρων, ενέργειες που θα διόγκωναν το χρέος και το έλλειμμα, ενώ παραβιάζουν τους κανόνες της ΕΕ.
Ο Bruno Le Maire, υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, έχει προειδοποιήσει ότι τυχόν νίκη είτε της άκρας αριστεράς είτε της άκρας δεξιάς θα μπορούσε να οδηγήσει σε κρίση χρέους και η Γαλλία να τεθεί υπό την εποπτεία του ΔΝΤ ή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Le Maire έχει επισημάνει ως παράδειγμα τη μίνι κρίση στην οποία υπέπεσε η κυβέρνησης της Βρετανίας επί Truss, για να υπογραμμίσει πόσο γρήγορα μπορούν να στραφούν οι αγορές ενάντια σε μια οικονομικά απερίσκεπτη κυβέρνηση.
Στην πραγματικότητα, μια γαλλική δημοσιονομική κρίση θα μπορούσε να είναι χειρότερη από αυτήν της Βρετανίας επί Liz Truss.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπήρχε ένας μηχανισμός για την απαλλαγή της πρωθυπουργού από τα καθήκοντά της γρήγορα, για την αποκατάσταση της ορθολογικής διακυβέρνησης.
Κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ πιο δύσκολο στη Γαλλία, όπου η ακροδεξιά και η άκρα αριστερά έχουν εδραιωμένες ηγεσίες, και δεν έχουν προσεκτικούς, βασισμένους στην πραγματικότητα, πολιτικούς.
Η δεύτερη μεγάλη επιπλοκή έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Γαλλία είναι μία από τις 20 χώρες που χρησιμοποιούν το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα.
Τι θα συνέβαινε εάν το ασφάλιστρο κινδύνου στα γαλλικά ομόλογα εκτινασσόταν στα ύψη;
Η ΕΕ διαθέτει πλέον μηχανισμούς για να παρέμβει στις αγορές ομολόγων.
Θα ήταν, όμως, διατεθειμένες οι Βρυξέλλες ή το Βερολίνο να συμφωνήσουν σε μια τέτοια κίνηση, εάν η κρίση είχε προκληθεί από μη χρηματοδοτούμενες γαλλικές δαπάνες;
Η γερμανική κυβέρνηση αυτήν τη στιγμή αγωνίζεται να εξοικονομήσει δισεκατομμύρια δολάρια.
Γιατί να υποστηρίξει μια διάσωση για μια σπάταλη Γαλλία;
Η γαλλική ακροδεξιά και η άκρα αριστερά είναι επίσης βαθιά ευρωσκεπτικίστριες — και ήδη εκφράζουν εχθρότητα για τη Γερμανία.
Η πλατφόρμα του RN (γαλλική ακροδεξιά) κάνει λόγο για «βαθιά και ασυμβίβαστη απόκλιση» μεταξύ των κοσμοθεωριών της Γαλλίας και της Γερμανίας.
Ο Jordan Bardella, ο οποίος θα είναι υποψήφιος πρωθυπουργός του RN, απείλησε να μειώσει τη συνεισφορά της Γαλλίας στον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά 2-3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Ελληνική κρίση χρέους
Σύμφωνα με τους FT, κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης χρέους, η οποία διήρκεσε περίπου μια δεκαετία, η περιφρόνηση της ΕΕ από την Αθήνα έδωσε τη θέση της στην απειλή εκδίωξης της Ελλάδας από το ευρώ - μια κίνηση που θα είχε καταστρέψει την αξία των ελληνικών αποταμιεύσεων.
Αλλά η απομάκρυνση της Γαλλίας από το ευρώ —ή την ίδια την ΕΕ— είναι κάτι εντελώς αδιανόητο.
Ολόκληρο το ευρωπαϊκό έργο, από τη δεκαετία του 1950, έχει οικοδομηθεί γύρω από το γαλλογερμανικό άξονα.
Συνεπως, είναι πολύ πιο πιθανό η Γαλλία να παραμείνει στην ΕΕ και το ενιαίο νόμισμα, αλλά να λειτουργήσει ως ολετήρας: θα κατέστρεφε την ευρωπαϊκή συνοχή και σταθερότητα, σε μια εποχή που η ΕΕ αγωνίζεται να αντισταθεί στη Ρωσία.
Εάν ο Macron δεν παραιτηθεί (κάτι που φαίνεται απίθανο), θα συνεχίσει να εκπροσωπεί τη Γαλλία σε διεθνείς συνόδους κορυφής και συναντήσεις της ΕΕ.
Όμως, ο Γάλλος πρόεδρος είναι πιθανό να βγει από αυτές τις εκλογές ως ένα σοβαρά πληγωμένο πολιτικό πρόσωπο.
Μερικοί από τους Ευρωπαίους συναδέλφους του Macron μπορεί να απολαύσουν ήσυχα το θέαμα του «Δία» να ταπεινώνεται.
Αλλά ο αντίκτυπος στην Ευρώπη μιας ταπεινωμένης και θυμωμένης Γαλλίας θα ήταν ζοφερός.
Το RN θα ερχόταν σε σύγκρουση με τις Βρυξέλλες, στο όνομα της γαλλικής κυριαρχίας.
Από την άλλη, οι ηγέτες της ακροδεξιάς έχουν δείξει ότι ο σκληροπυρηνικός ευρωσκεπτικισμός μπορεί να τρομάξει και να αποξενώσει τους ψηφοφόρους και τις αγορές.
Μετά την ήττα των προεδρικών εκλογών του 2017, το RN εγκατέλειψε αθόρυβα τη συζήτηση για αποχώρηση από το ευρώ.
Μια οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με μια αντιπαράθεση με τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, μπορεί να κάνει το RN να υποχωρήσει στα εθνικιστικά και συγκρουσιακά ένστικτά του.
Εναλλακτικά, η πραγματικότητα της διακυβέρνησης μπορεί να την αναγκάσει να συμβιβαστεί με την ΕΕ.
Όσοι έχουν μνήμες μπορεί να θυμούνται την οικονομική κρίση στη Γαλλία στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν η τότε σοσιαλιστική κυβέρνηση προσπάθησε να εφαρμόσει μια ριζοσπαστική, αριστερή ατζέντα.
Αυτή η κρίση οδήγησε τελικά στην άνοδο του Jacques Delors, πρώτα ως υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας και στη συνέχεια ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στις Βρυξέλλες, ο Delors προώθησε μεταρρυθμίσεις για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την έναρξη του ενιαίου νομίσματος.
Η ιστορία είναι απίθανο να επαναληφθεί.
«Όμως η εμπειρία δεκαετιών δείχνει ότι είναι λάθος να στοιχηματίζουμε ενάντια στην ικανότητα της ΕΕ να ξεπερνά τις απειλές που μοιάζουν θανάσιμες» λένε οι FT.
Τα πράγματα, όμως, είναι υψηλής επικινδυνότητας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών