Ο υπαρξιακός κίνδυνος από την Κίνα και η ανάγκη ανατροπής των θεμελιωδών δεδομένων στην οικονομία των ΗΠΑ
Η πολιτική του Donald Trump έχει απώτερο στόχο το βαθύ μετασχηματισμό – κατ’ αρχήν – της αμερικανικής οικονομίας και οι αναταράξεις στις αγορές πέρα από το συγκυριακό θόρυβο είναι απλώς κρίσεις προσαρμογής στην αναγκαστικά βίαιη αλλαγή του αναπτυξιακού υποδείγματος.
Το κεντρικό ερώτημα είναι: Ποια είναι τα στοιχεία του μετασχηματισμού, αλλά και γιατί αυτός κατέστη αναγκαίος;
Επί πολλές δεκαετίες, η Κίνα διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στο χαμηλό άκρο της αλυσίδας αξίας της μεταποίησης: κατασκεύαζε πλαστικά παιχνίδια, χαμηλής ποιότητας εργαλεία και άλλα απλά αντικείμενα καθημερινής χρήσης χαμηλού περιθωρίου κέρδους.
Ωστόσο, η χώρα ανεβαίνει σταθερά στην αλυσίδα αξίας και ξαφνικά εμφανίζεται να κυριαρχεί σε αγαθά όπως αυτοκίνητα και ηλεκτρονικά είδη.
Είναι χαρακτηριστικό το διάγραμμα με τους κορυφαίους εξαγωγείς αυτοκινήτων στον κόσμο
Επιπλέον, η Κίνα αναβαθμίζει άρδην τα εργοστάσιά της με την πιο πρόσφατη τεχνολογία ρομποτικής, αποκτώντας δηλαδή τη δυνατότητα να παραγάγει σε ολοένα και χαμηλότερο κόστος:
Πηγή: SemiAnalysis
Σε μια πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ υπάρχει η προειδοποίηση ότι, έως το 2030, το μερίδιο της Κίνας στην παγκόσμια μεταποίηση θα μπορούσε να αυξηθεί στο 45% από 31% σήμερα.
Η Κίνα είναι σαφώς ανερχόμενη οικονομική δύναμη, είτε αρέσει στις ΗΠΑ είτε όχι.
Πλέον από την πολιτική ηγεσία της Αμερικής θεωρείται μια τεράστια απειλή καθώς επιχειρεί να οδηγήσει την οικονομία σε εξομάλυνση των τεράστιων εμπορικών ελλειμμάτων με τους κυριότερους εμπορικούς εταίρους, την Ευρώπη και την Κίνα.
Όλα είναι στο τραπέζι… Ακόμη και ο αποκλεισμός των κινεζικών μετοχών
Η ομάδα του Donald Trump έχει πλήρη επίγνωση της δυνητικά αποσταθεροποιητικής επίδρασης της μη ισορροπημένης οικονομίας της Κίνας.
Τι σημαίνει «μη ισορροπημένη» εν προκειμένω: Κατασκευάζουν και εξάγουν πάρα πολλά αγαθά και υπηρεσίες και δεν καταναλώνουν ή εισάγουν αρκετά.
Έτσι, ο Trump και η οικονομική του ομάδα προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την Κίνα με διάφορους τρόπους.
Για παράδειγμα, σε μια πρόσφατη συνέντευξη στο Fox News, η Maria Bartiromo ρώτησε τον υπουργό Οικονομικών Scott Bessent, «είστε διατεθειμένοι να πάτε τόσο μακριά, ώστε να αποκλείσετε κινεζικές μετοχές από τα χρηματιστήρια των ΗΠΑ;».
Ο Bessent απάντησε: «Noμίζω ότι όλα είναι στο τραπέζι».
Καθώς πολλοί Αμερικανοί κατέχουν κινεζικές μετοχές, αυτό φυσικά δεν θα ήταν ευπρόσδεκτο.
Ωστόσο, ο Bessent έκλεισε την απάντησή του με κάποιο ίχνος αισιοδοξίας για την κατάληξη, δηλώνοντας: «Αυτό θα αποτελέσει απόφαση του Προέδρου Donald Trump.
Αλλά στο τέλος της ημέρας, ο Πρόεδρος Trump και ο Πρόεδρος Xi Jinping έχουν μια πολύ καλή προσωπική σχέση.
Kαι είμαι βέβαιος ότι αυτό θα επιλυθεί στα υψηλότερα επίπεδα».
Για να είμαστε σαφείς, η απομάκρυνση των κινεζικών μετοχών από τα χρηματιστήρια των ΗΠΑ θα ήταν μια δραματική κίνηση.
Η μόνη φορά στην πρόσφατη ιστορία που έλαβε χώρα μια τέτοια ενέργεια ήταν όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και όλες οι εταιρείες με έδρα τη Ρωσία διαγράφηκαν και τέθηκαν σε ένα είδος χρηματοοικονομικού «Καθαρτηρίου».
Ωστόσο, οι ρωσικές μετοχές αποτελούν ένα μικρό μέρος της συνολικής αγοράς.
Λιγότερο από το μισό του 1% του παγκόσμιου συνόλου.
Οι κινεζικές μετοχές αντιστοιχούν περίπου συο 12% των παγκόσμιων αγορών μετοχών.
Επομένως, η απομάκρυνση αυτών των εταιρειών από τις αγορές των ΗΠΑ θα ήταν ένα μέτρο με δραστικές συνέπειες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Μία τέτοια κίνηση θα απειλούσε τη φήμη της Αμερικής ως τη μεγαλύτερη και πιο «βαθιά» σε ρευστότητα αγορά μετοχών στον κόσμο.
Ωστόσο… μπορεί να συμβεί καθώς βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητα νερά.
Επομένως, η πιθανότητα πρέπει να συνυπολογιστεί.
Αυτό που φαντάζονται όλοι ότι ο Trump με τη συναλλακτική λογική του και ο ΧΙ Jinping θα καταλήξουν εν τέλει σε μια συμφωνία όπου και οι δύο ηγέτες μπορούν να σώσουν την παρτίδα .
Αλλά υπάρχει μια πιθανότητα απλά να μην συμβεί ή να χρειαστούν χρόνια για να γίνει.
Τις επόμενες εβδομάδες θα μετατοπιστεί μέρος της έκθεσής των επενδυτών στην Κίνα σε πολύτιμα μέταλλα και ορυχεία πάνιων γαιών, που γίνονται όλο και πιο ελκυστικά σε αυτό το χαοτικό περιβάλλον.
Οι κινεζικές μετοχές είναι φθηνές, με σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης.
Αλλά η γεωπολιτική πρόβλεψη είναι όλο και πιο θολή.
Μετά την τελευταία είδηση ότι ο Trumρ διακόπτει όλους τους αμοιβαίους δασμούς για 90 ημέρες, εκτός από την Κίνα, τους οποίους αυξάνει στο 145% οι μετοχές σημείωσαν άνοδο παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης κατά κάποιο τρόπο της Κίνας.
Η μόνη εξήγηση που οι κινεζικές μετοχές ανέβηκαν τόσο απότομα είναι ότι η παύση των δασμών των 90 ημερών δείχνει ότι ο Trump είναι ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις.
Η ραγδαία επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης των ΗΠΑ
Στη ρίζα του προβλήματος έχουμε τα πολυετή μαζικά «δίδυμα» ελλείμματα των ΗΠΑ – τόσο στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών όσο και το εμπορικό έλλειμμα.
Όλα αυτά έχουν εκκίνηση το ποτάμι των μετρητών που τύπωσε η Ουάσιγκτον μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και συνεχίστηκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα τελευταία 17 χρόνια.
Να λάβουμε υπόψη επίσης μια δεκαετία σχεδόν μηδενικών επιτοκίων, σε συνδυασμό με την «ποσοτική χαλάρωση» της Fed, η οποία χρηματοδότησε ελλείμματα πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων με το τύπωμα δολαρίων και διατήρησε την οικονομία τεχνητά ζωντανή – με αντίτιμο, βέβαια, τον πληθωρισμό και τη μείωση της αξίας των assets.
Με πάρα πολλούς τρόπους, οι δύο σχεδόν δεκαετίες χαρακτηρίζονται από υπερβολικές κρατικές δαπάνες, είτε για πολέμους στη Μέση Ανατολή ή στην Ουκρανία, είτε σε περίεργες... δαπάνες όπως είδαμε πρόσφατα από, ας πούμε την USAID, ή γιγαντιαίες δαπάνες για τον Covid, ή στα «πράσινα» όνειρα του Biden για απαλλαγή της οικονομίας από τις εκπομπές άνθρακα, ή απλώς στην κανονική ροή κεφαλαίων για το Medicare.
«Τρύπιο» παραγωγικό μοντέλο – Λογισμικό χωρίς hardware και χρηματοοικονομικές «φούσκες»
Το άλλο πρόβλημα ήταν στην ίδια τη διάρθωση του παραγωγικού μοντέλου των ΗΠΑ.
Πριν από δεκαετίες, καθώς η βαριά βιομηχανία μετανάστευσε στο εξωτερικό, οι πολιτική και οικονομική ελίτ των ΗΠΑ στράφηκε στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και το λογισμικό για να κρατήσει σε λειτουργία την οικονομική μηχανή της χώρας.
Η επανεισαγωγή ρυθμιστικών προτύπων οδήγησε σε περιόδους άνθησης στη Wall Street και δεκαετίες ομοσπονδιακών επενδύσεων βοήθησαν να τεθούν τα θεμέλια για ένα ζωντανό οικοσύστημα λογισμικού στη Silicon Valley, το οποίο ήταν σε θέση για να εκμεταλλευτεί την ανάπτυξη του διαδικτύου και την ψηφιακή επανάσταση.
Από πολλές απόψεις, το λογισμικό ήταν η ιδανική τεχνολογία για τη φιλική προς τους μετόχους εκδοχή του καπιταλισμού που καθόρισε την οικονομία των ΗΠΑ για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες.
Σε αντίθεση με τα προϊόντα harware, τα οποία συχνά απαιτούν ακριβές εγκαταστάσεις, εξειδικευμένο εξοπλισμό και πολλή - και ακριβή - ενέργεια για την κατασκευή, τα προϊόντα λογισμικού χρειάζονται σχετικά μικρό αρχικό κεφάλαιο – απλώς εκμεταλλεύονται τις καινοτόμες ιδέες.
Μόλις αναπτυχθούν, αυτά τα εργαλεία μπορούν να αναπαραχθούν και να διανεμηθούν με πολύ χαμηλό κόστος και να ληφθούν άμεσα σε όλο τον κόσμο.
Όλα αυτά καθιστούν την ανάπτυξη λογισμικού μια επιχείρηση υψηλού περιθωρίου κέρδους, μια επιχειρηματική δραστηριότητα που είναι εξαιρετικά ελκυστική για τους επενδυτές που θέλουν να μεγιστοποιήσουν την απόδοση επένδυσης (ROI) - αυτό μας δείχνουν στο μακρύ χρόνο οι δείκτες της Wall.
Η ψηφιοποίηση της παραγωγής
Η αδιάκοπη επιδίωξη της βελτίωσης των αποδόσεων και του μεριδίου αγοράς μας οδήγησε στη σημερινή στιγμή, κατά την οποία σχεδόν το ήμισυ της αξίας του χρηματιστηρίου των ΗΠΑ στηρίζεται στην τεχνολογία και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
Ενώ η ηγεσία της τεχνολογίας των ΗΠΑ καθοριζόταν κάποτε από εταιρείες που κατασκεύαζαν φυσικά προϊόντα, όπως η General Electric, η AT&T και η IBM, σήμερα καθορίζεται από εταιρείες που παράγουν μέσα από τον κώδικά μηχανής, όπως η Google, η Microsoft και η Meta.
Η Silicon Valley εξακολουθεί να υπερηφανεύεται για αρκετές κορυφαίες εταιρείες harware, συμπεριλαμβανομένων των Apple και Nvidia, αλλά αυτές οι εταιρείες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από ξένους προμηθευτές για την κατασκευή των προϊόντων τους καθώς εμπλέκονται σε σύνθετες εφοδιαστικές αλυσίδες.
Οι αλλαγές και η εθνική ασφάλεια
Αυτή η επί δεκαετίες πορεία «προς τα πάνω στην αλυσίδα αξίας» -μακριά από την εγχώρια παραγωγή και προς το λογισμικό και τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες- έχει δημιουργήσει μια κατάσταση στην οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν και κατασκευάζουν πολλές από τις πιο προηγμένες τεχνολογίες του κόσμου, αλλά ταυτόχρονα βασίζονται σε χώρες όπως η Κίνα για την κατασκευή τους.
Ενώ αυτός ο παγκόσμιος καταμερισμός της κατανομής της εργασίας μπορεί να είχε νόημα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ αμέσως μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν η ηγεμονία των ΗΠΑ παρέμεινε αδιαμφισβήτητη και η σύγκρουση μεγάλων δυνάμεων φαινόταν λείψανο του παρελθόντος, δεν ταιριάζει στην παρούσα στιγμή των γεωπολιτικών εντάσεων.
Η στρατιωτική κυριαρχία μπορεί ολοένα και περισσότερο να εξαρτάται από τη μαζική παραγωγή τεχνολογιών διπλής χρήσης, όπως τα drones.
Σε έναν τέτοιο κόσμο, η Κίνα, με την πιο διαφοροποιημένη -και από πολλές απόψεις πιο ικανή- βιομηχανική βάση της, θα μπορούσε να αποτελέσει μεγάλη πρόκληση για την οικονομική και στρατιωτική υπεροχή των ΗΠΑ.
Το εργοστάσιο του κόσμου
Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες στράφηκαν στο λογισμικό και τη χρηματοδότηση για να τροφοδοτήσουν την οικονομική τους μηχανή, η Κίνα αφιερώθηκε στο να γίνει μια παραγωγική δύναμη.
Αφού η κινεζική οικονομία άρχισε να απελευθερώνεται στα χρόνια μετά τον Mao, η κρατική υποστήριξη σε συνδυασμό με προσιτό εργατικό δυναμικό και τις τεράστιες οικονομίες κλίμακας ώθησαν το Πεκίνο να γίνει ο κορυφαίος παραγωγός παγκόσμιων αγαθών.
Η Κίνα είναι πλέον το εργοστάσιο παγκοσμίως, υπεύθυνο για περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής, περίπου το τριπλάσιο του μεριδίου των Ηνωμένων Πολιτειών όσον αφορά την ακαθάριστη μεγέθυνση της παραγωγής στη μεταποίηση.
Πολλοί ειδικοί περίμεναν ότι η Κίνα θα απομακρυνθεί από την παραγωγή προς το λογισμικό και τη χρηματοδότηση καθώς η οικονομία της, όπως ακριβώς είχαν κάνει οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλοι στο παρελθόν.
Αλλά το Πεκίνο έχει διπλασιάσει για πρώτη φορά τις προσπάθειες τους για την αυξηση της παραγωγής.
Αντί να μεταφέρει την παραγωγική του ικανότητα αλλού, το Πεκίνο εφάρμοσε βιομηχανικές πολιτικές όπως το Made in China 2025, ωθώντας τις εταιρείες να μετακινηθούν από την παραγωγή προϊόντων χαμηλότερης αξίας σε πιο σύνθετα και κερδοφόρα προϊόντα.
Το τεχνολογικό οικοσύστημα
Στην προσπάθειά της να κυριαρχήσει στην προηγμένη παραγωγή, η Κίνα έχει καλλιεργήσει ένα διασυνδεδεμένο οικοσύστημα ανταγωνιστικών εταιρειών τεχνολογίας παγκοσμίως, διατηρώντας παράλληλα την υποδομή, τις αλυσίδες εφοδιασμού και την τεχνική τεχνογνωσία που απαιτούνται για την κατασκευή των προϊόντων της.
Η συνέχιση της καλλιέργειας αυτής της εγχώριας βιομηχανικής τεχνογνωσίας έδωσε τη δυνατότητα σε εταιρείες σε όλους τους τομείς να βελτιώσουν τις τεχνικές κατασκευής, να παράγουν προϊόντα πιο αποτελεσματικά και να αξιοποιήσουν η μία τις καινοτομίες της άλλης προκειμένου να παράγουν πιο εξελιγμένα προϊόντα.
Ενώ αυτή η βιομηχανική στρατηγική έχει οδηγήσει σε εμπορικές τριβές, οικονομικές ανισορροπίες και εγχώριους πολέμους τιμών, βοήθησε επίσης τις κινεζικές εταιρείες να κυριαρχήσουν στην παγκόσμια αγορά κρίσιμων τεχνολογιών, πολλές από τις οποίες μπορούν να εφαρμοστούν τόσο σε πολιτικά όσο και σε στρατιωτικά αγαθά.
Σήμερα, τα κινεζικής κατασκευής ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα ( EV) επιτύχουν έως και το 76% των παγκόσμιων πωλήσεων.
Η DJI με έδρα το Shenzhen ελέγχει περίπου το 90% της αγοράς drone και τα προϊόντα της έχουν χρησιμοποιηθεί και στις δύο πλευρές της σύγκρουσης Ουκρανίας-Ρωσίας.
Η Κίνα κυριαρχεί επίσης στην προηγμένη κατασκευή και εγκαθιστά σχεδόν τόσα βιομηχανικά ρομπότ κάθε χρόνο όσο ο συνολικός αριθμός που χρησιμοποιείται αυτήν τη στιγμή στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ταυτόχρονα, αρκετές κινεζικές εταιρείες έχουν επίσης αναδειχθεί σε κορυφαίους παίκτες στον διεθνή τομέα λογισμικού.
Η Huawei διεισδύει στην παγκόσμια αγορά κινητής τηλεφωνίας με το Harmony OS, ένα λειτουργικό σύστημα που αναπτύχθηκε εν μέρει για να μειώσει την υπερβολική εξάρτηση της εταιρείας από την Google και την Apple.
Το TikTok είναι πλέον ένα από τα πιο δημοφιλή apps στον κόσμο
Το ποτάμι της ρευστότητας και ο πληθωρισμός
Nα σημειωθεί ότι τα ποτάμια πλεονάζουσας ρευστότητας από τη Federal Reserve και την Ουάσιγκτον κατευθυνθήκαν σε μια οικονομία που δεν είχε την παραγωγική ικανότητα να τα απορροφήσει όλα, περαν από την οδό του πληθωρισμού.
Επί πολλά χρόνια, οι πολίτες υπομένουν τον πληθωρισμό όσον αφορά τη γενική αύξηση του κόστους ζωής και έπειτα υπήρξε πληθωρισμός περιουσιακών στοιχείων από την άποψη του αυξανόμενου κόστους στέγασης και φυσικά τα άλματα στην αποτίμηση πολλών τρισεκατομμυρίων σε τουλάχιστον μερικά επιλεγμένα «ονόματα» στο χρηματιστήριο.
Σε αυτές τις τελευταίες γραμμές, εξετάστε εταιρείες όπως η Nvidia, η Apple ή η Tesla ξεκίνησαν την τρέχουσα χρονιά με κεφαλαιοποίηση τρισεκατομμύρια δολάρια.
Και μέσα σε λίγες εβδομάδες, αν όχι ημέρες, όλοι υπέστησαν ζημίες ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, αν όχι τρισεκατομμυρίων.
Κοιτάζοντας πίσω, αυτά τα projects πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων άξιζαν αυτό που υπέδειξε η αγορά
Ή ίσως, υπήρχε πάντα κάτι λάθος με την ψυχολογία μιας αγοράς που αποτιμούσε αυτά τα brands– και άλλες, ναι – σε τόσο υψηλά επίπεδα εξαρχής.
Ό,τι κι αν σκεφτείτε σύμφωνα με αυτη τη λογική, το γεγονός είναι ότι ήρθε ο Trump, να σπάσει αυτή την «φούσκα».
Νέα επιχειρηματικά μοντέλα
Εκτός από αυτά τα τεράστια χρηματιστηριακά ονόματα που μόλις ανέφερα, να δούμε και άλλες γνωστές εταιρείες που επίσης δέχτηκαν μεγάλη επίθεση την περασμένη εβδομάδα: Wayfair, Home Depot, Target, Gap, Dick's Sporting Goods και πολλές άλλες.
Ποιο είναι το επιχειρηματικό τους μοντέλο;
Ουσιαστικά, είναι να παράγεις ή να προμηθευτείς πράγματα στο εξωτερικό σε δικαιοδοσίες με ανταγωνιστικό κόστος, στη συνέχεια να τα στείλεις στα λιμάνια των ΗΠΑ με πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και να διανείμεις και να πουλάς αυτά τα αγαθά σε τιμές σε επίπεδο ΗΠΑ.
Με άλλα λόγια, πρόκειται για γνωστά παιχνίδια της εφοδιαστικής του μερκαντιλισμού που επωφελούνται από τη μεταφορά αγαθών από τον αναπτυσσόμενο κόσμο σε αναπτυγμένες οικονομίες όπως οι ΗΠΑ.
Αλλά όταν ο Donald Trump ανακοίνωσε δασμούς σε ξένα αγαθά, έγινε αμέσως ξεκάθαρο ότι η... γλυκιά περίοδος για το cross-docking επρόκειτο να λάβει τέλος.
Και η τιμή της μετοχής αυτών των οργανισμών διορθώσε σε πολύ χαμηλότερη αποτίμηση.
Είναι αυτό το τέλος τριών δεκαετιών παγκοσμιοποίησης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο;
Θα δούμε γιατί, ειλικρινά, κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να κάνει ο Trump στη συνέχεια.
Εν τω μεταξύ, ας αναδιπλώσουμε ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα, δηλαδή ότι οι ΗΠΑ έχουν αποβιομηχανοποιηθεί σε επικίνδυνο βαθμό. Το είδαμε ξεκάθαρα κατά τη διάρκεια του Covid, όταν έγινε τρομερά προφανές ότι οι ΗΠΑ δεν κατασκευάζουν σχεδόν καμία από τις καθημερινές ανάγκες τους για ιατρικό εξοπλισμό ή φαρμακευτικά προϊόντα.
Επιπλέον, το θέμα της αποβιομηχάνισης οδήγησε περαιτέρω στο σπίτι τα τελευταία τρία χρόνια του πολέμου στην Ουκρανία.
Δηλαδή, σε πολλούς σοβαρούς ανθρώπους ήρθε η ιδεά ότι οι ΗΠΑ στερούνται πολλές βαθιές δυνατότητες για την παραγωγή στρατιωτικών αγαθών σε ποσότητα και είδη που κυμαίνονται από πυρομαχικά και πυραύλους μέχρι τον... μνημειώδη αργό ρυθμό για την κατασκευή υποβρυχίων, πλοίων, αεροσκαφών και άλλα.
Και πάλι, ο Trump έκανε σκληρή εκστρατεία με σημαία την ιδέα της εκβιομηχάνισης της Αμερικής και στόχο να «φέρει πίσω αυτές τις δουλειές» σε όλη τη χώρα, είπε.
H αναγέννηση της αμυντικής βιομηχανίας
Στην αμυντική βιομηχανία, τα συνηθισμένα βαριά ονόματα είναι εδώ όπως Boeing, Raytheon, Northrop Grumman, Lockheed, General Dynamics, Huntington Ingalls.
Αυτά, και πολλά άλλα.
Και πάλι, για όλα τα «βαριά» ονόματα, είναι δίκαιο να πούμε ότι η στρατιωτική-βιομηχανική βάση της Αμερικής δεν είναι τόσο... μεγάλη.
Οι ναυπηγοί, οι κατασκευαστές αεροσκαφών, οι παραγωγοί ηλεκτρονικών ειδών, οι κατασκευαστές πυρομαχικών και άλλοι όλοι έχουν προβλήματα με τις δικές τους αλυσίδες εφοδιασμού και ένα γηράσκον εργατικό δυναμικό.
Δεν υπάρχει ικανή δύναμη στο ναυτικό για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της αποστολής του και δεν υπάρχει αρκετή παραγωγική ικανότητα για να οικοδομηθεί ένα μεγαλύτερο Ναυτικό.
Για παράδειγμα, μόνο μία εταιρεία στις ΗΠΑ κατασκευάζει την αλυσίδα άγκυρας για μεγάλα πλοία.
Και αυτή η εταιρεία παραμένει σε λειτουργία μόνο λόγω των κανονισμών περί «αγοράς αμερικανικών αγαθών» που καλύπτουν τις στρατιωτικές προμήθειες.
Διαφορετικά, το Πολεμικό Ναυτικό θα αγόραζε αλυδίδες από τη Νότια Κορέα αν όχι την Κίνα.
Εν τω μεταξύ, πολλά κρίσιμα συστήματα βασίζονται σε αλυσίδες εφοδιασμού που προέρχονται από την Κίνα, τη Ρωσία και άλλα μέρη του κόσμου που δεν είναι ακριβώς φιλικά προς τις ΗΠΑ.
Για παράδειγμα, είναι γνωστό ότι μέταλλα και υλικά όπως το τιτάνιο, το βολφράμιο, το αντιμόνιο, το βισμούθιο, το γάλλιο, ο γραφίτης και άλλα παράγονται κατά κύριο λόγο στην Κίνα, συχνά με τη Ρωσία στην παγκόσμια θέση νούμερο δύο, και στην περίπτωση ορισμένων υλικών ακόμη και τη Βόρεια Κορέα.
Ολοι οι νοήμονες μπορούν να δουν το πρόβλημα που προσπαθεί να επιλύσει ο Τrump
Και τι επιφυλάσσει το μέλλον;
Εδώ είναι μερικά σημεία που πρέπει να συλλογιστούμε:
Πρώτον, ο Trump πιθανότατα θα διατηρήσει τους δασμούς σε ισχύ.
Μπορεί να “τσιμπήσει” γύρω από τα περιθώρια και να κάνει μερικές από τις διάσημες «συμφωνίες» του.
Αλλά δεν πρόκειται να αναδιπλωθεί γρήγορα στις βασικές τους στοχεύσεις και θα δούμε μόνο ελιγμούς όπως το «πάγωμα» των 90 ημερών.
Δεύτερον, το sell-off στην αγορά εξακολουθεί να είναι ένα γεγονός που επηρεάζει τη ρευστότητα της οικονομίας.
Τα πράγματα θα ξεκαθαρίσουν, μάλλον σύντομα.
Τότε είναι η αγορά με ευκαιρίες, αλλά οι επενδυτές θα πρέπει να αποφύγουν εταιρείες των οποίων το επιχειρηματικό μοντέλο είναι σε αντιπαράθεση με τον στόχο του Trump να εκβιομηχανίσει εκ νέου τη χώρα.
Τρίτον, τα παιχνίδια με βασικούς πόρους στις ΗΠΑ έχουν πολύ δρόμο μπροστά τους.
Ο Trump θα εξαλείψει την υπερρύθμιση στην οικονομική δραστηριότητα και θα επισπεύσει τις αδειοδοτήσεις.
Θέλει να δει νέα projects, σίγουρα για αντικείμενα που συμβάλλουν στην εθνική ασφάλεια, καθώς και ενέργεια για να κρατήσει τη μηχανή της οικονομίας σε διαρκή κίνηση.
www.bankingnews.gr
Το κεντρικό ερώτημα είναι: Ποια είναι τα στοιχεία του μετασχηματισμού, αλλά και γιατί αυτός κατέστη αναγκαίος;
Επί πολλές δεκαετίες, η Κίνα διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στο χαμηλό άκρο της αλυσίδας αξίας της μεταποίησης: κατασκεύαζε πλαστικά παιχνίδια, χαμηλής ποιότητας εργαλεία και άλλα απλά αντικείμενα καθημερινής χρήσης χαμηλού περιθωρίου κέρδους.
Ωστόσο, η χώρα ανεβαίνει σταθερά στην αλυσίδα αξίας και ξαφνικά εμφανίζεται να κυριαρχεί σε αγαθά όπως αυτοκίνητα και ηλεκτρονικά είδη.
Είναι χαρακτηριστικό το διάγραμμα με τους κορυφαίους εξαγωγείς αυτοκινήτων στον κόσμο
Επιπλέον, η Κίνα αναβαθμίζει άρδην τα εργοστάσιά της με την πιο πρόσφατη τεχνολογία ρομποτικής, αποκτώντας δηλαδή τη δυνατότητα να παραγάγει σε ολοένα και χαμηλότερο κόστος:
Πηγή: SemiAnalysis
Σε μια πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ υπάρχει η προειδοποίηση ότι, έως το 2030, το μερίδιο της Κίνας στην παγκόσμια μεταποίηση θα μπορούσε να αυξηθεί στο 45% από 31% σήμερα.
Η Κίνα είναι σαφώς ανερχόμενη οικονομική δύναμη, είτε αρέσει στις ΗΠΑ είτε όχι.
Πλέον από την πολιτική ηγεσία της Αμερικής θεωρείται μια τεράστια απειλή καθώς επιχειρεί να οδηγήσει την οικονομία σε εξομάλυνση των τεράστιων εμπορικών ελλειμμάτων με τους κυριότερους εμπορικούς εταίρους, την Ευρώπη και την Κίνα.
Όλα είναι στο τραπέζι… Ακόμη και ο αποκλεισμός των κινεζικών μετοχών
Η ομάδα του Donald Trump έχει πλήρη επίγνωση της δυνητικά αποσταθεροποιητικής επίδρασης της μη ισορροπημένης οικονομίας της Κίνας.
Τι σημαίνει «μη ισορροπημένη» εν προκειμένω: Κατασκευάζουν και εξάγουν πάρα πολλά αγαθά και υπηρεσίες και δεν καταναλώνουν ή εισάγουν αρκετά.
Έτσι, ο Trump και η οικονομική του ομάδα προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την Κίνα με διάφορους τρόπους.
Για παράδειγμα, σε μια πρόσφατη συνέντευξη στο Fox News, η Maria Bartiromo ρώτησε τον υπουργό Οικονομικών Scott Bessent, «είστε διατεθειμένοι να πάτε τόσο μακριά, ώστε να αποκλείσετε κινεζικές μετοχές από τα χρηματιστήρια των ΗΠΑ;».
Ο Bessent απάντησε: «Noμίζω ότι όλα είναι στο τραπέζι».
Καθώς πολλοί Αμερικανοί κατέχουν κινεζικές μετοχές, αυτό φυσικά δεν θα ήταν ευπρόσδεκτο.
Ωστόσο, ο Bessent έκλεισε την απάντησή του με κάποιο ίχνος αισιοδοξίας για την κατάληξη, δηλώνοντας: «Αυτό θα αποτελέσει απόφαση του Προέδρου Donald Trump.
Αλλά στο τέλος της ημέρας, ο Πρόεδρος Trump και ο Πρόεδρος Xi Jinping έχουν μια πολύ καλή προσωπική σχέση.
Kαι είμαι βέβαιος ότι αυτό θα επιλυθεί στα υψηλότερα επίπεδα».
Για να είμαστε σαφείς, η απομάκρυνση των κινεζικών μετοχών από τα χρηματιστήρια των ΗΠΑ θα ήταν μια δραματική κίνηση.
Η μόνη φορά στην πρόσφατη ιστορία που έλαβε χώρα μια τέτοια ενέργεια ήταν όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και όλες οι εταιρείες με έδρα τη Ρωσία διαγράφηκαν και τέθηκαν σε ένα είδος χρηματοοικονομικού «Καθαρτηρίου».
Ωστόσο, οι ρωσικές μετοχές αποτελούν ένα μικρό μέρος της συνολικής αγοράς.
Λιγότερο από το μισό του 1% του παγκόσμιου συνόλου.
Οι κινεζικές μετοχές αντιστοιχούν περίπου συο 12% των παγκόσμιων αγορών μετοχών.
Επομένως, η απομάκρυνση αυτών των εταιρειών από τις αγορές των ΗΠΑ θα ήταν ένα μέτρο με δραστικές συνέπειες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Μία τέτοια κίνηση θα απειλούσε τη φήμη της Αμερικής ως τη μεγαλύτερη και πιο «βαθιά» σε ρευστότητα αγορά μετοχών στον κόσμο.
Ωστόσο… μπορεί να συμβεί καθώς βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητα νερά.
Επομένως, η πιθανότητα πρέπει να συνυπολογιστεί.
Αυτό που φαντάζονται όλοι ότι ο Trump με τη συναλλακτική λογική του και ο ΧΙ Jinping θα καταλήξουν εν τέλει σε μια συμφωνία όπου και οι δύο ηγέτες μπορούν να σώσουν την παρτίδα .
Αλλά υπάρχει μια πιθανότητα απλά να μην συμβεί ή να χρειαστούν χρόνια για να γίνει.
Τις επόμενες εβδομάδες θα μετατοπιστεί μέρος της έκθεσής των επενδυτών στην Κίνα σε πολύτιμα μέταλλα και ορυχεία πάνιων γαιών, που γίνονται όλο και πιο ελκυστικά σε αυτό το χαοτικό περιβάλλον.
Οι κινεζικές μετοχές είναι φθηνές, με σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης.
Αλλά η γεωπολιτική πρόβλεψη είναι όλο και πιο θολή.
Μετά την τελευταία είδηση ότι ο Trumρ διακόπτει όλους τους αμοιβαίους δασμούς για 90 ημέρες, εκτός από την Κίνα, τους οποίους αυξάνει στο 145% οι μετοχές σημείωσαν άνοδο παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης κατά κάποιο τρόπο της Κίνας.
Η μόνη εξήγηση που οι κινεζικές μετοχές ανέβηκαν τόσο απότομα είναι ότι η παύση των δασμών των 90 ημερών δείχνει ότι ο Trump είναι ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις.
Η ραγδαία επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης των ΗΠΑ
Στη ρίζα του προβλήματος έχουμε τα πολυετή μαζικά «δίδυμα» ελλείμματα των ΗΠΑ – τόσο στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών όσο και το εμπορικό έλλειμμα.
Όλα αυτά έχουν εκκίνηση το ποτάμι των μετρητών που τύπωσε η Ουάσιγκτον μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και συνεχίστηκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα τελευταία 17 χρόνια.
Να λάβουμε υπόψη επίσης μια δεκαετία σχεδόν μηδενικών επιτοκίων, σε συνδυασμό με την «ποσοτική χαλάρωση» της Fed, η οποία χρηματοδότησε ελλείμματα πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων με το τύπωμα δολαρίων και διατήρησε την οικονομία τεχνητά ζωντανή – με αντίτιμο, βέβαια, τον πληθωρισμό και τη μείωση της αξίας των assets.
Με πάρα πολλούς τρόπους, οι δύο σχεδόν δεκαετίες χαρακτηρίζονται από υπερβολικές κρατικές δαπάνες, είτε για πολέμους στη Μέση Ανατολή ή στην Ουκρανία, είτε σε περίεργες... δαπάνες όπως είδαμε πρόσφατα από, ας πούμε την USAID, ή γιγαντιαίες δαπάνες για τον Covid, ή στα «πράσινα» όνειρα του Biden για απαλλαγή της οικονομίας από τις εκπομπές άνθρακα, ή απλώς στην κανονική ροή κεφαλαίων για το Medicare.
«Τρύπιο» παραγωγικό μοντέλο – Λογισμικό χωρίς hardware και χρηματοοικονομικές «φούσκες»
Το άλλο πρόβλημα ήταν στην ίδια τη διάρθωση του παραγωγικού μοντέλου των ΗΠΑ.
Πριν από δεκαετίες, καθώς η βαριά βιομηχανία μετανάστευσε στο εξωτερικό, οι πολιτική και οικονομική ελίτ των ΗΠΑ στράφηκε στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και το λογισμικό για να κρατήσει σε λειτουργία την οικονομική μηχανή της χώρας.
Η επανεισαγωγή ρυθμιστικών προτύπων οδήγησε σε περιόδους άνθησης στη Wall Street και δεκαετίες ομοσπονδιακών επενδύσεων βοήθησαν να τεθούν τα θεμέλια για ένα ζωντανό οικοσύστημα λογισμικού στη Silicon Valley, το οποίο ήταν σε θέση για να εκμεταλλευτεί την ανάπτυξη του διαδικτύου και την ψηφιακή επανάσταση.
Από πολλές απόψεις, το λογισμικό ήταν η ιδανική τεχνολογία για τη φιλική προς τους μετόχους εκδοχή του καπιταλισμού που καθόρισε την οικονομία των ΗΠΑ για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες.
Σε αντίθεση με τα προϊόντα harware, τα οποία συχνά απαιτούν ακριβές εγκαταστάσεις, εξειδικευμένο εξοπλισμό και πολλή - και ακριβή - ενέργεια για την κατασκευή, τα προϊόντα λογισμικού χρειάζονται σχετικά μικρό αρχικό κεφάλαιο – απλώς εκμεταλλεύονται τις καινοτόμες ιδέες.
Μόλις αναπτυχθούν, αυτά τα εργαλεία μπορούν να αναπαραχθούν και να διανεμηθούν με πολύ χαμηλό κόστος και να ληφθούν άμεσα σε όλο τον κόσμο.
Όλα αυτά καθιστούν την ανάπτυξη λογισμικού μια επιχείρηση υψηλού περιθωρίου κέρδους, μια επιχειρηματική δραστηριότητα που είναι εξαιρετικά ελκυστική για τους επενδυτές που θέλουν να μεγιστοποιήσουν την απόδοση επένδυσης (ROI) - αυτό μας δείχνουν στο μακρύ χρόνο οι δείκτες της Wall.
Η ψηφιοποίηση της παραγωγής
Η αδιάκοπη επιδίωξη της βελτίωσης των αποδόσεων και του μεριδίου αγοράς μας οδήγησε στη σημερινή στιγμή, κατά την οποία σχεδόν το ήμισυ της αξίας του χρηματιστηρίου των ΗΠΑ στηρίζεται στην τεχνολογία και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
Ενώ η ηγεσία της τεχνολογίας των ΗΠΑ καθοριζόταν κάποτε από εταιρείες που κατασκεύαζαν φυσικά προϊόντα, όπως η General Electric, η AT&T και η IBM, σήμερα καθορίζεται από εταιρείες που παράγουν μέσα από τον κώδικά μηχανής, όπως η Google, η Microsoft και η Meta.
Η Silicon Valley εξακολουθεί να υπερηφανεύεται για αρκετές κορυφαίες εταιρείες harware, συμπεριλαμβανομένων των Apple και Nvidia, αλλά αυτές οι εταιρείες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από ξένους προμηθευτές για την κατασκευή των προϊόντων τους καθώς εμπλέκονται σε σύνθετες εφοδιαστικές αλυσίδες.
Οι αλλαγές και η εθνική ασφάλεια
Αυτή η επί δεκαετίες πορεία «προς τα πάνω στην αλυσίδα αξίας» -μακριά από την εγχώρια παραγωγή και προς το λογισμικό και τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες- έχει δημιουργήσει μια κατάσταση στην οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν και κατασκευάζουν πολλές από τις πιο προηγμένες τεχνολογίες του κόσμου, αλλά ταυτόχρονα βασίζονται σε χώρες όπως η Κίνα για την κατασκευή τους.
Ενώ αυτός ο παγκόσμιος καταμερισμός της κατανομής της εργασίας μπορεί να είχε νόημα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ αμέσως μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν η ηγεμονία των ΗΠΑ παρέμεινε αδιαμφισβήτητη και η σύγκρουση μεγάλων δυνάμεων φαινόταν λείψανο του παρελθόντος, δεν ταιριάζει στην παρούσα στιγμή των γεωπολιτικών εντάσεων.
Η στρατιωτική κυριαρχία μπορεί ολοένα και περισσότερο να εξαρτάται από τη μαζική παραγωγή τεχνολογιών διπλής χρήσης, όπως τα drones.
Σε έναν τέτοιο κόσμο, η Κίνα, με την πιο διαφοροποιημένη -και από πολλές απόψεις πιο ικανή- βιομηχανική βάση της, θα μπορούσε να αποτελέσει μεγάλη πρόκληση για την οικονομική και στρατιωτική υπεροχή των ΗΠΑ.
Το εργοστάσιο του κόσμου
Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες στράφηκαν στο λογισμικό και τη χρηματοδότηση για να τροφοδοτήσουν την οικονομική τους μηχανή, η Κίνα αφιερώθηκε στο να γίνει μια παραγωγική δύναμη.
Αφού η κινεζική οικονομία άρχισε να απελευθερώνεται στα χρόνια μετά τον Mao, η κρατική υποστήριξη σε συνδυασμό με προσιτό εργατικό δυναμικό και τις τεράστιες οικονομίες κλίμακας ώθησαν το Πεκίνο να γίνει ο κορυφαίος παραγωγός παγκόσμιων αγαθών.
Η Κίνα είναι πλέον το εργοστάσιο παγκοσμίως, υπεύθυνο για περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής, περίπου το τριπλάσιο του μεριδίου των Ηνωμένων Πολιτειών όσον αφορά την ακαθάριστη μεγέθυνση της παραγωγής στη μεταποίηση.
Πολλοί ειδικοί περίμεναν ότι η Κίνα θα απομακρυνθεί από την παραγωγή προς το λογισμικό και τη χρηματοδότηση καθώς η οικονομία της, όπως ακριβώς είχαν κάνει οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλοι στο παρελθόν.
Αλλά το Πεκίνο έχει διπλασιάσει για πρώτη φορά τις προσπάθειες τους για την αυξηση της παραγωγής.
Αντί να μεταφέρει την παραγωγική του ικανότητα αλλού, το Πεκίνο εφάρμοσε βιομηχανικές πολιτικές όπως το Made in China 2025, ωθώντας τις εταιρείες να μετακινηθούν από την παραγωγή προϊόντων χαμηλότερης αξίας σε πιο σύνθετα και κερδοφόρα προϊόντα.
Το τεχνολογικό οικοσύστημα
Στην προσπάθειά της να κυριαρχήσει στην προηγμένη παραγωγή, η Κίνα έχει καλλιεργήσει ένα διασυνδεδεμένο οικοσύστημα ανταγωνιστικών εταιρειών τεχνολογίας παγκοσμίως, διατηρώντας παράλληλα την υποδομή, τις αλυσίδες εφοδιασμού και την τεχνική τεχνογνωσία που απαιτούνται για την κατασκευή των προϊόντων της.
Η συνέχιση της καλλιέργειας αυτής της εγχώριας βιομηχανικής τεχνογνωσίας έδωσε τη δυνατότητα σε εταιρείες σε όλους τους τομείς να βελτιώσουν τις τεχνικές κατασκευής, να παράγουν προϊόντα πιο αποτελεσματικά και να αξιοποιήσουν η μία τις καινοτομίες της άλλης προκειμένου να παράγουν πιο εξελιγμένα προϊόντα.
Ενώ αυτή η βιομηχανική στρατηγική έχει οδηγήσει σε εμπορικές τριβές, οικονομικές ανισορροπίες και εγχώριους πολέμους τιμών, βοήθησε επίσης τις κινεζικές εταιρείες να κυριαρχήσουν στην παγκόσμια αγορά κρίσιμων τεχνολογιών, πολλές από τις οποίες μπορούν να εφαρμοστούν τόσο σε πολιτικά όσο και σε στρατιωτικά αγαθά.
Σήμερα, τα κινεζικής κατασκευής ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα ( EV) επιτύχουν έως και το 76% των παγκόσμιων πωλήσεων.
Η DJI με έδρα το Shenzhen ελέγχει περίπου το 90% της αγοράς drone και τα προϊόντα της έχουν χρησιμοποιηθεί και στις δύο πλευρές της σύγκρουσης Ουκρανίας-Ρωσίας.
Η Κίνα κυριαρχεί επίσης στην προηγμένη κατασκευή και εγκαθιστά σχεδόν τόσα βιομηχανικά ρομπότ κάθε χρόνο όσο ο συνολικός αριθμός που χρησιμοποιείται αυτήν τη στιγμή στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ταυτόχρονα, αρκετές κινεζικές εταιρείες έχουν επίσης αναδειχθεί σε κορυφαίους παίκτες στον διεθνή τομέα λογισμικού.
Η Huawei διεισδύει στην παγκόσμια αγορά κινητής τηλεφωνίας με το Harmony OS, ένα λειτουργικό σύστημα που αναπτύχθηκε εν μέρει για να μειώσει την υπερβολική εξάρτηση της εταιρείας από την Google και την Apple.
Το TikTok είναι πλέον ένα από τα πιο δημοφιλή apps στον κόσμο
Το ποτάμι της ρευστότητας και ο πληθωρισμός
Nα σημειωθεί ότι τα ποτάμια πλεονάζουσας ρευστότητας από τη Federal Reserve και την Ουάσιγκτον κατευθυνθήκαν σε μια οικονομία που δεν είχε την παραγωγική ικανότητα να τα απορροφήσει όλα, περαν από την οδό του πληθωρισμού.
Επί πολλά χρόνια, οι πολίτες υπομένουν τον πληθωρισμό όσον αφορά τη γενική αύξηση του κόστους ζωής και έπειτα υπήρξε πληθωρισμός περιουσιακών στοιχείων από την άποψη του αυξανόμενου κόστους στέγασης και φυσικά τα άλματα στην αποτίμηση πολλών τρισεκατομμυρίων σε τουλάχιστον μερικά επιλεγμένα «ονόματα» στο χρηματιστήριο.
Σε αυτές τις τελευταίες γραμμές, εξετάστε εταιρείες όπως η Nvidia, η Apple ή η Tesla ξεκίνησαν την τρέχουσα χρονιά με κεφαλαιοποίηση τρισεκατομμύρια δολάρια.
Και μέσα σε λίγες εβδομάδες, αν όχι ημέρες, όλοι υπέστησαν ζημίες ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, αν όχι τρισεκατομμυρίων.
Κοιτάζοντας πίσω, αυτά τα projects πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων άξιζαν αυτό που υπέδειξε η αγορά
Ή ίσως, υπήρχε πάντα κάτι λάθος με την ψυχολογία μιας αγοράς που αποτιμούσε αυτά τα brands– και άλλες, ναι – σε τόσο υψηλά επίπεδα εξαρχής.
Ό,τι κι αν σκεφτείτε σύμφωνα με αυτη τη λογική, το γεγονός είναι ότι ήρθε ο Trump, να σπάσει αυτή την «φούσκα».
Νέα επιχειρηματικά μοντέλα
Εκτός από αυτά τα τεράστια χρηματιστηριακά ονόματα που μόλις ανέφερα, να δούμε και άλλες γνωστές εταιρείες που επίσης δέχτηκαν μεγάλη επίθεση την περασμένη εβδομάδα: Wayfair, Home Depot, Target, Gap, Dick's Sporting Goods και πολλές άλλες.
Ποιο είναι το επιχειρηματικό τους μοντέλο;
Ουσιαστικά, είναι να παράγεις ή να προμηθευτείς πράγματα στο εξωτερικό σε δικαιοδοσίες με ανταγωνιστικό κόστος, στη συνέχεια να τα στείλεις στα λιμάνια των ΗΠΑ με πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και να διανείμεις και να πουλάς αυτά τα αγαθά σε τιμές σε επίπεδο ΗΠΑ.
Με άλλα λόγια, πρόκειται για γνωστά παιχνίδια της εφοδιαστικής του μερκαντιλισμού που επωφελούνται από τη μεταφορά αγαθών από τον αναπτυσσόμενο κόσμο σε αναπτυγμένες οικονομίες όπως οι ΗΠΑ.
Αλλά όταν ο Donald Trump ανακοίνωσε δασμούς σε ξένα αγαθά, έγινε αμέσως ξεκάθαρο ότι η... γλυκιά περίοδος για το cross-docking επρόκειτο να λάβει τέλος.
Και η τιμή της μετοχής αυτών των οργανισμών διορθώσε σε πολύ χαμηλότερη αποτίμηση.
Είναι αυτό το τέλος τριών δεκαετιών παγκοσμιοποίησης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο;
Θα δούμε γιατί, ειλικρινά, κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να κάνει ο Trump στη συνέχεια.
Εν τω μεταξύ, ας αναδιπλώσουμε ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα, δηλαδή ότι οι ΗΠΑ έχουν αποβιομηχανοποιηθεί σε επικίνδυνο βαθμό. Το είδαμε ξεκάθαρα κατά τη διάρκεια του Covid, όταν έγινε τρομερά προφανές ότι οι ΗΠΑ δεν κατασκευάζουν σχεδόν καμία από τις καθημερινές ανάγκες τους για ιατρικό εξοπλισμό ή φαρμακευτικά προϊόντα.
Επιπλέον, το θέμα της αποβιομηχάνισης οδήγησε περαιτέρω στο σπίτι τα τελευταία τρία χρόνια του πολέμου στην Ουκρανία.
Δηλαδή, σε πολλούς σοβαρούς ανθρώπους ήρθε η ιδεά ότι οι ΗΠΑ στερούνται πολλές βαθιές δυνατότητες για την παραγωγή στρατιωτικών αγαθών σε ποσότητα και είδη που κυμαίνονται από πυρομαχικά και πυραύλους μέχρι τον... μνημειώδη αργό ρυθμό για την κατασκευή υποβρυχίων, πλοίων, αεροσκαφών και άλλα.
Και πάλι, ο Trump έκανε σκληρή εκστρατεία με σημαία την ιδέα της εκβιομηχάνισης της Αμερικής και στόχο να «φέρει πίσω αυτές τις δουλειές» σε όλη τη χώρα, είπε.
H αναγέννηση της αμυντικής βιομηχανίας
Στην αμυντική βιομηχανία, τα συνηθισμένα βαριά ονόματα είναι εδώ όπως Boeing, Raytheon, Northrop Grumman, Lockheed, General Dynamics, Huntington Ingalls.
Αυτά, και πολλά άλλα.
Και πάλι, για όλα τα «βαριά» ονόματα, είναι δίκαιο να πούμε ότι η στρατιωτική-βιομηχανική βάση της Αμερικής δεν είναι τόσο... μεγάλη.
Οι ναυπηγοί, οι κατασκευαστές αεροσκαφών, οι παραγωγοί ηλεκτρονικών ειδών, οι κατασκευαστές πυρομαχικών και άλλοι όλοι έχουν προβλήματα με τις δικές τους αλυσίδες εφοδιασμού και ένα γηράσκον εργατικό δυναμικό.
Δεν υπάρχει ικανή δύναμη στο ναυτικό για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της αποστολής του και δεν υπάρχει αρκετή παραγωγική ικανότητα για να οικοδομηθεί ένα μεγαλύτερο Ναυτικό.
Για παράδειγμα, μόνο μία εταιρεία στις ΗΠΑ κατασκευάζει την αλυσίδα άγκυρας για μεγάλα πλοία.
Και αυτή η εταιρεία παραμένει σε λειτουργία μόνο λόγω των κανονισμών περί «αγοράς αμερικανικών αγαθών» που καλύπτουν τις στρατιωτικές προμήθειες.
Διαφορετικά, το Πολεμικό Ναυτικό θα αγόραζε αλυδίδες από τη Νότια Κορέα αν όχι την Κίνα.
Εν τω μεταξύ, πολλά κρίσιμα συστήματα βασίζονται σε αλυσίδες εφοδιασμού που προέρχονται από την Κίνα, τη Ρωσία και άλλα μέρη του κόσμου που δεν είναι ακριβώς φιλικά προς τις ΗΠΑ.
Για παράδειγμα, είναι γνωστό ότι μέταλλα και υλικά όπως το τιτάνιο, το βολφράμιο, το αντιμόνιο, το βισμούθιο, το γάλλιο, ο γραφίτης και άλλα παράγονται κατά κύριο λόγο στην Κίνα, συχνά με τη Ρωσία στην παγκόσμια θέση νούμερο δύο, και στην περίπτωση ορισμένων υλικών ακόμη και τη Βόρεια Κορέα.
Ολοι οι νοήμονες μπορούν να δουν το πρόβλημα που προσπαθεί να επιλύσει ο Τrump
Και τι επιφυλάσσει το μέλλον;
Εδώ είναι μερικά σημεία που πρέπει να συλλογιστούμε:
Πρώτον, ο Trump πιθανότατα θα διατηρήσει τους δασμούς σε ισχύ.
Μπορεί να “τσιμπήσει” γύρω από τα περιθώρια και να κάνει μερικές από τις διάσημες «συμφωνίες» του.
Αλλά δεν πρόκειται να αναδιπλωθεί γρήγορα στις βασικές τους στοχεύσεις και θα δούμε μόνο ελιγμούς όπως το «πάγωμα» των 90 ημερών.
Δεύτερον, το sell-off στην αγορά εξακολουθεί να είναι ένα γεγονός που επηρεάζει τη ρευστότητα της οικονομίας.
Τα πράγματα θα ξεκαθαρίσουν, μάλλον σύντομα.
Τότε είναι η αγορά με ευκαιρίες, αλλά οι επενδυτές θα πρέπει να αποφύγουν εταιρείες των οποίων το επιχειρηματικό μοντέλο είναι σε αντιπαράθεση με τον στόχο του Trump να εκβιομηχανίσει εκ νέου τη χώρα.
Τρίτον, τα παιχνίδια με βασικούς πόρους στις ΗΠΑ έχουν πολύ δρόμο μπροστά τους.
Ο Trump θα εξαλείψει την υπερρύθμιση στην οικονομική δραστηριότητα και θα επισπεύσει τις αδειοδοτήσεις.
Θέλει να δει νέα projects, σίγουρα για αντικείμενα που συμβάλλουν στην εθνική ασφάλεια, καθώς και ενέργεια για να κρατήσει τη μηχανή της οικονομίας σε διαρκή κίνηση.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών