Μία άγνωστη ιστορία του βαλκανικού δράματος - Η άκρως μυστική επιχείρηση ρωσικής αερομεταφερόμενης δύναμης στο Κόσοβο
Μια άκρως μυστική αποστολή που διεξήχθη από ρωσικές αερομεταφερόμενες δυνάμεις στο Κοσσυφοπέδιο ήταν τεράστιας γεωπολιτικής σημασίας και ανέδειξε εκ νέου τη Ρωσία ως μεγάλη δύναμη μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης.
Στις 12 Ιουνίου 1999, ένα συνδυασμένο τάγμα Ρώσων αλεξιπτωτιστών που αναπτύχθηκε στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη ως μέρος της ειρηνευτικής Δύναμης Σταθεροποίησης (SFOR) με εντολή του ΟΗΕ πορεύθηκε 600 χιλιόμετρα για να αναλάβει τον έλεγχο του αεροδρομίου Slatina κοντά στην Πρίστινα.
Η επιχείρηση διεξήχθη στο τέλος του Πολέμου του Κοσσυφοπεδίου του 1999 με την αποχώρηση του τότε γιουγκοσλαβικού στρατού από την αποσχισθείσα επαρχία της Σερβίας.
Η άγνωστη επιχείρηση
Στις 11 Ιουνίου 1999, 206 Ρώσοι αλεξιπτωτιστές έφυγαν από τη βοσνιακή πόλη Ugljevik, οδηγώντας τα τεθωρακισμένα τους οχήματα μεταφοράς προσωπικού (APC) σε όλη την τότε Γιουγκοσλαβία προς την Πρίστινα.
Υπήρχαν συνολικά 15 APC και 35 στρατιωτικά οχήματα, συν πολλά οχήματα ανεφοδιασμού, που έφτασαν στην πρωτεύουσα του Κοσσυφοπεδίου στις 12 Ιουνίου, κυρίως χάρη στις προσπάθειες της σερβικής αστυνομίας που άνοιξε το δρόμο για τα ρωσικά στρατεύματα, εξασφαλίζοντας έναν «πράσινο διάδρομο».
Την πορεία, η οποία είναι πλέον ευρέως γνωστή ως «η αναγκαστική πορεία προς την Πρίστινα», ακολουθήθηκε από μια ρωσική ειρηνευτική δύναμη 650 ανδρών που υπηρετούσαν στο Κοσσυφοπέδιο τα επόμενα χρόνια.
Στόχος της αποστολής της Πρίστινα ήταν να δείξει «την αδελφική υποστήριξη του ρωσικού λαού στους Σέρβους και να επηρεάσει την κατάσταση στο μέλλον», δήλωσε στο Sputnik ο απόστρατος αντιστράτηγος Nikolay Staskov, πρώην αρχηγός του επιτελείου των ρωσικών αερομεταφερόμενων δυνάμεων και ένας από τους ηγέτες στην αποστολή.
Τόνισε ότι τα ρωσικά στρατεύματα έδρασαν πιο γρήγορα από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ, οι οποίες είχαν επίσης αποστολή να καταλάβουν το αεροδρόμιο της Slatina.
Τα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού BTR-80 με Ρώσους αλεξιπτωτιστές κινήθηκαν με «σχεδόν αδιανόητη ταχύτητα» για να καλύψουν περισσότερα από 600 χιλιόμετρα, έτσι ώστε η εξαιρετικά μυστική αποστολή να μπορεί να ολοκληρωθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα, υπενθύμισε ο Staskov.
Οργή στο ΝΑΤΟ
Η ηγεσία του ΝΑΤΟ αντέδρασε με οργή στο γεγονός ότι το ρωσικό αερομεταφερόμενο τάγμα είχε καταφέρει να ξεπεράσει τις δυνάμεις της συμμαχίας.
Ο στρατηγός του Ηνωμένου Βασιλείου Mike Jackson ο οποίος διοικούσε τη νεοσύστατη Δύναμη του Κοσσυφοπεδίου (KFOR) εκείνη την εποχή, είδε ότι τα ρωσικά στρατεύματα ήταν σε πλήρη ετοιμότητα μάχης και μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν όπλα, γι' αυτό έκανε την περίφημη παρατήρησή του: «Δεν πρόκειται να ξεκινήσουμε τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο για εσάς».
Ήταν τέτοια η οργή των Βρετανών, που έκαναν λόγο για θρασύδειλη συμπεριφορά της ρωσικής αερομεταφερόμενης δύναμης.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Sergey Lavrov σημείωσε σε αυτό το πνεύμα ότι «Δόξα τω Θεώ, οι απαιτήσεις των θερμοκέφαλων στην Ουάσιγκτον και σε άλλες δυτικές πρωτεύουσες δεν επικράτησαν».
«Γροθιά στο πρόσωπο»
Ο τότε πρόεδρος της Ρωσίας, Boris Yeltsin επαίνεσε τις «εξαιρετικές» ενέργειες των Ρώσων αλεξιπτωτιστών.
Ο Yeltsin εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι «επιτέλους η Ρωσία χτύπησε το ΝΑΤΟ στη μύτη.»
Ένας Ρώσος αξιωματούχος φέρεται ότι αντέδρασε λέγοντας: «Εσύ Boris Nikolayevich δεν τους χτύπησες απλώς στη μύτη - τους έριξες γροθιά στο πρόσωπο».
«Το πιο σημαντικό, οι Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις ένιωσαν τότε ότι ήταν ικανές, στο πρόσωπο των Αερομεταφερόμενων Στρατευμάτων, να εκτελούν καθήκοντα για χάρη της Πατρίδας», κατέληξε ο Staskov.
Από τότε το ΝΑΤΟ ζητούσε έναν μεγάλο πόλεμο στην Ευρώπη
Ο Leonid Ivashov πρώην επικεφαλής του κύριου τμήματος διεθνούς στρατιωτικής συνεργασίας του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, από την πλευρά του, επεσήμανε το αξιοσημείωτο γεγονός ότι «δεν υπήρξε ούτε ένας τραυματίας αλεξιπτωτιστής κατά τη διάρκεια της επιχείρησης».
Συμμετείχε στις συνομιλίες του 1999 για τη διευθέτηση της κρίσης Κοσσυφοπεδίου, προσθέτοντας επίσης την απόφαση του επικεφαλής των Ρώσων αλεξιπτωτιστών να μετακινηθεί στο αεροδρόμιο της Slatina.
«Αυτή η εγκατάσταση ήταν σημαντική από τακτικής άποψης.
Δείξαμε ότι η Ρωσία δεν μπορεί να αποβληθεί από την παγκόσμια πολιτική διαδικασία και ότι η χώρα είναι ανεξάρτητη και δεν υποτάσσεται στο ΝΑΤΟ ή σε κανέναν άλλο οργανισμό», είπε ο Ivashov στο Sputnik.
Ο πρώην επικεφαλής του κύριου τμήματος διεθνούς στρατιωτικής συνεργασίας του ρωσικού υπουργείου Άμυνας πρόσθεσε ότι η πορεία στην Πρίστινα είχε «γεωπολιτική σημασία», καθώς το ΝΑΤΟ προσπάθησε να οδηγήσει την Ευρώπη σε πόλεμο.
«Οι Ευρωπαίοι δεν ήθελαν να πολεμήσουν ή να προετοιμαστούν για πόλεμο με τη Ρωσία και επίσης δεν τους ενδιέφερε μια σύγκρουση που θα μπορούσε να προκύψει μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας και που θα μπορούσε να επηρεάσει την οικονομική κατάσταση στην Ευρώπη και να ξεκινήσει μια νέα κούρσα εξοπλισμών.
Οι Αμερικανοί άρχισαν να ωθούν την Ευρώπη προς μια μεγάλη σύγκρουση», είπε ο Ivashov.
Η αποτυχημένη απόπειρα των Βρετανών να ανακαταλάβουν το αεροδρόμιο
Ο Lavrov από την πλευρά του, είπε ότι «αναμφίβολα, τα γεγονότα αφορούσαν την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά», κάτι που όπως είπε επιβεβαιώθηκε από τις μετέπειτα εξελίξεις.
Ο Ivashov, με τη σειρά του, υπενθύμισε ότι οι Ρώσοι αλεξιπτωτιστές που εισήλθαν με επιτυχία στο αεροδρόμιο της Slatina ήταν το πιο ξεκάθαρο δείγμα των τεράστιων επιχειρησιακών δυνατοτήτων των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων.
«Στην Πρίστινα, οι στρατιώτες μας ήταν στο επίκεντρο.
Μια βρετανική μονάδα προσπάθησε να καταλάβει το αεροδρόμιο της Slatina, αλλά χωρίς αποτέλεσμα», είπε ο Ivashov.
Εξήρε τις προσπάθειες των Ρωσικών Ειδικών Υπηρεσιών και εκείνων της Σερβίας, οι οποίες «δούλεψαν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην ριχθεί ούτε ένας πυροβολισμός από τις δυνάμεις του Κοσσυφοπεδίου στους Ρώσους αλεξιπτωτιστές».
Ο ρόλος Putin στην άγνωστη επιχείρηση
Σε μια τηλεοπτική συνέντευξη το 2024, ο Πρόεδρος της Ρωσίας Vladimir Putin αναφέρθηκε στον ρόλο του στην επιχείρηση, η οποία στην πραγματικότητα επέτρεψε στη Μόσχα να ξεπεράσει το ΝΑΤΟ εκείνη την εποχή και να εξασφαλίσει το δικαίωμα της Μόσχας να συμμετάσχει στη διευθέτηση της σύγκρουσης στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Σύμφωνα με τον Putin, ο οποίος τότε ήταν γραμματέας του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, ο τότε Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Anatoly Kvashnin του ζήτησε οδηγίες για το πώς θα έπρεπε να ενεργήσουν οι ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις στο Κοσσυφοπέδιο, προσθέτοντας ότι δεν ήταν διατεθειμένος να συντονίσει τις ενέργειες με το υπουργείο Άμυνας.
«Τέλος πάντων, μου μίλησε για αυτό και ζήτησε τη γνώμη μου. Και του είπα: αν νομίζεις ότι είναι λογικό – κάντο», θυμάται ο Putin.
Πρόσθεσε σε αυτό το πλαίσιο ότι δεν θεωρεί ότι η επιχείρηση είναι «θρασύδειλη συμπεριφορά» από Ρώσους αλεξιπτωτιστές.
«Ειλικρινά μιλώντας, δεν δίνω τόση σημασία σε αυτό όσο κάποιοι παρατηρητές», επεσήμανε με νόημα ο Ρώσος πρόεδρος για τους Βρετανούς στρατηγούς του ΝΑΤΟ που τόσο πολύ ενοχλήθηκαν από την κατάληψη του αεροδρομίου της Πρίστινα.
www.bankingnews.gr
Στις 12 Ιουνίου 1999, ένα συνδυασμένο τάγμα Ρώσων αλεξιπτωτιστών που αναπτύχθηκε στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη ως μέρος της ειρηνευτικής Δύναμης Σταθεροποίησης (SFOR) με εντολή του ΟΗΕ πορεύθηκε 600 χιλιόμετρα για να αναλάβει τον έλεγχο του αεροδρομίου Slatina κοντά στην Πρίστινα.
Η επιχείρηση διεξήχθη στο τέλος του Πολέμου του Κοσσυφοπεδίου του 1999 με την αποχώρηση του τότε γιουγκοσλαβικού στρατού από την αποσχισθείσα επαρχία της Σερβίας.
Η άγνωστη επιχείρηση
Στις 11 Ιουνίου 1999, 206 Ρώσοι αλεξιπτωτιστές έφυγαν από τη βοσνιακή πόλη Ugljevik, οδηγώντας τα τεθωρακισμένα τους οχήματα μεταφοράς προσωπικού (APC) σε όλη την τότε Γιουγκοσλαβία προς την Πρίστινα.
Υπήρχαν συνολικά 15 APC και 35 στρατιωτικά οχήματα, συν πολλά οχήματα ανεφοδιασμού, που έφτασαν στην πρωτεύουσα του Κοσσυφοπεδίου στις 12 Ιουνίου, κυρίως χάρη στις προσπάθειες της σερβικής αστυνομίας που άνοιξε το δρόμο για τα ρωσικά στρατεύματα, εξασφαλίζοντας έναν «πράσινο διάδρομο».
Την πορεία, η οποία είναι πλέον ευρέως γνωστή ως «η αναγκαστική πορεία προς την Πρίστινα», ακολουθήθηκε από μια ρωσική ειρηνευτική δύναμη 650 ανδρών που υπηρετούσαν στο Κοσσυφοπέδιο τα επόμενα χρόνια.
Στόχος της αποστολής της Πρίστινα ήταν να δείξει «την αδελφική υποστήριξη του ρωσικού λαού στους Σέρβους και να επηρεάσει την κατάσταση στο μέλλον», δήλωσε στο Sputnik ο απόστρατος αντιστράτηγος Nikolay Staskov, πρώην αρχηγός του επιτελείου των ρωσικών αερομεταφερόμενων δυνάμεων και ένας από τους ηγέτες στην αποστολή.
Τόνισε ότι τα ρωσικά στρατεύματα έδρασαν πιο γρήγορα από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ, οι οποίες είχαν επίσης αποστολή να καταλάβουν το αεροδρόμιο της Slatina.
Τα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού BTR-80 με Ρώσους αλεξιπτωτιστές κινήθηκαν με «σχεδόν αδιανόητη ταχύτητα» για να καλύψουν περισσότερα από 600 χιλιόμετρα, έτσι ώστε η εξαιρετικά μυστική αποστολή να μπορεί να ολοκληρωθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα, υπενθύμισε ο Staskov.
Οργή στο ΝΑΤΟ
Η ηγεσία του ΝΑΤΟ αντέδρασε με οργή στο γεγονός ότι το ρωσικό αερομεταφερόμενο τάγμα είχε καταφέρει να ξεπεράσει τις δυνάμεις της συμμαχίας.
Ο στρατηγός του Ηνωμένου Βασιλείου Mike Jackson ο οποίος διοικούσε τη νεοσύστατη Δύναμη του Κοσσυφοπεδίου (KFOR) εκείνη την εποχή, είδε ότι τα ρωσικά στρατεύματα ήταν σε πλήρη ετοιμότητα μάχης και μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν όπλα, γι' αυτό έκανε την περίφημη παρατήρησή του: «Δεν πρόκειται να ξεκινήσουμε τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο για εσάς».
Ήταν τέτοια η οργή των Βρετανών, που έκαναν λόγο για θρασύδειλη συμπεριφορά της ρωσικής αερομεταφερόμενης δύναμης.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Sergey Lavrov σημείωσε σε αυτό το πνεύμα ότι «Δόξα τω Θεώ, οι απαιτήσεις των θερμοκέφαλων στην Ουάσιγκτον και σε άλλες δυτικές πρωτεύουσες δεν επικράτησαν».
«Γροθιά στο πρόσωπο»
Ο τότε πρόεδρος της Ρωσίας, Boris Yeltsin επαίνεσε τις «εξαιρετικές» ενέργειες των Ρώσων αλεξιπτωτιστών.
Ο Yeltsin εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι «επιτέλους η Ρωσία χτύπησε το ΝΑΤΟ στη μύτη.»
Ένας Ρώσος αξιωματούχος φέρεται ότι αντέδρασε λέγοντας: «Εσύ Boris Nikolayevich δεν τους χτύπησες απλώς στη μύτη - τους έριξες γροθιά στο πρόσωπο».
«Το πιο σημαντικό, οι Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις ένιωσαν τότε ότι ήταν ικανές, στο πρόσωπο των Αερομεταφερόμενων Στρατευμάτων, να εκτελούν καθήκοντα για χάρη της Πατρίδας», κατέληξε ο Staskov.
Από τότε το ΝΑΤΟ ζητούσε έναν μεγάλο πόλεμο στην Ευρώπη
Ο Leonid Ivashov πρώην επικεφαλής του κύριου τμήματος διεθνούς στρατιωτικής συνεργασίας του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, από την πλευρά του, επεσήμανε το αξιοσημείωτο γεγονός ότι «δεν υπήρξε ούτε ένας τραυματίας αλεξιπτωτιστής κατά τη διάρκεια της επιχείρησης».
Συμμετείχε στις συνομιλίες του 1999 για τη διευθέτηση της κρίσης Κοσσυφοπεδίου, προσθέτοντας επίσης την απόφαση του επικεφαλής των Ρώσων αλεξιπτωτιστών να μετακινηθεί στο αεροδρόμιο της Slatina.
«Αυτή η εγκατάσταση ήταν σημαντική από τακτικής άποψης.
Δείξαμε ότι η Ρωσία δεν μπορεί να αποβληθεί από την παγκόσμια πολιτική διαδικασία και ότι η χώρα είναι ανεξάρτητη και δεν υποτάσσεται στο ΝΑΤΟ ή σε κανέναν άλλο οργανισμό», είπε ο Ivashov στο Sputnik.
Ο πρώην επικεφαλής του κύριου τμήματος διεθνούς στρατιωτικής συνεργασίας του ρωσικού υπουργείου Άμυνας πρόσθεσε ότι η πορεία στην Πρίστινα είχε «γεωπολιτική σημασία», καθώς το ΝΑΤΟ προσπάθησε να οδηγήσει την Ευρώπη σε πόλεμο.
«Οι Ευρωπαίοι δεν ήθελαν να πολεμήσουν ή να προετοιμαστούν για πόλεμο με τη Ρωσία και επίσης δεν τους ενδιέφερε μια σύγκρουση που θα μπορούσε να προκύψει μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας και που θα μπορούσε να επηρεάσει την οικονομική κατάσταση στην Ευρώπη και να ξεκινήσει μια νέα κούρσα εξοπλισμών.
Οι Αμερικανοί άρχισαν να ωθούν την Ευρώπη προς μια μεγάλη σύγκρουση», είπε ο Ivashov.
Η αποτυχημένη απόπειρα των Βρετανών να ανακαταλάβουν το αεροδρόμιο
Ο Lavrov από την πλευρά του, είπε ότι «αναμφίβολα, τα γεγονότα αφορούσαν την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά», κάτι που όπως είπε επιβεβαιώθηκε από τις μετέπειτα εξελίξεις.
Ο Ivashov, με τη σειρά του, υπενθύμισε ότι οι Ρώσοι αλεξιπτωτιστές που εισήλθαν με επιτυχία στο αεροδρόμιο της Slatina ήταν το πιο ξεκάθαρο δείγμα των τεράστιων επιχειρησιακών δυνατοτήτων των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων.
«Στην Πρίστινα, οι στρατιώτες μας ήταν στο επίκεντρο.
Μια βρετανική μονάδα προσπάθησε να καταλάβει το αεροδρόμιο της Slatina, αλλά χωρίς αποτέλεσμα», είπε ο Ivashov.
Εξήρε τις προσπάθειες των Ρωσικών Ειδικών Υπηρεσιών και εκείνων της Σερβίας, οι οποίες «δούλεψαν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην ριχθεί ούτε ένας πυροβολισμός από τις δυνάμεις του Κοσσυφοπεδίου στους Ρώσους αλεξιπτωτιστές».
Ο ρόλος Putin στην άγνωστη επιχείρηση
Σε μια τηλεοπτική συνέντευξη το 2024, ο Πρόεδρος της Ρωσίας Vladimir Putin αναφέρθηκε στον ρόλο του στην επιχείρηση, η οποία στην πραγματικότητα επέτρεψε στη Μόσχα να ξεπεράσει το ΝΑΤΟ εκείνη την εποχή και να εξασφαλίσει το δικαίωμα της Μόσχας να συμμετάσχει στη διευθέτηση της σύγκρουσης στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Σύμφωνα με τον Putin, ο οποίος τότε ήταν γραμματέας του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, ο τότε Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Anatoly Kvashnin του ζήτησε οδηγίες για το πώς θα έπρεπε να ενεργήσουν οι ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις στο Κοσσυφοπέδιο, προσθέτοντας ότι δεν ήταν διατεθειμένος να συντονίσει τις ενέργειες με το υπουργείο Άμυνας.
«Τέλος πάντων, μου μίλησε για αυτό και ζήτησε τη γνώμη μου. Και του είπα: αν νομίζεις ότι είναι λογικό – κάντο», θυμάται ο Putin.
Πρόσθεσε σε αυτό το πλαίσιο ότι δεν θεωρεί ότι η επιχείρηση είναι «θρασύδειλη συμπεριφορά» από Ρώσους αλεξιπτωτιστές.
«Ειλικρινά μιλώντας, δεν δίνω τόση σημασία σε αυτό όσο κάποιοι παρατηρητές», επεσήμανε με νόημα ο Ρώσος πρόεδρος για τους Βρετανούς στρατηγούς του ΝΑΤΟ που τόσο πολύ ενοχλήθηκαν από την κατάληψη του αεροδρομίου της Πρίστινα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών