Στο πογκρόμ του 2016 μετά το πραξικόπημα συνελήφθησαν 77.000 άτομα ενώ 150.000 κρατικοί υπάλληλοι, συμπεριλαμβανομένων δασκάλων, δικαστών και στρατιωτών, απολύθηκαν από τις θέσειες τους
Ο θάνατος σε ηλικία 83 ετών του ισλαμιστή ιεροκήρυκα Fethuallah Gulen που απέκτησε τεράστια επιρροή στην Τουρκία και τον οποίο ο Τούρκος πρόεδρος, Rejep Tayip Erdogan τον θεωρούσε ορκισμένο εχθρό του καθώς τον κατηγορούσε ότι αυτός ήταν που οργάνωσε το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2016, επανέφερε στο προσκήνιο τη σχέση μίσους μεταξύ των δύο αυτών κορυφαίων πολιτικών και ισχυρών προσωπικοτήτων της Τουρκίας.
Όπως έγινε γνωστό ο Gulen άφησε την τελευταία του πνοή χθες Κυριακή 20 Οκτωβρίου σε νοσοκομείο της Pensylvania στις ΗΠΑ, όπου και είχε εγκατασταθεί μόνιμα ως αυτοεξόριστος από το 1999.
Ο δεύτερος ισχυρότερος
Ο Gulen ήταν ιδρυτής του κινήματος Gullen – γνωστό και ως Hizmet - , το οποίο είχε αποκτήσει τόσο μεγάλη επιρροή στην Τουρκία αλλά και διεθνώς που ο Gulen θεωρούνταν ως ο δεύτερος πιο ισχυρός άντρας της Τουρκίας.
Το κίνημα του είχε αρκετές ιδεολογικές ομοιότητες με το κόμμα ΑΚΡ του Erdogan και για μεγάλο χρονικό διάστημα Gullen και Erdogan διατηρούσαν μια σχέση συμμαχίας.
Ο Gulen, ο οποίος τη δεκαετία του ’60 είχε γίνει γνωστός ως ιεροκήρυκας και δημιούργησε φοιτητικές δομές, οι οποίες στη συνέχεια αποτέλεσαν την αρχή ενός άτυπου δικτύου που στη συνέχεια απλώθηκε παντού στην Τουρκία.
Ο Gulen υποστήριζε ότι οι νέοι στην Τουρκία έχουν χάσει το δρόμο τους και ότι η καλύτερη απάντηση σε αυτό ήταν η εκπαίδευση ενώ ήταν γνωστός για την προώθηση ενός «ανεκτικού και μετριοπαθούς Ισλάμ» που έδινε έμφαση στον αλτρουισμό, στη σεμνότητα και στη σκληρή δουλειά.
Το κίνημα σε μια προσπάθεια να προωθήσει τις θέσεις του, απέκτησε ερείσματα σε διάφορα σχολεία και στη συνέχεια άνοιξε εκπαιδευτικά ιδρύματα σε όλη την Τουρκία αλλά και παγκοσμίως.
Καθώς το κίνημα μεγάλωνε, οι οπαδοί του διείσδυσαν σε διάφορες επιχειρήσεις ενώ άρχισαν να καταλαμβάνουν υψηλόβαθμες θέσεις εντός του στρατού, του δικαστικού συστήματος αλλά και της κυβέρνησης.
Η συμμαχία
Το κίνημα Gulen χάρη στη μεγάλη επιρροή που είχε στο δικαστικό σύστημα, είχε καταφέρει να περιορίσει τις αντιδράσεις του κοσμικού κατεστημένου της Τουρκίας κατά του ΑΚΡ του Erdogan, όταν αυτό πρωτοεμφανίστηκε.
Το κίνημα Gulen και το ΑΚΡ του Erdogan διατηρούσαν εταιρικές σχέσεις από το 2002 έως το 2013.
Ωστόσο, και ενώ ο Erdogan είχε αρχίσει να γίνεται ο απόλυτος κυρίαρχος στην πολιτική σκηνή, το 2013 ήταν η χρονιά επήλθε η ρήξη μεταξύ των δύο πλευρών.
Τα πρώτα σημάδια της ρήξης
Τα πρώτα σημάδια σύγκρουσης εμφανίστηκαν τον Φεβρουάριο του 2012, όταν ζητήθηκε από τον Hakan Fidan που τότε ήταν στην ΜΙΤ – την Υπηρεσία Πληροφοριών της Τουρκίας - να δώσει στοιχεία σχετικά με την προώθηση αρκετών πολιτικών του AKP που ήταν γνωστό ότι πρόσκεινται στο Κίνημα του Gulen.
Η πρώτη ρήξη επήλθε όμως τον Ιούνιο του 2013, όταν ο Gulen εξέφρασε τη στήριξη του στις διαμαρτυρίες που γίνονταν στο πάρκο Gezi και στην πλατεία Ταξίμ, οι οποίες εξελίχθηκαν σε μαζικές διαδηλώσεις κατά του αυταρχισμού της κυβέρνησης Erdogan.
Τότε ο Gulen είχε καταδικάσει τη βία που χρησιμοποιήθηκε κατά των διαδηλωτών, με τον Erdogan να υποστηρίζει ότι αρνείται να διαπραγματευτεί με διαδηλωτές που υποστηρίζουν τρομοκρατικές ομάδες.
Ο …πόλεμος
Η σύγκρουση συνεχίστηκε όταν η κυβέρνηση Erdogan πέρασε έναν νέο νόμο που θα ανάγκαζε πολλά ιδιωτικά σχολεία να κλείσουν.
Ανάμεσα σε αυτά ήταν και πολλά που ανήκαν στο κίνημα Gullen.
Ως αντίδραση πολλά τουρκικά ΜΜΕ που ήταν υπέρ του Gullen, άρχισαν μια ισχυρή εκστρατεία κατά των προτάσεων της κυβέρνησης, με εφημερίδες όπως η Zaman να κάνει λόγο για «εκπαιδευτικό πραξικόπημα».
Ήταν τότε που ο Gulen είπε ότι «θα συνεχίσουμε χωρίς σταματημό», με τον Erdogan να δεσμεύεται να απαλλάξει την κυβέρνηση του από τους «Γκιουλενιστές», κάνοντας λόγο για «κράτος εν κράτει».
Πράγματι, η κρίση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να επέλθει διάσπαση στο εσωτερικό του κυβερνώνοντος κόμματος ΑΚΡ, με τους βουλευτές που ήταν υπέρ των θέσεων του Gulen, να εκφράζουν τις ανησυχίες τους για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που τελικά έγινε νόμος του κράτους το 2015.
Η έκρηξη
Όμως η έκρηξη που τίναξε στον αέρα τις σχέσεις των δύο πλευρών, ήρθε τον Δεκέμβριο του 2013, όταν και ακολούθησε ένα κύμα συλλήψεων με στόχο επιχειρηματίες, τραπεζίτες και κυρίως τους γιους τεσσάρων εν ενεργεία υπουργών στην κυβέρνηση του Erdogan, οι οποίοι συνελήφθησαν στο πλαίσιο επιχείρησης κατά της διαφθοράς.
Συνολικά συνελήφθησαν 80 άτομα, ενώ σε 24 απαγγέλθηκαν κατηγορίες, ενώ πίσω από την έρευνα ήταν εισαγγελείς και αστυνομικοί αξιωματούχοι που ήταν στο κίνημα Gulen.
Μετά τις επιχειρήσεις κατά της διαφθοράς, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Bülent Arınç εξέδωσε δήλωση λέγοντας ότι η κυβέρνηση γνώριζε ποιος ήταν πίσω από τις επιχειρήσεις και ότι οποιαδήποτε παρέμβαση μιας ομάδας στο πλαίσιο της διακυβέρνησης του κράτους θα αντιμετωπιζόταν ανάλογα.
Ο Erdogan χαρακτήρισε τις συλλήψεις «βρώμικη επιχείρηση» ενώ η κυβέρνηση χαρακτήρισε την έρευνα ως «σχεδιασμένη ψυχολογική επίθεση», από μια «παράνομη ομάδα εντός του κράτους», κάνοντας λόγο για «βρώμικα παιχνίδια που παίζονται εντός και εκτός του τουρκικού κράτους».
Αν και η κυβέρνηση δεν κατονόμασε το κίνημα Gulen, τα περισσότερα τουρκικά ΜΜΕ υποστήριξαν ότι οι κατηγορίες της κυβέρνησης στρέφονταν σαφώς είτε στο Κίνημα Gulen είτε σε ένα τμήμα μέσα σε αυτό.
Ένταλμα σύλληψης
Το κίνημα είχε πλέον χαρακτηριστεί ως «παράλληλη δομή» που λειτουργεί εντός του κράτους ενώ ήταν τότε που η κυβέρνηση της Τουρκίας είχε κάνει λόγο για «μίνι πραξικόπημα».
Μάλιστα ο Erdogan είχε πει πως το σκάνδαλο διαφθοράς ήταν μια προσπάθεια να αμαυρωθεί η εικόνα του ΑΚΡ και να επιδεινώσει τις σχέσεις της κυβέρνησης με τον πρόεδρο Gul.
Στον απόηχο αυτής της επιχείρησης, το 2014 εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης του Gulen, ενώ δύο χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 2016 το Κίνημα Gulen χαρακτηρίστηκε τρομοκρατική οργάνωση.
Το πραξικόπημα
Τον Ιούλιο του 2016 εκδηλώθηκε το στρατιωτικό πραξικόπημα κατά του προέδρου Erdogan με απώτερο στόχο την ανατροπή, αν όχι την εξόντωση του.
Οι στρατιωτικοί που το οργάνωσαν, υποστήριξαν πως στόχος τους ήταν να προστατεύσουν τη Δημοκρατία από τον αυταρχικό Τούρκο πρόεδρο.
Ωστόσο, το πραξικόπημα απέτυχε, οι στρατηγοί που το οργάνωσαν παραδόθηκαν και ο Erdogan εδραιώθηκε ακόμα περισσότερο στην εξουσία.
Το πογκρόμ
Ο Erdogan υποστήριξε ότι πίσω από το πραξικόπημα αυτό ήταν ο Fethullah Gulen και ζήτησε από τις ΗΠΑ να τον εκδώσουν για να δικαστεί.
Αίτημα που απορρίφθηκε από τις ΗΠΑ, ενώ και ο Gulen απέρριπτε με κατηγορηματικό τρόπο πως αυτός ήταν πίσω από το πραξικόπημα.
Κατόπιν ακολούθησε ένα μοναδικό πογκρόμ στην ιστορία της Τουρκίας.
Εκτιμάται ότι σχεδόν το ένα τρίτο των ανώτατων αξιωματικών του στρατού συνελήφθη, όπως και δεκάδες χιλιάδες αξιωματούχοι και γραφειοκράτες.
Συνολικά, συνελήφθησαν 77.000 άτομα ενώ 150.000 κρατικοί υπάλληλοι, συμπεριλαμβανομένων δασκάλων, δικαστών και στρατιωτών, απολύθηκαν υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης.
Εταιρείες και μέσα ενημέρωσης που θεωρούνται ότι συνδέονται με τον Gulen έκλεισαν.
Οι περισσότεροι από τους συλληφθέντες, συνδέονταν με το Κίνημα Gullen, το οποίο ωστόσο είχε απορρίψει οποιαδήποτε εμπλοκή στο πραξικόπημα κατά του Erdogan.
Παρόλο αυτά ο Erdogan έκανε πράξη αυτό που είχε υποσχεθεί: να ξεριζώσει τον «καρκίνο» του Gulen από το τουρκικό κράτος.
Πράγματι, τα επόμενα χρόνια μετά το πραξικόπημα, ο Gulen αντιμετωπιζόταν ακόμα και από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης στην Τουρκία, ότι είχε δημιουργήσει ένα δίκτυο που συνωμοτούσε κατά της Τουρκίας για δεκαετίες.
www.bankingnews.gr
Όπως έγινε γνωστό ο Gulen άφησε την τελευταία του πνοή χθες Κυριακή 20 Οκτωβρίου σε νοσοκομείο της Pensylvania στις ΗΠΑ, όπου και είχε εγκατασταθεί μόνιμα ως αυτοεξόριστος από το 1999.
Ο δεύτερος ισχυρότερος
Ο Gulen ήταν ιδρυτής του κινήματος Gullen – γνωστό και ως Hizmet - , το οποίο είχε αποκτήσει τόσο μεγάλη επιρροή στην Τουρκία αλλά και διεθνώς που ο Gulen θεωρούνταν ως ο δεύτερος πιο ισχυρός άντρας της Τουρκίας.
Το κίνημα του είχε αρκετές ιδεολογικές ομοιότητες με το κόμμα ΑΚΡ του Erdogan και για μεγάλο χρονικό διάστημα Gullen και Erdogan διατηρούσαν μια σχέση συμμαχίας.
Ο Gulen, ο οποίος τη δεκαετία του ’60 είχε γίνει γνωστός ως ιεροκήρυκας και δημιούργησε φοιτητικές δομές, οι οποίες στη συνέχεια αποτέλεσαν την αρχή ενός άτυπου δικτύου που στη συνέχεια απλώθηκε παντού στην Τουρκία.
Ο Gulen υποστήριζε ότι οι νέοι στην Τουρκία έχουν χάσει το δρόμο τους και ότι η καλύτερη απάντηση σε αυτό ήταν η εκπαίδευση ενώ ήταν γνωστός για την προώθηση ενός «ανεκτικού και μετριοπαθούς Ισλάμ» που έδινε έμφαση στον αλτρουισμό, στη σεμνότητα και στη σκληρή δουλειά.
Το κίνημα σε μια προσπάθεια να προωθήσει τις θέσεις του, απέκτησε ερείσματα σε διάφορα σχολεία και στη συνέχεια άνοιξε εκπαιδευτικά ιδρύματα σε όλη την Τουρκία αλλά και παγκοσμίως.
Καθώς το κίνημα μεγάλωνε, οι οπαδοί του διείσδυσαν σε διάφορες επιχειρήσεις ενώ άρχισαν να καταλαμβάνουν υψηλόβαθμες θέσεις εντός του στρατού, του δικαστικού συστήματος αλλά και της κυβέρνησης.
Η συμμαχία
Το κίνημα Gulen χάρη στη μεγάλη επιρροή που είχε στο δικαστικό σύστημα, είχε καταφέρει να περιορίσει τις αντιδράσεις του κοσμικού κατεστημένου της Τουρκίας κατά του ΑΚΡ του Erdogan, όταν αυτό πρωτοεμφανίστηκε.
Το κίνημα Gulen και το ΑΚΡ του Erdogan διατηρούσαν εταιρικές σχέσεις από το 2002 έως το 2013.
Ωστόσο, και ενώ ο Erdogan είχε αρχίσει να γίνεται ο απόλυτος κυρίαρχος στην πολιτική σκηνή, το 2013 ήταν η χρονιά επήλθε η ρήξη μεταξύ των δύο πλευρών.
Τα πρώτα σημάδια της ρήξης
Τα πρώτα σημάδια σύγκρουσης εμφανίστηκαν τον Φεβρουάριο του 2012, όταν ζητήθηκε από τον Hakan Fidan που τότε ήταν στην ΜΙΤ – την Υπηρεσία Πληροφοριών της Τουρκίας - να δώσει στοιχεία σχετικά με την προώθηση αρκετών πολιτικών του AKP που ήταν γνωστό ότι πρόσκεινται στο Κίνημα του Gulen.
Η πρώτη ρήξη επήλθε όμως τον Ιούνιο του 2013, όταν ο Gulen εξέφρασε τη στήριξη του στις διαμαρτυρίες που γίνονταν στο πάρκο Gezi και στην πλατεία Ταξίμ, οι οποίες εξελίχθηκαν σε μαζικές διαδηλώσεις κατά του αυταρχισμού της κυβέρνησης Erdogan.
Τότε ο Gulen είχε καταδικάσει τη βία που χρησιμοποιήθηκε κατά των διαδηλωτών, με τον Erdogan να υποστηρίζει ότι αρνείται να διαπραγματευτεί με διαδηλωτές που υποστηρίζουν τρομοκρατικές ομάδες.
Ο …πόλεμος
Η σύγκρουση συνεχίστηκε όταν η κυβέρνηση Erdogan πέρασε έναν νέο νόμο που θα ανάγκαζε πολλά ιδιωτικά σχολεία να κλείσουν.
Ανάμεσα σε αυτά ήταν και πολλά που ανήκαν στο κίνημα Gullen.
Ως αντίδραση πολλά τουρκικά ΜΜΕ που ήταν υπέρ του Gullen, άρχισαν μια ισχυρή εκστρατεία κατά των προτάσεων της κυβέρνησης, με εφημερίδες όπως η Zaman να κάνει λόγο για «εκπαιδευτικό πραξικόπημα».
Ήταν τότε που ο Gulen είπε ότι «θα συνεχίσουμε χωρίς σταματημό», με τον Erdogan να δεσμεύεται να απαλλάξει την κυβέρνηση του από τους «Γκιουλενιστές», κάνοντας λόγο για «κράτος εν κράτει».
Πράγματι, η κρίση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να επέλθει διάσπαση στο εσωτερικό του κυβερνώνοντος κόμματος ΑΚΡ, με τους βουλευτές που ήταν υπέρ των θέσεων του Gulen, να εκφράζουν τις ανησυχίες τους για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που τελικά έγινε νόμος του κράτους το 2015.
Η έκρηξη
Όμως η έκρηξη που τίναξε στον αέρα τις σχέσεις των δύο πλευρών, ήρθε τον Δεκέμβριο του 2013, όταν και ακολούθησε ένα κύμα συλλήψεων με στόχο επιχειρηματίες, τραπεζίτες και κυρίως τους γιους τεσσάρων εν ενεργεία υπουργών στην κυβέρνηση του Erdogan, οι οποίοι συνελήφθησαν στο πλαίσιο επιχείρησης κατά της διαφθοράς.
Συνολικά συνελήφθησαν 80 άτομα, ενώ σε 24 απαγγέλθηκαν κατηγορίες, ενώ πίσω από την έρευνα ήταν εισαγγελείς και αστυνομικοί αξιωματούχοι που ήταν στο κίνημα Gulen.
Μετά τις επιχειρήσεις κατά της διαφθοράς, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Bülent Arınç εξέδωσε δήλωση λέγοντας ότι η κυβέρνηση γνώριζε ποιος ήταν πίσω από τις επιχειρήσεις και ότι οποιαδήποτε παρέμβαση μιας ομάδας στο πλαίσιο της διακυβέρνησης του κράτους θα αντιμετωπιζόταν ανάλογα.
Ο Erdogan χαρακτήρισε τις συλλήψεις «βρώμικη επιχείρηση» ενώ η κυβέρνηση χαρακτήρισε την έρευνα ως «σχεδιασμένη ψυχολογική επίθεση», από μια «παράνομη ομάδα εντός του κράτους», κάνοντας λόγο για «βρώμικα παιχνίδια που παίζονται εντός και εκτός του τουρκικού κράτους».
Αν και η κυβέρνηση δεν κατονόμασε το κίνημα Gulen, τα περισσότερα τουρκικά ΜΜΕ υποστήριξαν ότι οι κατηγορίες της κυβέρνησης στρέφονταν σαφώς είτε στο Κίνημα Gulen είτε σε ένα τμήμα μέσα σε αυτό.
Ένταλμα σύλληψης
Το κίνημα είχε πλέον χαρακτηριστεί ως «παράλληλη δομή» που λειτουργεί εντός του κράτους ενώ ήταν τότε που η κυβέρνηση της Τουρκίας είχε κάνει λόγο για «μίνι πραξικόπημα».
Μάλιστα ο Erdogan είχε πει πως το σκάνδαλο διαφθοράς ήταν μια προσπάθεια να αμαυρωθεί η εικόνα του ΑΚΡ και να επιδεινώσει τις σχέσεις της κυβέρνησης με τον πρόεδρο Gul.
Στον απόηχο αυτής της επιχείρησης, το 2014 εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης του Gulen, ενώ δύο χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 2016 το Κίνημα Gulen χαρακτηρίστηκε τρομοκρατική οργάνωση.
Το πραξικόπημα
Τον Ιούλιο του 2016 εκδηλώθηκε το στρατιωτικό πραξικόπημα κατά του προέδρου Erdogan με απώτερο στόχο την ανατροπή, αν όχι την εξόντωση του.
Οι στρατιωτικοί που το οργάνωσαν, υποστήριξαν πως στόχος τους ήταν να προστατεύσουν τη Δημοκρατία από τον αυταρχικό Τούρκο πρόεδρο.
Ωστόσο, το πραξικόπημα απέτυχε, οι στρατηγοί που το οργάνωσαν παραδόθηκαν και ο Erdogan εδραιώθηκε ακόμα περισσότερο στην εξουσία.
Το πογκρόμ
Ο Erdogan υποστήριξε ότι πίσω από το πραξικόπημα αυτό ήταν ο Fethullah Gulen και ζήτησε από τις ΗΠΑ να τον εκδώσουν για να δικαστεί.
Αίτημα που απορρίφθηκε από τις ΗΠΑ, ενώ και ο Gulen απέρριπτε με κατηγορηματικό τρόπο πως αυτός ήταν πίσω από το πραξικόπημα.
Κατόπιν ακολούθησε ένα μοναδικό πογκρόμ στην ιστορία της Τουρκίας.
Εκτιμάται ότι σχεδόν το ένα τρίτο των ανώτατων αξιωματικών του στρατού συνελήφθη, όπως και δεκάδες χιλιάδες αξιωματούχοι και γραφειοκράτες.
Συνολικά, συνελήφθησαν 77.000 άτομα ενώ 150.000 κρατικοί υπάλληλοι, συμπεριλαμβανομένων δασκάλων, δικαστών και στρατιωτών, απολύθηκαν υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης.
Εταιρείες και μέσα ενημέρωσης που θεωρούνται ότι συνδέονται με τον Gulen έκλεισαν.
Οι περισσότεροι από τους συλληφθέντες, συνδέονταν με το Κίνημα Gullen, το οποίο ωστόσο είχε απορρίψει οποιαδήποτε εμπλοκή στο πραξικόπημα κατά του Erdogan.
Παρόλο αυτά ο Erdogan έκανε πράξη αυτό που είχε υποσχεθεί: να ξεριζώσει τον «καρκίνο» του Gulen από το τουρκικό κράτος.
Πράγματι, τα επόμενα χρόνια μετά το πραξικόπημα, ο Gulen αντιμετωπιζόταν ακόμα και από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης στην Τουρκία, ότι είχε δημιουργήσει ένα δίκτυο που συνωμοτούσε κατά της Τουρκίας για δεκαετίες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών