Η Ευρώπη αποδέχεται την πραγματικότητα
Πριν από είκοσι πέντε χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντέδρασε με οργή στην προοπτική να εισέλθει στην κυβέρνηση της Αυστρίας ένας ακροδεξιός, ο Jörg Haider.
Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Με τον Herbert Kickl - έναν δεξιό σκληροπυρηνικό που υποστηρίζει τη «μετανάστευση» για τους μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς – να είναι έτοιμος να γίνει ο επόμενος καγκελάριος της Αυστρίας, οι ηγέτες της ΕΕ μέχρι στιγμής δείχνουν να τον ανέχονται, ευελπιστώντας ότι ο Kickl δεν θα αποδειχτεί τόσο ενοχλητικός όσο υποδηλώνουν οι προηγούμενες θέσεις του.
Οι ημέρες που οι ηγέτες της ΕΕ υπερασπιζόμενοι τις κεντρώες αξίες τους έναντι των ακραίων πολιτικών θέσεων, επέβαλαν κυρώσεις στην Αυστρία το 2000 ή άνοιγαν τις διαδικασίες του άρθρου 7 κατά της Πολωνίας το 2007, εξαπολύοντας το πυρηνικό «νομικό» όπλο της Ευρώπης εναντίον κρατών που παραβίαζαν τους κανόνες της, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Χωρίς χαμόγελα
Τώρα, η πιο σκληρή διαμαρτυρία που μπορεί να αντιμετωπίσει ο Kickl αν κερδίσει την καγκελαρία και ενωθεί με τους ηγέτες σε μια επερχόμενη συνάντηση στις Βρυξέλλες, θα είναι κάποια αμήχανη γλώσσα του σώματος και μια μη χαμογελαστή υποδοχή.
«Θα χαμογελάσουν όταν φωτογραφηθούν μαζί του;
Πιθανώς όχι.
Αλλά αυτός ο βαθμός της διαμαρτυρίας», υποστήριξε διπλωμάτης της ΕΕ, όπως επισημαίνει δημοσίευμα του Politico.
Καταρρέει το τείχος προστασίας
Η πιθανή αποδοχή του ακροδεξιού Κόμματος των Ελευθέρων - οι συνομιλίες συνασπισμού μεταξύ του Kickl και του κεντροδεξιού Αυστριακού Λαϊκού Κόμματος βρίσκονται σε εξέλιξη στη Βιέννη - σηματοδοτεί την κατάρρευση του περίφημου cordon sanitaire της Ευρώπης, του τείχους προστασίας που κράτησε τους δεξιούς λαϊκιστές μακριά από την εξουσία για δεκαετίες σε ολόκληρη την ήπειρο.
Τη Δευτέρα, ο προσωρινός καγκελάριος της Αυστρίας, Alexander Schallenberg, πραγματοποίησε ένα ταξίδι της τελευταίας στιγμής στις Βρυξέλλες για να καθησυχάσει τους εταίρους σχετικά με το μέλλον της Αυστρίας, λέγοντας: «Η Αυστρία είναι και θα παραμείνει ένας αξιόπιστος, εποικοδομητικός και ισχυρός εταίρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε όλο τον κόσμο».
Καμία επίσημη διαμαρτυρία
Παρά τις ανησυχίες σχετικά με την κατεύθυνση της αυστριακής πολιτικής υπό τον Kickl, δύο διπλωμάτες της ΕΕ εκτίμησαν ότι είναι απίθανο οι ηγέτες να υποβάλουν οποιοδήποτε είδος επίσημης διαμαρτυρίας κατά της Αυστρίας εάν γίνει καγκελάριος.
Αυτό συνάδει με τη στάση τους απέναντι στην Ουγγαρία, η οποία δεν αντιμετώπισε καμία διαμαρτυρία πέραν του ότι δεν μπόρεσε να φιλοξενήσει μια αμυντική συγκέντρωση, παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός Victor Orban μετέβη στη Μόσχα για να συναντηθεί με τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin κατά την έναρξη της εκ περιτροπής προεδρίας της Ουγγαρίας στο Συμβούλιο της ΕΕ πέρυσι.
Κυρώσεις σε Ουγγαρία, Αυστρία για να πάρει το μήνυμα η Γαλλία
Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε ότι η ΕΕ θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να ξεκινήσει διαδικασίες βάσει του άρθρου 7 - κυρώσεις που μπορούν να καταλήξουν στον αποκλεισμό μιας χώρας από τη λήψη αποφάσεων της ΕΕ - τόσο κατά της Ουγγαρίας όσο και κατά της Αυστρίας για να στείλει ένα μήνυμα στη Γαλλία, όπου η ακροδεξιά ηγέτιδα Marine Le Pen στοχεύει σε μια τέταρτη υποψηφιότητα για την προεδρία το 2027.
Ωστόσο, οι Βρυξέλλες είναι απίθανο να επιβάλουν περαιτέρω πειθαρχικά μέτρα κατά της Ουγγαρίας ή της Αυστρίας, με τον Ευρωπαίο Επίτροπο για το κράτος δικαίου Michael McGrath να δηλώνει τον Δεκέμβριο ότι η Ουγγαρία μπορεί πάντα να… γυρίσει από το κρύο.
«Ποτέ δεν είναι πολύ αργά για κανέναν να αποτραβηχτεί από το χείλος του γκρεμού ή να επιφέρει θετική αλλαγή», δήλωσε ο Ιρλανδός πολιτικός τον Δεκέμβριο, κάνοντας τον υπουργό Δικαιοσύνης της Πολωνίας να διαφωνήσει δημοσίως.
Ποιες αρχές;
Πράγματι, μετά την αύξηση της υποστήριξης των σκληρών δεξιών κομμάτων κατά τη διάρκεια των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πέρυσι, το τείχος προστασίας που παραδοσιακά εμπόδιζε τα mainstream κόμματα να συνεργάζονται με λαϊκιστικές δεξιές ή αριστερές ομάδες κατέρρευσε γρήγορα.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen εξέπληξε πολλούς αξιωματούχους της ΕΕ όταν δήλωσε, κατά τη διάρκεια μιας ζωντανής συζήτησης πέρυσι, ότι ήταν έτοιμη να συνεργαστεί με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Giorgia Meloni.
Ο Manfred Weber, πρόεδρος του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο οποίο ανήκει η von der Leyen είχε δηλώσει προηγουμένως ότι το κόμμα είναι αντίθετο στη συνεργασία με οποιαδήποτε ομάδα που δεν είναι «φιλοευρωπαϊκή ... φιλοουκρανική ... [και] υπέρ του κράτους δικαίου».
Αυστηρός ιδεολόγος
Στην περίπτωση της Meloni, η πολιτικός των Fratelli d’ Italia έχει μετριάσει τις αντι-ΕΕ θέσεις της από τότε που ανέλαβε την εξουσία, δίνοντας κάλυψη στους ηγέτες του ΕΛΚ.
Αλλά δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο για τον Orban ή τον πρωθυπουργό της Σλοβακίας Robert Fico, ο οποίος αγκαλιάζει τον Putin και επιτίθεται συστηματικά στην Ουκρανία, σύμμαχο της ΕΕ.
Όσον αφορά τον Kickl, διπλωμάτες δήλωσαν ότι είναι ένας «αυστηρός ιδεολόγος», ο οποίος ενδεχομένως να είναι πολύ πιο δύσκολα διαχειρίσιμος σε σχέση με τον Orban, ακόμη και αν ο Αυστριακός ηγέτης θεωρητικά θα περιοριζόταν από μια συμφωνία κυβερνητικού συνασπισμού.
Διαφορετικό παιχνίδι
«Αυτό που συνέβη με τον Jörg Haider δεν μπορεί πλέον να συμβεί, ότι δηλαδή θα βάλουμε καραντίνα γύρω από αυτούς τους ανθρώπους», δήλωσε ο Frank Furedi, εκτελεστικός διευθυντής του think tank MCC στις Βρυξέλλες.
Για τον Milan Nic, ανώτερο ερευνητή στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, η αύξηση του αριθμού των δεξιών λαϊκιστών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έχει ευρύτερο αντίκτυπο στις πολιτικές του μπλοκ.
«Ακόμη και αν έχεις δύο ή τρεις λαϊκιστές στο τραπέζι, είναι ένα εντελώς διαφορετικό παιχνίδι από το να συμμαχήσουν όλοι εναντίον ενός», δήλωσε ο Nic.
«Αυτό που τους ενώνει είναι αυτή η κυνική ρεαλιστική εθνικιστική θέση, όπου θέλουν μια ΕΕ à la carte και όχι κάτι συντονισμένο».
Παντού
Η διάβρωση του τείχους προστασίας είναι εμφανής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπου ένα μέλος των δεξιών Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), ο σύμμαχος της Meloni, Raffaele Fitto, διορίστηκε αντιπρόεδρος παρά τις διαμαρτυρίες της Αριστεράς και των Πρασίνων.
Αλλά και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο επόμενος επικεφαλής του ECR, ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας Mateusz Morawiecki, υποστήριξε τον Δεκέμβριο ότι θα «συνεργαστεί» με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και την ομάδα Πατριώτες για την Ευρώπη σε οικονομικά θέματα.
Το ΕΛΚ, το ECR και οι Πατριώτες έχουν ήδη ψηφίσει μαζί σε διάφορα θέματα.
Μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων, η διαχωριστική γραμμή μεταξύ δεξιών λαϊκιστών και συντηρητικών ηγετών έχει σε μεγάλο βαθμό εξαφανιστεί, με λαϊκιστικά κόμματα να υποστηρίζουν ηγέτες στη Σουηδία, τη Φινλανδία, την Κροατία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες και την Τσεχική Δημοκρατία.
Η αποδοχή της πραγματικότητας
Στη Γαλλία, το κόμμα του Εθνικού Συναγερμού της Marine Le Pen μπορεί να μην είναι στην κυβέρνηση, αλλά κατέχει σημαντική δύναμη στην κυβέρνηση του πρωθυπουργού François Bayrou.
Ακόμη και στη Γερμανία, όπου, λόγω της ιστορίας του ναζισμού, πολλοί πολιτικοί δεν θέλουν να φαίνονται ότι συνεργάζονται με την ακροδεξιά, έχουν ωστόσο εμφανιστεί σημάδια τοπικής συνεργασίας μεταξύ των κυρίαρχων κομμάτων και της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD).
Όταν κεντροδεξιοί νομοθέτες στο ανατολικό γερμανικό κρατίδιο της Θουριγγίας θέλησαν να μειώσουν κατά ένα μικρό ποσό έναν τοπικό φόρο ακίνητης περιουσίας, το έκαναν με την υποστήριξη του AfD.
Το ακροδεξιό λαϊκιστικό κόμμα βρίσκεται επί του παρόντος στη δεύτερη θέση των δημοσκοπήσεων ενόψει των εθνικών εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου.
«Σε αυτό το σημείο, ποια χώρα δεν έχει έναν δεξιό λαϊκιστή στην κυβέρνηση για να υπολογίζει;», διερωτήθηκε διπλωμάτης της ΕΕ.
«Πραγματικά καταλήγουμε στο να είμαστε ρεαλιστές και πρακτικοί, όχι ηθικοί».
www.bankingnews.gr
Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Με τον Herbert Kickl - έναν δεξιό σκληροπυρηνικό που υποστηρίζει τη «μετανάστευση» για τους μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς – να είναι έτοιμος να γίνει ο επόμενος καγκελάριος της Αυστρίας, οι ηγέτες της ΕΕ μέχρι στιγμής δείχνουν να τον ανέχονται, ευελπιστώντας ότι ο Kickl δεν θα αποδειχτεί τόσο ενοχλητικός όσο υποδηλώνουν οι προηγούμενες θέσεις του.
Οι ημέρες που οι ηγέτες της ΕΕ υπερασπιζόμενοι τις κεντρώες αξίες τους έναντι των ακραίων πολιτικών θέσεων, επέβαλαν κυρώσεις στην Αυστρία το 2000 ή άνοιγαν τις διαδικασίες του άρθρου 7 κατά της Πολωνίας το 2007, εξαπολύοντας το πυρηνικό «νομικό» όπλο της Ευρώπης εναντίον κρατών που παραβίαζαν τους κανόνες της, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Χωρίς χαμόγελα
Τώρα, η πιο σκληρή διαμαρτυρία που μπορεί να αντιμετωπίσει ο Kickl αν κερδίσει την καγκελαρία και ενωθεί με τους ηγέτες σε μια επερχόμενη συνάντηση στις Βρυξέλλες, θα είναι κάποια αμήχανη γλώσσα του σώματος και μια μη χαμογελαστή υποδοχή.
«Θα χαμογελάσουν όταν φωτογραφηθούν μαζί του;
Πιθανώς όχι.
Αλλά αυτός ο βαθμός της διαμαρτυρίας», υποστήριξε διπλωμάτης της ΕΕ, όπως επισημαίνει δημοσίευμα του Politico.
Καταρρέει το τείχος προστασίας
Η πιθανή αποδοχή του ακροδεξιού Κόμματος των Ελευθέρων - οι συνομιλίες συνασπισμού μεταξύ του Kickl και του κεντροδεξιού Αυστριακού Λαϊκού Κόμματος βρίσκονται σε εξέλιξη στη Βιέννη - σηματοδοτεί την κατάρρευση του περίφημου cordon sanitaire της Ευρώπης, του τείχους προστασίας που κράτησε τους δεξιούς λαϊκιστές μακριά από την εξουσία για δεκαετίες σε ολόκληρη την ήπειρο.
Τη Δευτέρα, ο προσωρινός καγκελάριος της Αυστρίας, Alexander Schallenberg, πραγματοποίησε ένα ταξίδι της τελευταίας στιγμής στις Βρυξέλλες για να καθησυχάσει τους εταίρους σχετικά με το μέλλον της Αυστρίας, λέγοντας: «Η Αυστρία είναι και θα παραμείνει ένας αξιόπιστος, εποικοδομητικός και ισχυρός εταίρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε όλο τον κόσμο».
Καμία επίσημη διαμαρτυρία
Παρά τις ανησυχίες σχετικά με την κατεύθυνση της αυστριακής πολιτικής υπό τον Kickl, δύο διπλωμάτες της ΕΕ εκτίμησαν ότι είναι απίθανο οι ηγέτες να υποβάλουν οποιοδήποτε είδος επίσημης διαμαρτυρίας κατά της Αυστρίας εάν γίνει καγκελάριος.
Αυτό συνάδει με τη στάση τους απέναντι στην Ουγγαρία, η οποία δεν αντιμετώπισε καμία διαμαρτυρία πέραν του ότι δεν μπόρεσε να φιλοξενήσει μια αμυντική συγκέντρωση, παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός Victor Orban μετέβη στη Μόσχα για να συναντηθεί με τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin κατά την έναρξη της εκ περιτροπής προεδρίας της Ουγγαρίας στο Συμβούλιο της ΕΕ πέρυσι.
Κυρώσεις σε Ουγγαρία, Αυστρία για να πάρει το μήνυμα η Γαλλία
Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε ότι η ΕΕ θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να ξεκινήσει διαδικασίες βάσει του άρθρου 7 - κυρώσεις που μπορούν να καταλήξουν στον αποκλεισμό μιας χώρας από τη λήψη αποφάσεων της ΕΕ - τόσο κατά της Ουγγαρίας όσο και κατά της Αυστρίας για να στείλει ένα μήνυμα στη Γαλλία, όπου η ακροδεξιά ηγέτιδα Marine Le Pen στοχεύει σε μια τέταρτη υποψηφιότητα για την προεδρία το 2027.
Ωστόσο, οι Βρυξέλλες είναι απίθανο να επιβάλουν περαιτέρω πειθαρχικά μέτρα κατά της Ουγγαρίας ή της Αυστρίας, με τον Ευρωπαίο Επίτροπο για το κράτος δικαίου Michael McGrath να δηλώνει τον Δεκέμβριο ότι η Ουγγαρία μπορεί πάντα να… γυρίσει από το κρύο.
«Ποτέ δεν είναι πολύ αργά για κανέναν να αποτραβηχτεί από το χείλος του γκρεμού ή να επιφέρει θετική αλλαγή», δήλωσε ο Ιρλανδός πολιτικός τον Δεκέμβριο, κάνοντας τον υπουργό Δικαιοσύνης της Πολωνίας να διαφωνήσει δημοσίως.
Ποιες αρχές;
Πράγματι, μετά την αύξηση της υποστήριξης των σκληρών δεξιών κομμάτων κατά τη διάρκεια των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πέρυσι, το τείχος προστασίας που παραδοσιακά εμπόδιζε τα mainstream κόμματα να συνεργάζονται με λαϊκιστικές δεξιές ή αριστερές ομάδες κατέρρευσε γρήγορα.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen εξέπληξε πολλούς αξιωματούχους της ΕΕ όταν δήλωσε, κατά τη διάρκεια μιας ζωντανής συζήτησης πέρυσι, ότι ήταν έτοιμη να συνεργαστεί με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Giorgia Meloni.
Ο Manfred Weber, πρόεδρος του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο οποίο ανήκει η von der Leyen είχε δηλώσει προηγουμένως ότι το κόμμα είναι αντίθετο στη συνεργασία με οποιαδήποτε ομάδα που δεν είναι «φιλοευρωπαϊκή ... φιλοουκρανική ... [και] υπέρ του κράτους δικαίου».
Αυστηρός ιδεολόγος
Στην περίπτωση της Meloni, η πολιτικός των Fratelli d’ Italia έχει μετριάσει τις αντι-ΕΕ θέσεις της από τότε που ανέλαβε την εξουσία, δίνοντας κάλυψη στους ηγέτες του ΕΛΚ.
Αλλά δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο για τον Orban ή τον πρωθυπουργό της Σλοβακίας Robert Fico, ο οποίος αγκαλιάζει τον Putin και επιτίθεται συστηματικά στην Ουκρανία, σύμμαχο της ΕΕ.
Όσον αφορά τον Kickl, διπλωμάτες δήλωσαν ότι είναι ένας «αυστηρός ιδεολόγος», ο οποίος ενδεχομένως να είναι πολύ πιο δύσκολα διαχειρίσιμος σε σχέση με τον Orban, ακόμη και αν ο Αυστριακός ηγέτης θεωρητικά θα περιοριζόταν από μια συμφωνία κυβερνητικού συνασπισμού.
Διαφορετικό παιχνίδι
«Αυτό που συνέβη με τον Jörg Haider δεν μπορεί πλέον να συμβεί, ότι δηλαδή θα βάλουμε καραντίνα γύρω από αυτούς τους ανθρώπους», δήλωσε ο Frank Furedi, εκτελεστικός διευθυντής του think tank MCC στις Βρυξέλλες.
Για τον Milan Nic, ανώτερο ερευνητή στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, η αύξηση του αριθμού των δεξιών λαϊκιστών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έχει ευρύτερο αντίκτυπο στις πολιτικές του μπλοκ.
«Ακόμη και αν έχεις δύο ή τρεις λαϊκιστές στο τραπέζι, είναι ένα εντελώς διαφορετικό παιχνίδι από το να συμμαχήσουν όλοι εναντίον ενός», δήλωσε ο Nic.
«Αυτό που τους ενώνει είναι αυτή η κυνική ρεαλιστική εθνικιστική θέση, όπου θέλουν μια ΕΕ à la carte και όχι κάτι συντονισμένο».
Παντού
Η διάβρωση του τείχους προστασίας είναι εμφανής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπου ένα μέλος των δεξιών Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), ο σύμμαχος της Meloni, Raffaele Fitto, διορίστηκε αντιπρόεδρος παρά τις διαμαρτυρίες της Αριστεράς και των Πρασίνων.
Αλλά και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο επόμενος επικεφαλής του ECR, ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας Mateusz Morawiecki, υποστήριξε τον Δεκέμβριο ότι θα «συνεργαστεί» με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και την ομάδα Πατριώτες για την Ευρώπη σε οικονομικά θέματα.
Το ΕΛΚ, το ECR και οι Πατριώτες έχουν ήδη ψηφίσει μαζί σε διάφορα θέματα.
Μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων, η διαχωριστική γραμμή μεταξύ δεξιών λαϊκιστών και συντηρητικών ηγετών έχει σε μεγάλο βαθμό εξαφανιστεί, με λαϊκιστικά κόμματα να υποστηρίζουν ηγέτες στη Σουηδία, τη Φινλανδία, την Κροατία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες και την Τσεχική Δημοκρατία.
Η αποδοχή της πραγματικότητας
Στη Γαλλία, το κόμμα του Εθνικού Συναγερμού της Marine Le Pen μπορεί να μην είναι στην κυβέρνηση, αλλά κατέχει σημαντική δύναμη στην κυβέρνηση του πρωθυπουργού François Bayrou.
Ακόμη και στη Γερμανία, όπου, λόγω της ιστορίας του ναζισμού, πολλοί πολιτικοί δεν θέλουν να φαίνονται ότι συνεργάζονται με την ακροδεξιά, έχουν ωστόσο εμφανιστεί σημάδια τοπικής συνεργασίας μεταξύ των κυρίαρχων κομμάτων και της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD).
Όταν κεντροδεξιοί νομοθέτες στο ανατολικό γερμανικό κρατίδιο της Θουριγγίας θέλησαν να μειώσουν κατά ένα μικρό ποσό έναν τοπικό φόρο ακίνητης περιουσίας, το έκαναν με την υποστήριξη του AfD.
Το ακροδεξιό λαϊκιστικό κόμμα βρίσκεται επί του παρόντος στη δεύτερη θέση των δημοσκοπήσεων ενόψει των εθνικών εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου.
«Σε αυτό το σημείο, ποια χώρα δεν έχει έναν δεξιό λαϊκιστή στην κυβέρνηση για να υπολογίζει;», διερωτήθηκε διπλωμάτης της ΕΕ.
«Πραγματικά καταλήγουμε στο να είμαστε ρεαλιστές και πρακτικοί, όχι ηθικοί».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών