Οι Emmanuel Macron και Jordan Bardella ζητούν νομισματική παρέμβαση για να αποφευχθεί ο εκτροχιασμός του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους
Ο Πρόεδρος της Γαλλίας Emmanuel Macron και ο εν αναμονή πρόεδρος – σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις Jordan Bardella ζητούν με δημόσιες παρεμβάσεις τους αλλαγή προσέγγισης στη νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας «ώστε να ενισχυθεί η εσωτερική αγορά και να προστατευτεί από τους κινδύνους χρηματοοικονομικής κρίσης».
Αυτό σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι η πολιτική ηγεσία της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας καλεί την ΕΚΤ να ξεκινήσει άμεσα την χαλάρωση της νομισματικής πολιτική της και να αγοράσει γαλλικό χρέος – αλλιώς η χρεοκοπία είναι κοντά καθώς κατά τα φαινόμενα είναι πολιτικά ανέφικτες μεταρρυθμίσεις που θα οδηγούσαν τη χώρα στον ενάρετο δρόμο της δημοσιονομικής προσαρμογής και της τήτησης των όρων της συνθήκης του Maastricht.
Σε μια ασυνήθιστη – και αρκούντως απελπισμένη - κίνηση για ηγέτη κράτους της ευρωζώνης να σχολιάσει την κεντρική τράπεζα, ο Macron δήλωσε σε συνέντευξή του στη Les Echos ότι η ΕΚΤ πρέπει να σκεφτεί διαφορετικά αν η ΕΕ θέλει να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματά της, όπως η εγχώρια αγορά και το υψηλό ποσοστό αποταμίευσης.
Η επίκληση των νομισματικών αναταράξεων
Με το δολάριο και το γιουάν να χρησιμοποιούνται ως οικονομικά όπλα και την ανάπτυξη να επιβραδύνεται στην Ευρώπη, «μου φαίνεται ότι η ευρωπαϊκή νομισματική πολιτική μπορεί να προσαρμοστεί σημαντικά σήμερα», ανέφερε ο Macron.
«Η επαναφορά της αξίας της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αφήσουμε τον πληθωρισμό να είναι ο μοναδικός μας στόχος, αλλά επίσης η ανάπτυξη και η απασχόληση».
Οι ηγέτες της Ευρωζώνης συνήθως αποφεύγουν να σχολιάζουν τι πρέπει να κάνει η κεντρική τράπεζα, καθώς οι πολιτικοί υπερασπίζονται σθεναρά την ανεξαρτησία του θεσμού ως βασικό στοιχείο της λειτουργίας του.
Ο Διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας Francois Villeroy de Galhau, μέλος του Συμβουλίυο της ΕΚΤ, περιλαμβάνεται σε εκείνους που επικρίνουν έντονα τις επιθέσεις του Προέδρου Donald Trump κατά της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ.
Σε αντίθεση με τη Fed, που έχει διπλή εντολή για μέγιστη απασχόληση και σταθερές τιμές, η ECB επικεντρώνεται στον πληθωρισμό, με στόχο περίπου 2% μεσοπρόθεσμα.
Ο Macron έχει ζητήσει προηγουμένως τη διεύρυνση των κριτηρίων: σε ομιλία του πριν από τις ευρωεκλογές πέρυσι πρότεινε να προστεθεί στόχος ανάπτυξης και ενδεχομένως άλλος για την εγκατάλειψη του άνθρακα.
Κατά την άποψη του Macron, η απόφαση της ΕΚΤ να συνεχίσει την πώληση κρατικών ομολόγων ενέχει τον κίνδυνο αύξησης των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, επιβράδυνσης της δραστηριότητας και ενίσχυσης του ευρώ, σύμφωνα με τη Les Echos.
«Χρηματοοικονομική Αστάθεια»
«Η αυξανόμενη απορύθμιση στις ΗΠΑ στα crypto assets και τα stablecoins δημιουργεί ένα μη αμελητέο δυναμικό για χρηματοοικονομική αστάθεια», είπε.
«Η νομισματική μας ζώνη και οι χρηματοοικονομικοί παίκτες πρέπει να συνεχίσουν να προστατεύονται.
Η Ευρώπη πρέπει — και θέλει — να παραμείνει ζώνη νομισματικής σταθερότητας και αξιόπιστης επένδυσης».
Ο Macron πρόσθεσε ότι το κοινό ευρωπαϊκό χρέος είναι απαραίτητο για την παροχή «ρευστοποιήσιμων, ασφαλών περιουσιακών στοιχείων» που βοηθούν στην ενίσχυση της θέσης του ευρώ μεταξύ των αποθεματικών νομισμάτων.
Οι κινήσεις του εν αναμονή προέδρου – Η στροφή για το ευρώ του Εθνικού Συναγερμού και οι Συγκρούσεις
Τον Σεπτέμβριο του 2019, σε μία από τις πρώτες του εμφανίσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Jordan Bardella βρέθηκε στα πρωτοσέλιδα με μια σφοδρή επίθεση κατά της Christine Lagarde, η οποία ετοιμαζόταν να αναλάβει την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Αλλά ο νεαρός ευρωβουλευτής του πατριωτικού Εθνικού Συναγερμού (Rassemblement National - RN) δεν έφτασε στο σημείο να την αποκαλέσει «ηλίθια», όπως θα έκανε το 2024 ο βουλευτής του RN Jean-Philippe Tanguy.
Τώρα, αν το κόμμα τους έρθει στην εξουσία, και οι δύο σκέφτονται να χτυπήσουν την πόρτα της Lagarde για να λύσουν το πρόβλημα του γαλλικού χρέους το οποίο απειλεί να τινάξει τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης στον αέρα...
«Για να ρίξουμε τα επιτόκια (...), προτείνω να ανοίξουμε συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία στο παρελθόν μπόρεσε να αγοράσει το σύνολο ή μέρος των ευρωπαϊκών χρεών», εξήγησε ο Bardella.
«Θα ήθελα η Γαλλία να ανακτήσει κάποια ευελιξία σε σχέση με την ΕΚΤ, ώστε να μπορούμε να έχουμε αυτή τη συζήτηση ανοιχτά».
Με δεδομένη την αρχική αντίδραση του ιδρύματος με έδρα τη Φρανκφούρτη, η πρόταση έχει ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας — ή θα ήταν εφικτή μόνο με τίμημα την υπαγωγή της γαλλικής οικονομικής πολιτικής σε εξωτερική εποπτεία, όπως συνέβη στην Ελλάδα.
Οι προτάσεις του Bardella, διατυπωμένες σε συνέντευξη στην τηλεόραση France 5 αφού είχαν ήδη διατυπωθεί σε συνέντευξή του στο βρετανικό περιοδικό The Economist στις αρχές Νοεμβρίου, εξέπληξαν ακόμη και ορισμένα στελέχη του Εθνικού Συναγερμού, όπου η ΕΚΤ είχε κάποτε περιγραφεί από τη Marine Le Pen ως «η τράπεζα του γερμανικού εκβιασμού».
Εκείνη την όχι και τόσο μακρινή εποχή, όταν επιθυμούσε την έξοδο από το ευρώ (ένα σχέδιο που το κόμμα εγκατέλειψε επίσημα το 2019), η Le Pen εξηγούσε την αντίθεσή της στο ενιαίο νόμισμα επικαλούμενη την αυτονομία και την αυστηρή εντολή της ΕΚΤ όσον αφορά την νομισματική πολιτική.
Οι καιροί έχουν αλλάξει, υποστηρίζει ο Tanguy, ο οποίος επηρεάζεται από μια οικονομική θεώρηση πιο φιλική στις αγορές και υποστηρίζει μια διευκολυντική νομισματική πολιτική, σηματοδοτώντας σαφή απομάκρυνση από τον παλιό προσανατολισμό του κόμματος όσον αφορά την οικονομική κυριαρχία.
Η στροφή από την αποχώρηση από το ευρώ
«Τι προτείνουν οι “δεξιοί” ή οι “καθαροί” οπαδοί της οικονομικής κυριαρχίας;
Όλοι ξέρουν ότι η Γαλλία είναι χρεοκοπημένη και ότι οι μεταρρυθμίσεις που γίνονται είναι μόνο για να ικανοποιήσουν τις αγορές», δήλωσε ο Tanguy, επικεφαλής οικονομικής πολιτικής του κόμματος.
«Η κατάσταση θα απαιτήσει αναχρηματοδότηση του γαλλικού χρέους, με αντάλλαγμα το σχέδιο εξοικονόμησης των 100 δισ. ευρώ». σημείωσε.
Πρόσθεσε: «Θα πρέπει να διαπραγματευτούμε με την ΕΚΤ για χαμηλότερα επιτόκια για όλη την Ευρώπη ή για μια πολιτική επαναγοράς του χρέους μας που να επιτρέπει στη Γαλλία να δανείζεται με μία ή δύο μονάδες λιγότερο, με αντάλλαγμα, για παράδειγμα, την καθιέρωση ενός χρυσού κανόνα: άμεση μείωση του ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ και διατήρησή του εκεί με βιώσιμο τρόπο».
Απόρριψη από την ΕΚΤ της πρότασης
Η κεντρική τράπεζα κατέχει ήδη το 23% του γαλλικού χρέους και πράγματι αγόραζε ενεργά ομόλογα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων μεταξύ 2012 και 2022, μια διαδικασία γνωστή στη χρηματοοικονομική ορολογία ως ποσοτική χαλάρωση
. Ωστόσο, η ιδέα προκάλεσε έκπληξη εντός της ΕΚΤ.
«Αυτό το σχέδιο δεν πρόκειται ποτέ να λειτουργήσει, και ο Bardella το γνωρίζει, διαφορετικά ακούει πολύ λανθασμένες συμβουλές», προειδοποίησε πηγή της ΕΚΤ.
Η Lagarde, η πρόεδρος του ιδρύματος, απέρριψε διακριτικά την ιδέα χωρίς να κατονομάσει τον Bardella ή καν τη Γαλλία, σε ομιλία της στις 22 Νοεμβρίου, τρεις ημέρες μετά την παρουσίαση του σχεδίου του.
«Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μια κοντόφθαλμη κυβέρνηση να μπει στον πειρασμό να πιέσει μια κεντρική τράπεζα να χρηματοδοτήσει το χρέος της, παρά τα διδάγματα της ιστορίας», είπε η Lagarde, προσθέτοντας ότι εναπόκειται στις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για τη μείωση του χρέους, όχι στην ΕΚΤ.
«Η ιδέα είναι εκ πρώτης όψεως παράλογη», συμφώνησε ο Frederik Ducrozet, επικεφαλής μακροοικονομικής έρευνας στην Pictet Wealth Management.
Ιστορικά, η ΕΚΤ έχει παρέμβει στο κρατικό χρέος με δύο τρόπους:
1. για να αντιμετωπίσει πρόβλημα που πλήττει ολόκληρη την ευρωζώνη, όπως στη δεκαετία του 2010, όταν αγόραζε το χρέος κάθε χώρας αναλογικά με το οικονομικό της βάρος,
2. Είτε για να βοηθήσει μία μόνο χώρα σε οξεία κρίση, αλλά μόνο υπό αυστηρούς όρους, απαιτώντας την υιοθέτηση υποχρεωτικής λιτότητας.
Απώλεια οικονομικής κυριαρχίας και εξωτερικός οικονομικός έλεγχος
«Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν είναι Άγιος Βασίλης», τόνισε στην γαλλική τηλεόραση ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ Jean-Claude Trichet, αντιδρώντας στα σχόλια του Bardella στον Economist.
«Μπορεί να παρέμβει, αλλά μόνο υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες, και πάντα με όρους». Το ξέρει καλά: Κατά τη θητεία του (2003–2011), άσκησε πίεση στους Silvio Berlusconi και José Luis Zapatero, τότε πρωθυπουργούς Ιταλίας και Ισπανίας, να «αλλάξουν την οικονομική πολιτική τους κατά 180 μοίρες».
Με άλλα λόγια, αν ο Εθνικός Συναγερμός θέλει βοήθεια από την ΕΚΤ, αυτό θα κοστίσει απώλεια οικονομικής κυριαρχίας.
Ο Bardella παραδέχτηκε σιωπηρά το σημείο, υποσχόμενος ριζικές περικοπές δαπανών, επιμένοντας όμως ότι αυτό δεν θα ισοδυναμούσε με «υποταγή».
Η χρήση του Transmission Protection Instrument (TPI)
Προσπαθώντας να δώσει αξιοπιστία στο σχέδιό του, ο Εθνικός Συναγερμός επισημαίνει ότι η ΕΚΤ δημιούργησε ένα νέο έκτακτο μέτρο, το Transmission Protection Instrument (TPI), το 2022.
Το μέτρο, που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ, επιτρέπει στην ΕΚΤ να βοηθήσει μια μεμονωμένη χώρα. Ωστόσο, για να πληροί τις προϋποθέσεις, η χώρα πρέπει να υφίσταται «αδικαιολόγητη» πίεση από τις αγορές.
Η ΕΚΤ δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το TPI εάν η πίεση είναι «δικαιολογημένη», όπως θα συνέβαινε, για παράδειγμα, αν μια κυβέρνηση άφηνε το έλλειμμά της να εκτροχιαστεί.
Σε κάθε περίπτωση, το TPI συνοδεύεται από ιδιαίτερα επαχθείς όρους, συμπεριλαμβανομένης της διαπίστωσης ότι «η πορεία του δημόσιου χρέους είναι βιώσιμη», με όποιες συνέπειες έχει αυτό για το κόστος του.
Το 2018, τα ιταλικά επιτόκια εκτοξεύτηκαν μετά την παρουσίαση του προϋπολογισμού της κυβέρνησης, αλλά αυτό δεν προκάλεσε παρέμβαση της ΕΚΤ.
Χρειάστηκε ανασχηματισμός και απόσυρση του νομοσχεδίου για να ηρεμήσουν οι αγορές.
Υπάρχει και ένα τελευταίο εμπόδιο:
Οι αποφάσεις της ΕΚΤ είναι εγγενώς πολιτικές. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από 26 μέλη, ένα από κάθε μία από τις 20 χώρες της ευρωζώνης.
Είναι εξαιρετικά απίθανο οι διοικητές των πιο «ορθόδοξων» χωρών του Βορρά να εγκρίνουν μια ειδική παραχώρηση για τη Γαλλία, εκτός αν η κυβέρνηση συμφωνήσει ταυτόχρονα να τακτοποιήσει τα δημόσια οικονομικά της.
«Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να υπάρξει πλειοψηφία που να υποστηρίξει την ιδέα Bardella», συνέχισε η ίδια πηγή της ΕΚΤ.
Αυτό δεν σημαίνει ότι το ίδρυμα δεν θα ενεργήσει για να βοηθήσει τη Γαλλία, όπως έχει κάνει στο παρελθόν με άλλες χώρες, αλλά μάλλον ότι θα το πράξει «για να βοηθήσει ολόκληρη την ευρωζώνη, επειδή θα υπήρχε μετάδοση της κρίσης σε άλλες χώρες», ανέλυσε ο Ducrozet.
Τα... ναρκωτικά του χρέους
Μόλις πριν από εννέα μήνες, ο ευρωβουλευτής του Εθνικού Συναγερμού Pierre Pimpie επέκρινε τη Lagarde για την ποσοτική χαλάρωση, συγκρίνοντας την ΕΚΤ με «dealer ναρκωτικών»: «Χώρες όπως η Γαλλία έχουν γίνει εξαρτημένες, ανίκανες να επιβιώσουν χωρίς την ανακύκλωση του χρέους τους.
Έχουν εγκαταλείψει τη δημοσιονομική τους κυριαρχία για ολοένα και μεγαλύτερες δόσεις ολοένα πιο θανατηφόρου χρήματος», είχε δηλώσει.
«Προβλέπω ότι ο εθισμένος θα παρακαλέσει τον ντίλερ για ακόμη πιο ισχυρή ένεση».
Δύσκολα θα φανταζόταν ότι ο «εθισμένος» αυτός θα ήταν ο Bardella, ο πρόεδρος της ίδιας της κοινοβουλευτικής του ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το βέβαιο είναι ότι ο Bardella δεν είναι Τσίπρας… και θα φροντίζει όπως η Ιταλίδα Meloni, να κάνει deal με την Ευρώπη προτού προχωρήσει σε καταστροφικές… ηρωικές διαπραγματεύσεις ενώ ο Macron ξέρει ότι η παράμβαση της ΕΚΤ είναι η μόνη σανίδα σωτηρίας.
www.bankingnews.gr
Αυτό σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι η πολιτική ηγεσία της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας καλεί την ΕΚΤ να ξεκινήσει άμεσα την χαλάρωση της νομισματικής πολιτική της και να αγοράσει γαλλικό χρέος – αλλιώς η χρεοκοπία είναι κοντά καθώς κατά τα φαινόμενα είναι πολιτικά ανέφικτες μεταρρυθμίσεις που θα οδηγούσαν τη χώρα στον ενάρετο δρόμο της δημοσιονομικής προσαρμογής και της τήτησης των όρων της συνθήκης του Maastricht.
Σε μια ασυνήθιστη – και αρκούντως απελπισμένη - κίνηση για ηγέτη κράτους της ευρωζώνης να σχολιάσει την κεντρική τράπεζα, ο Macron δήλωσε σε συνέντευξή του στη Les Echos ότι η ΕΚΤ πρέπει να σκεφτεί διαφορετικά αν η ΕΕ θέλει να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματά της, όπως η εγχώρια αγορά και το υψηλό ποσοστό αποταμίευσης.
Η επίκληση των νομισματικών αναταράξεων
Με το δολάριο και το γιουάν να χρησιμοποιούνται ως οικονομικά όπλα και την ανάπτυξη να επιβραδύνεται στην Ευρώπη, «μου φαίνεται ότι η ευρωπαϊκή νομισματική πολιτική μπορεί να προσαρμοστεί σημαντικά σήμερα», ανέφερε ο Macron.
«Η επαναφορά της αξίας της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αφήσουμε τον πληθωρισμό να είναι ο μοναδικός μας στόχος, αλλά επίσης η ανάπτυξη και η απασχόληση».
Οι ηγέτες της Ευρωζώνης συνήθως αποφεύγουν να σχολιάζουν τι πρέπει να κάνει η κεντρική τράπεζα, καθώς οι πολιτικοί υπερασπίζονται σθεναρά την ανεξαρτησία του θεσμού ως βασικό στοιχείο της λειτουργίας του.
Ο Διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας Francois Villeroy de Galhau, μέλος του Συμβουλίυο της ΕΚΤ, περιλαμβάνεται σε εκείνους που επικρίνουν έντονα τις επιθέσεις του Προέδρου Donald Trump κατά της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ.
Σε αντίθεση με τη Fed, που έχει διπλή εντολή για μέγιστη απασχόληση και σταθερές τιμές, η ECB επικεντρώνεται στον πληθωρισμό, με στόχο περίπου 2% μεσοπρόθεσμα.
Ο Macron έχει ζητήσει προηγουμένως τη διεύρυνση των κριτηρίων: σε ομιλία του πριν από τις ευρωεκλογές πέρυσι πρότεινε να προστεθεί στόχος ανάπτυξης και ενδεχομένως άλλος για την εγκατάλειψη του άνθρακα.
Κατά την άποψη του Macron, η απόφαση της ΕΚΤ να συνεχίσει την πώληση κρατικών ομολόγων ενέχει τον κίνδυνο αύξησης των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, επιβράδυνσης της δραστηριότητας και ενίσχυσης του ευρώ, σύμφωνα με τη Les Echos.
«Χρηματοοικονομική Αστάθεια»
«Η αυξανόμενη απορύθμιση στις ΗΠΑ στα crypto assets και τα stablecoins δημιουργεί ένα μη αμελητέο δυναμικό για χρηματοοικονομική αστάθεια», είπε.
«Η νομισματική μας ζώνη και οι χρηματοοικονομικοί παίκτες πρέπει να συνεχίσουν να προστατεύονται.
Η Ευρώπη πρέπει — και θέλει — να παραμείνει ζώνη νομισματικής σταθερότητας και αξιόπιστης επένδυσης».
Ο Macron πρόσθεσε ότι το κοινό ευρωπαϊκό χρέος είναι απαραίτητο για την παροχή «ρευστοποιήσιμων, ασφαλών περιουσιακών στοιχείων» που βοηθούν στην ενίσχυση της θέσης του ευρώ μεταξύ των αποθεματικών νομισμάτων.
Οι κινήσεις του εν αναμονή προέδρου – Η στροφή για το ευρώ του Εθνικού Συναγερμού και οι Συγκρούσεις
Τον Σεπτέμβριο του 2019, σε μία από τις πρώτες του εμφανίσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Jordan Bardella βρέθηκε στα πρωτοσέλιδα με μια σφοδρή επίθεση κατά της Christine Lagarde, η οποία ετοιμαζόταν να αναλάβει την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Αλλά ο νεαρός ευρωβουλευτής του πατριωτικού Εθνικού Συναγερμού (Rassemblement National - RN) δεν έφτασε στο σημείο να την αποκαλέσει «ηλίθια», όπως θα έκανε το 2024 ο βουλευτής του RN Jean-Philippe Tanguy.
Τώρα, αν το κόμμα τους έρθει στην εξουσία, και οι δύο σκέφτονται να χτυπήσουν την πόρτα της Lagarde για να λύσουν το πρόβλημα του γαλλικού χρέους το οποίο απειλεί να τινάξει τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης στον αέρα...
«Για να ρίξουμε τα επιτόκια (...), προτείνω να ανοίξουμε συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία στο παρελθόν μπόρεσε να αγοράσει το σύνολο ή μέρος των ευρωπαϊκών χρεών», εξήγησε ο Bardella.
«Θα ήθελα η Γαλλία να ανακτήσει κάποια ευελιξία σε σχέση με την ΕΚΤ, ώστε να μπορούμε να έχουμε αυτή τη συζήτηση ανοιχτά».
Με δεδομένη την αρχική αντίδραση του ιδρύματος με έδρα τη Φρανκφούρτη, η πρόταση έχει ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας — ή θα ήταν εφικτή μόνο με τίμημα την υπαγωγή της γαλλικής οικονομικής πολιτικής σε εξωτερική εποπτεία, όπως συνέβη στην Ελλάδα.
Οι προτάσεις του Bardella, διατυπωμένες σε συνέντευξη στην τηλεόραση France 5 αφού είχαν ήδη διατυπωθεί σε συνέντευξή του στο βρετανικό περιοδικό The Economist στις αρχές Νοεμβρίου, εξέπληξαν ακόμη και ορισμένα στελέχη του Εθνικού Συναγερμού, όπου η ΕΚΤ είχε κάποτε περιγραφεί από τη Marine Le Pen ως «η τράπεζα του γερμανικού εκβιασμού».
Εκείνη την όχι και τόσο μακρινή εποχή, όταν επιθυμούσε την έξοδο από το ευρώ (ένα σχέδιο που το κόμμα εγκατέλειψε επίσημα το 2019), η Le Pen εξηγούσε την αντίθεσή της στο ενιαίο νόμισμα επικαλούμενη την αυτονομία και την αυστηρή εντολή της ΕΚΤ όσον αφορά την νομισματική πολιτική.
Οι καιροί έχουν αλλάξει, υποστηρίζει ο Tanguy, ο οποίος επηρεάζεται από μια οικονομική θεώρηση πιο φιλική στις αγορές και υποστηρίζει μια διευκολυντική νομισματική πολιτική, σηματοδοτώντας σαφή απομάκρυνση από τον παλιό προσανατολισμό του κόμματος όσον αφορά την οικονομική κυριαρχία.
Η στροφή από την αποχώρηση από το ευρώ
«Τι προτείνουν οι “δεξιοί” ή οι “καθαροί” οπαδοί της οικονομικής κυριαρχίας;
Όλοι ξέρουν ότι η Γαλλία είναι χρεοκοπημένη και ότι οι μεταρρυθμίσεις που γίνονται είναι μόνο για να ικανοποιήσουν τις αγορές», δήλωσε ο Tanguy, επικεφαλής οικονομικής πολιτικής του κόμματος.
«Η κατάσταση θα απαιτήσει αναχρηματοδότηση του γαλλικού χρέους, με αντάλλαγμα το σχέδιο εξοικονόμησης των 100 δισ. ευρώ». σημείωσε.
Πρόσθεσε: «Θα πρέπει να διαπραγματευτούμε με την ΕΚΤ για χαμηλότερα επιτόκια για όλη την Ευρώπη ή για μια πολιτική επαναγοράς του χρέους μας που να επιτρέπει στη Γαλλία να δανείζεται με μία ή δύο μονάδες λιγότερο, με αντάλλαγμα, για παράδειγμα, την καθιέρωση ενός χρυσού κανόνα: άμεση μείωση του ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ και διατήρησή του εκεί με βιώσιμο τρόπο».
Απόρριψη από την ΕΚΤ της πρότασης
Η κεντρική τράπεζα κατέχει ήδη το 23% του γαλλικού χρέους και πράγματι αγόραζε ενεργά ομόλογα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων μεταξύ 2012 και 2022, μια διαδικασία γνωστή στη χρηματοοικονομική ορολογία ως ποσοτική χαλάρωση
. Ωστόσο, η ιδέα προκάλεσε έκπληξη εντός της ΕΚΤ.
«Αυτό το σχέδιο δεν πρόκειται ποτέ να λειτουργήσει, και ο Bardella το γνωρίζει, διαφορετικά ακούει πολύ λανθασμένες συμβουλές», προειδοποίησε πηγή της ΕΚΤ.
Η Lagarde, η πρόεδρος του ιδρύματος, απέρριψε διακριτικά την ιδέα χωρίς να κατονομάσει τον Bardella ή καν τη Γαλλία, σε ομιλία της στις 22 Νοεμβρίου, τρεις ημέρες μετά την παρουσίαση του σχεδίου του.
«Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μια κοντόφθαλμη κυβέρνηση να μπει στον πειρασμό να πιέσει μια κεντρική τράπεζα να χρηματοδοτήσει το χρέος της, παρά τα διδάγματα της ιστορίας», είπε η Lagarde, προσθέτοντας ότι εναπόκειται στις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για τη μείωση του χρέους, όχι στην ΕΚΤ.
«Η ιδέα είναι εκ πρώτης όψεως παράλογη», συμφώνησε ο Frederik Ducrozet, επικεφαλής μακροοικονομικής έρευνας στην Pictet Wealth Management.
Ιστορικά, η ΕΚΤ έχει παρέμβει στο κρατικό χρέος με δύο τρόπους:
1. για να αντιμετωπίσει πρόβλημα που πλήττει ολόκληρη την ευρωζώνη, όπως στη δεκαετία του 2010, όταν αγόραζε το χρέος κάθε χώρας αναλογικά με το οικονομικό της βάρος,
2. Είτε για να βοηθήσει μία μόνο χώρα σε οξεία κρίση, αλλά μόνο υπό αυστηρούς όρους, απαιτώντας την υιοθέτηση υποχρεωτικής λιτότητας.
Απώλεια οικονομικής κυριαρχίας και εξωτερικός οικονομικός έλεγχος
«Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν είναι Άγιος Βασίλης», τόνισε στην γαλλική τηλεόραση ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ Jean-Claude Trichet, αντιδρώντας στα σχόλια του Bardella στον Economist.
«Μπορεί να παρέμβει, αλλά μόνο υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες, και πάντα με όρους». Το ξέρει καλά: Κατά τη θητεία του (2003–2011), άσκησε πίεση στους Silvio Berlusconi και José Luis Zapatero, τότε πρωθυπουργούς Ιταλίας και Ισπανίας, να «αλλάξουν την οικονομική πολιτική τους κατά 180 μοίρες».
Με άλλα λόγια, αν ο Εθνικός Συναγερμός θέλει βοήθεια από την ΕΚΤ, αυτό θα κοστίσει απώλεια οικονομικής κυριαρχίας.
Ο Bardella παραδέχτηκε σιωπηρά το σημείο, υποσχόμενος ριζικές περικοπές δαπανών, επιμένοντας όμως ότι αυτό δεν θα ισοδυναμούσε με «υποταγή».
Η χρήση του Transmission Protection Instrument (TPI)
Προσπαθώντας να δώσει αξιοπιστία στο σχέδιό του, ο Εθνικός Συναγερμός επισημαίνει ότι η ΕΚΤ δημιούργησε ένα νέο έκτακτο μέτρο, το Transmission Protection Instrument (TPI), το 2022.
Το μέτρο, που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ, επιτρέπει στην ΕΚΤ να βοηθήσει μια μεμονωμένη χώρα. Ωστόσο, για να πληροί τις προϋποθέσεις, η χώρα πρέπει να υφίσταται «αδικαιολόγητη» πίεση από τις αγορές.
Η ΕΚΤ δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το TPI εάν η πίεση είναι «δικαιολογημένη», όπως θα συνέβαινε, για παράδειγμα, αν μια κυβέρνηση άφηνε το έλλειμμά της να εκτροχιαστεί.
Σε κάθε περίπτωση, το TPI συνοδεύεται από ιδιαίτερα επαχθείς όρους, συμπεριλαμβανομένης της διαπίστωσης ότι «η πορεία του δημόσιου χρέους είναι βιώσιμη», με όποιες συνέπειες έχει αυτό για το κόστος του.
Το 2018, τα ιταλικά επιτόκια εκτοξεύτηκαν μετά την παρουσίαση του προϋπολογισμού της κυβέρνησης, αλλά αυτό δεν προκάλεσε παρέμβαση της ΕΚΤ.
Χρειάστηκε ανασχηματισμός και απόσυρση του νομοσχεδίου για να ηρεμήσουν οι αγορές.
Υπάρχει και ένα τελευταίο εμπόδιο:
Οι αποφάσεις της ΕΚΤ είναι εγγενώς πολιτικές. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από 26 μέλη, ένα από κάθε μία από τις 20 χώρες της ευρωζώνης.
Είναι εξαιρετικά απίθανο οι διοικητές των πιο «ορθόδοξων» χωρών του Βορρά να εγκρίνουν μια ειδική παραχώρηση για τη Γαλλία, εκτός αν η κυβέρνηση συμφωνήσει ταυτόχρονα να τακτοποιήσει τα δημόσια οικονομικά της.
«Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να υπάρξει πλειοψηφία που να υποστηρίξει την ιδέα Bardella», συνέχισε η ίδια πηγή της ΕΚΤ.
Αυτό δεν σημαίνει ότι το ίδρυμα δεν θα ενεργήσει για να βοηθήσει τη Γαλλία, όπως έχει κάνει στο παρελθόν με άλλες χώρες, αλλά μάλλον ότι θα το πράξει «για να βοηθήσει ολόκληρη την ευρωζώνη, επειδή θα υπήρχε μετάδοση της κρίσης σε άλλες χώρες», ανέλυσε ο Ducrozet.
Τα... ναρκωτικά του χρέους
Μόλις πριν από εννέα μήνες, ο ευρωβουλευτής του Εθνικού Συναγερμού Pierre Pimpie επέκρινε τη Lagarde για την ποσοτική χαλάρωση, συγκρίνοντας την ΕΚΤ με «dealer ναρκωτικών»: «Χώρες όπως η Γαλλία έχουν γίνει εξαρτημένες, ανίκανες να επιβιώσουν χωρίς την ανακύκλωση του χρέους τους.
Έχουν εγκαταλείψει τη δημοσιονομική τους κυριαρχία για ολοένα και μεγαλύτερες δόσεις ολοένα πιο θανατηφόρου χρήματος», είχε δηλώσει.
«Προβλέπω ότι ο εθισμένος θα παρακαλέσει τον ντίλερ για ακόμη πιο ισχυρή ένεση».
Δύσκολα θα φανταζόταν ότι ο «εθισμένος» αυτός θα ήταν ο Bardella, ο πρόεδρος της ίδιας της κοινοβουλευτικής του ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το βέβαιο είναι ότι ο Bardella δεν είναι Τσίπρας… και θα φροντίζει όπως η Ιταλίδα Meloni, να κάνει deal με την Ευρώπη προτού προχωρήσει σε καταστροφικές… ηρωικές διαπραγματεύσεις ενώ ο Macron ξέρει ότι η παράμβαση της ΕΚΤ είναι η μόνη σανίδα σωτηρίας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών