Παγκόσμιος κίνδυνος - Ο πόλεμος διασχίζει τα σύνορα - Η Ουκρανία μεταφέρει τη σύγκρουση στην Κασπία, 1.120 χλμ από το μέτωπο

Ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται σε μία νέα, ποιοτικά διαφορετική φάση και ταυτόχρονα εξαιρετικά επικίνδυνη
Για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου, το Κίεβο επιβεβαίωσε επίσημα ότι οι ένοπλες δυνάμεις και οι ειδικές του υπηρεσίες πραγματοποίησαν επιθέσεις στην Κασπία Θάλασσα, έναν γεωγραφικό χώρο που μέχρι σήμερα θεωρούνταν εκτός του άμεσου επιχειρησιακού πεδίου.
Πρόκειται για μια δραματική διεύρυνση του πολέμου, τόσο χωρικά όσο και στρατηγικά, η οποία φέρνει τη σύγκρουση σε απόσταση περίπου 700 μιλίων (1.126 χλμ) από τα μέτωπα της Ουκρανίας.
Η Κασπία Θάλασσα –η μεγαλύτερη κλειστή υδάτινη μάζα στον κόσμο– συνορεύει με τη Ρωσία και το Καζακστάν στον βορρά και με το Ιράν στον νότο.
Μέχρι σήμερα, αποτελούσε μια σχεδόν «ασφαλή ζώνη» για τη ρωσική ενεργειακή και στρατιωτική υποδομή.
Αυτή η παραδοχή πλέον καταρρέει.

Πλήγμα στην καρδιά της ρωσικής ενεργειακής ισχύος

Σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, drones μεγάλου βεληνεκούς έπληξαν επιτυχώς μεγάλη υπεράκτια πετρελαϊκή πλατφόρμα στην Κασπία Θάλασσα, συγκεκριμένα το κοίτασμα Vladimir Filanovsky, το οποίο εκμεταλλεύεται η Lukoil.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο πετρελαϊκό πεδίο της Ρωσίας στον τομέα της Κασπίας.
Τέσσερα μη επανδρωμένα αεροσκάφη φέρονται να έπληξαν την εγκατάσταση, προκαλώντας την αναστολή λειτουργίας άνω των 20 γεωτρήσεων, με αποτέλεσμα τη διακοπή της παραγωγής.
Σύμφωνα με το Oil Price, το πλήγμα ήταν τέτοιο που η παραγωγή πρακτικά πάγωσε, έστω και προσωρινά.
Ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος δήλωσε στο CNN ότι πρόκειται για την πρώτη ουκρανική επίθεση σε ρωσική πετρελαϊκή υποδομή στην Κασπία Θάλασσα, υπογραμμίζοντας ότι «όλες οι επιχειρήσεις που στηρίζουν τη ρωσική πολεμική μηχανή αποτελούν νόμιμους στόχους».
Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: δεν υπάρχουν πλέον «μακρινά» ή «ασφαλή» μέτωπα.


Επιχειρήσεις κατά ρωσικών πλοίων 

Παράλληλα με το ενεργειακό πλήγμα, η Ουκρανία αποκάλυψε και μια δεύτερη επιχείρηση, αυτή τη φορά κατά ρωσικών πλοίων στην Κασπία Θάλασσα, κοντά στις ακτές της Καλμυκίας, ρωσικής δημοκρατίας βόρεια του Βόρειου Καυκάσου.
Τα πλοία ταυτοποιήθηκαν ως Kompozitor Rakhmaninov και Askar-Sarydzha, τα οποία έχουν ήδη τεθεί υπό αμερικανικές κυρώσεις, καθώς φέρονται να μεταφέρουν στρατιωτικά φορτία μεταξύ Ιράν και Ρωσίας.
Η επίθεση αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς αγγίζει έμμεσα και τον άξονα Μόσχας–Τεχεράνης.
Σύμφωνα με ουκρανικά μέσα, η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τοπική ένοπλη ομάδα, τη Chornaya Iskra («Μαύρη Σπίθα»).
Αν επιβεβαιωθεί πλήρως, αυτό σημαίνει ότι το Κίεβο δεν επιχειρεί μόνο με τεχνολογικά μέσα μεγάλης εμβέλειας, αλλά και με τοπικά δίκτυα και πληρεξούσιες δυνάμεις, εισάγοντας στοιχεία ασύμμετρου πολέμου σε μια περιοχή που μέχρι σήμερα θεωρούνταν απόλυτα ελεγχόμενη από τη Ρωσία.


Η στρατηγική της ενεργειακής ασφυξίας

Τα πλήγματα στην Κασπία εντάσσονται σε μια ευρύτερη, ξεκάθαρη στρατηγική του Κιέβου: την αποστράγγιση των ρωσικών ενεργειακών εσόδων, τα οποία αποτελούν τη βασική πηγή χρηματοδότησης της πολεμικής προσπάθειας της Μόσχας.
Σύμφωνα με διεθνείς παρατηρητές, από τον Αύγουστο έως τα τέλη Νοεμβρίου, η Ουκρανία έχει πλήξει σχεδόν 80 ρωσικές ενεργειακές εγκαταστάσεις.
Αυτό που παλαιότερα ήταν σποραδικά χτυπήματα με στόχο την πρόκληση ζημιών, έχει πλέον εξελιχθεί –όπως σημειώνει ο αναλυτής της Kpler, Nikhil Dubey– σε συστηματική εκστρατεία αποσταθεροποίησης, με στόχο τα διυλιστήρια να μην καταφέρνουν ποτέ να επανέλθουν σε πλήρη λειτουργία.


Η Ρωσία, από την πλευρά της, έχει καταφύγει σε μέτρα που πριν από λίγα χρόνια θα θεωρούνταν αδιανόητα: κάλυψη διυλιστηρίων με τεράστια δίχτυα, ενίσχυση αντιαεροπορικών και μονάδων κατά UAV, καθώς και εκτεταμένη χρήση επίγειων μέσων κατά drones.
Παρ’ όλα αυτά, τα μικρά, φθηνά και ευέλικτα UAVs συνεχίζουν να διαπερνούν ακόμη και τις πιο εξελιγμένες άμυνες.

Next big news, for the 2nd successive day, is from the Caspian Sea.

Ukraine says it's hit 2 more Russian ships on intnl sanctions lists, off the coast of Kalmykia which I highlighted on the map. Kyiv says the “Kompositor Rachmaninov” + “Askar-Sarydzha” were transporting weapons pic.twitter.com/sp4TEYMwxy

— Tim White (@TWMCLtd) December 12, 2025

Ένα επικίνδυνο προηγούμενο

Η μεταφορά του πολέμου στην Κασπία Θάλασσα δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο.
Η περιοχή δεν αφορά μόνο τη Ρωσία, αλλά και το Ιράν, το Καζακστάν και άλλους περιφερειακούς παίκτες.
Η αστάθεια σε έναν τόσο κρίσιμο ενεργειακό κόμβο ενδέχεται να έχει αλυσιδωτές συνέπειες στις παγκόσμιες αγορές και στη γεωπολιτική ισορροπία.
Η Κασπία Θάλασσα δεν είναι πλέον μια «πίσω αυλή» μακριά από τον πόλεμο.
Η Ουκρανία έδειξε ότι διαθέτει τόσο τα μέσα όσο και τη βούληση να επεκτείνει τη σύγκρουση σε απροσδόκητα γεωγραφικά βάθη, προκαλώντας παγκόσμια ανησυχία για τις προθέσεις της.
Το ερώτημα δεν είναι αν ο πόλεμος κλιμακώνεται – αυτό έχει ήδη συμβεί.
Το ερώτημα είναι πόσο μακριά μπορεί να φτάσει, πριν οι συνέπειες ξεπεράσουν τα όρια της ουκρανορωσικής σύγκρουσης και μετατραπούν σε ευρύτερη περιφερειακή κρίση.


Ιράν και Κεντρική Ασία - Η Κασπία είναι γεωπολιτικό ναρκοπέδιο

Η μεταφορά του πολέμου στην Κασπία Θάλασσα δεν αποτελεί απλώς πλήγμα κατά της Ρωσίας, αλλά ανοίγει ένα νέο, εξαιρετικά ευαίσθητο γεωπολιτικό μέτωπο που αφορά άμεσα το Ιράν και ολόκληρη την Κεντρική Ασία. 
Η Κασπία δεν είναι μόνο ενεργειακός κόμβος· είναι ένας χώρος όπου τέμνονται ζωτικά συμφέροντα, γραμμές ανεφοδιασμού, θαλάσσιες οδοί και εύθραυστες πολιτικές ισορροπίες.
Για το Ιράν, οι ουκρανικές επιθέσεις αποκτούν διπλή σημασία.
Αφενός, πλήττουν έμμεσα τον άξονα Τεχεράνης–Μόσχας, ιδίως από τη στιγμή που στοχοποιούνται πλοία τα οποία φέρονται να μεταφέρουν στρατιωτικό υλικό μεταξύ των δύο χωρών. Αφετέρου, δημιουργούν σοβαρό προηγούμενο στρατιωτικής δράσης τρίτου κράτους σε έναν θαλάσσιο χώρο που η Τεχεράνη θεωρεί ζωτικής σημασίας για την εθνική της ασφάλεια.
Η Κασπία αποτελεί για το Ιράν έναν «εσωτερικό» στρατηγικό χώρο: κόμβο μεταφορών, ενεργειακών έργων και ναυτικής παρουσίας, αλλά και κρίσιμο τμήμα των εναλλακτικών διαδρομών που παρακάμπτουν τις δυτικές κυρώσεις.
Η πιθανότητα αστάθειας ή επαναλαμβανόμενων επιθέσεων κοντά στα βόρεια ιρανικά ύδατα ενδέχεται να ωθήσει την Τεχεράνη είτε σε ενίσχυση της στρατιωτικής της παρουσίας είτε σε πιο στενό συντονισμό με τη Ρωσία, αυξάνοντας τον κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωσης.
Στην Κεντρική Ασία, οι επιπτώσεις είναι εξίσου σοβαρές αλλά λιγότερο ορατές.
Χώρες όπως το Καζακστάν και το Αζερμπαϊτζάν βασίζουν μεγάλο μέρος της οικονομικής και πολιτικής τους σταθερότητας στην εικόνα της Κασπίας ως ασφαλούς ενεργειακού διαδρόμου.
Η μετατροπή της περιοχής σε πεδίο στρατιωτικών επιχειρήσεων απειλεί αυτή την εικόνα και αυξάνει το ρίσκο για επενδύσεις, μεταφορές και διεθνή έργα υποδομής.


Κρίσιμος κρίκος στην Ευρασία

Παράλληλα, η εμφάνιση πληρεξούσιων ομάδων και ασύμμετρων επιχειρήσεων, όπως η φερόμενη συνεργασία της Ουκρανίας με τοπικές ένοπλες ομάδες, δημιουργεί φόβους για εξαγωγή αστάθειας σε περιοχές με εθνοτικές, κοινωνικές και πολιτικές ευαισθησίες.
Για τα καθεστώτα της Κεντρικής Ασίας, το σενάριο μιας «ουκρανοποίησης» της Κασπίας –όπου εξωτερικοί παίκτες αξιοποιούν τοπικούς δρώντες– αποτελεί εφιάλτη.
Τέλος, η Κασπία Θάλασσα είναι κρίσιμος κρίκος στο ευρύτερο δίκτυο ευρασιατικών μεταφορών που συνδέει τη Ρωσία, το Ιράν, την Κίνα και την Ινδία.
Οποιαδήποτε παρατεταμένη αστάθεια υπονομεύει όχι μόνο τα ρωσικά συμφέροντα, αλλά και τα κινεζικά σχέδια του Νέου Δρόμου του Μεταξιού, καθώς και τις φιλοδοξίες του Ιράν να αναδειχθεί σε διαμετακομιστικό κόμβο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ουκρανική επέκταση του πολέμου στην Κασπία μετατρέπει μια περιφερειακή σύγκρουση σε ευρασιακό πρόβλημα ασφαλείας.
Αν η περιοχή χάσει τον χαρακτήρα της ως «κλειστή θάλασσα περιορισμένης έντασης», τότε το κόστος δεν θα το επωμιστεί μόνο η Ρωσία, αλλά ολόκληρη η αρχιτεκτονική σταθερότητας της Κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής.

www.bankingnews.gr