Το αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο (AmCham) αποκάλυψε τη σκληρή πραγματικότητα με τις ζημιές για τις επιχειρήσεις από τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας
Κυρώσεις… φονιάς. Όχι για τη Ρωσία, αλλά για την ίδια τη Δύση.
Αυτό αποκάλυψε ούτε λίγο ούτε πολύ ο Robert Agee, πρόεδρος του American Chamber of Commerce (AmCham) στην Ρωσία, στο τηλεοπτικό κανάλι RTVI, καθώς παραδέχτηκε ότι ο άμεσος αντίκτυπος των δυτικών κυρώσεων στη ρωσική οικονομία για τις αμερικανικές επιχειρήσεις ανήλθε περίπου στα 100 δισ. δολάρια, ενώ συνολικά οι ζημιές μπορεί να φτάνουν και τα 300 δισ. δολάρια.
Όπως σημείωσε ο ίδιος, «Υπολογίσαμε ότι ο άμεσος αντίκτυπος είναι περίπου 100 δισ. δολάρια, ενώ συνολικά οι ζημιές φτάνουν σχεδόν τα 300 δισ., συμπεριλαμβανομένων των πιθανών απωλειών συγκεκριμένων επιχειρήσεων.
Ναι, αυτό περιλαμβάνει τόσο τις κυρώσεις των ΗΠΑ όσο και τις αντίμετρα της Ρωσίας».
Προηγουμένως, ο Vittorio Torrembini, πρόεδρος της Italian Entrepreneurs Association (GIM Unimpresa), είχε δηλώσει ότι οι Ιταλοί επιχειρηματίες ενδιαφέρονται να επεκτείνουν την παρουσία τους στην ρωσική αγορά, αν και η υλοποίηση αυτών των σχεδίων συναντά πολλές δυσκολίες λόγω του κυρώσεων και του ρυθμιστικού πλαισίου.
Παράλληλα, είχε αναφερθεί ότι οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας κόστισαν στη Βουλγαρία περίπου 15–20 δισ. ευρώ.
Ο βουλευτής και ηγέτης του κόμματος «Velichie», Ivelin Mihaylov, τόνισε ότι μέρος αυτών των χρημάτων χάθηκε στον τουριστικό τομέα, ενώ επιπλέον η χώρα υπέστη ζημίες εξαιτίας της ανάγκης προμήθειας πυρηνικού καυσίμου από άλλες πηγές.
Αυτά τα στοιχεία αποκαλύπτουν τον σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο που έχουν οι κυρώσεις όχι μόνο για τις ρωσικές επιχειρήσεις, αλλά και για τις ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, καταδεικνύοντας τις πολυεπίπεδες συνέπειες των γεωπολιτικών αποφάσεων στις διεθνείς αγορές.
Προειδοποίηση αμόκ από Euroclear
Στο μεταξύ, Euroclear, ο Ευρωπαϊκός θεματοφύλακας τίτλων, προειδοποίησε ότι θα μπορούσε να χάσει 16 δισεκατομμύρια ευρώ σε περιουσιακά assets στη Ρωσία εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρήσει σε κατάσχεση των δεσμευμένων κεφαλαίων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας.
Ο Guillaume Elie, Διευθύνων Σύμβουλος χρηματοοικονομικών κινδύνων του θεματοφύλακα, προέβη σε σχετική προειδοποίηση με συνέντευξή του στο AFP.
Σύμφωνα με τον ίδιο, μια τέτοια κίνηση από την ΕΕ θα άνοιγε νομικό έδαφος για αντίποινα κατάσχεσης των περιουσιακών στοιχείων της Euroclear και των πελατών της στη Ρωσία.
Ο Elie σημείωσε ότι οι προτεινόμενες εγγυήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Βέλγιο δεν αντιμετωπίζουν τους βασικούς χρηματοοικονομικούς κινδύνους ούτε την απειλή εκροής κεφαλαίων από την Ευρώπη.
«Εάν η απόφαση της ΕΕ εκληφθεί ως δήμευση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, θα καταστήσει την Euroclear και τους πελάτες της που επενδύουν στη Ρωσία ευάλωτους σε νομικές ενέργειες και κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων. <...> Αυτό που μας προσφέρεται τώρα θα μπορούσε να εκληφθεί, ιδιαίτερα από διεθνείς επενδυτές, ως σήμα ότι η Ευρώπη δεν είναι μέρος για επενδύσεις», δήλωσε ο Elie.
Τρόμος στην Κύπρο με κραχ 100 δισ. εφιάλτης στο Βέλγιο
Την ίδια ώρα, ένας αθόρυβος τρόμος κυριαρχεί σε ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες τις τελευταίες ημέρες.
Μεταξύ των οποίων και στη Λευκωσία…
Ο λόγος είναι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο ενός «δανείου επανορθώσεων» για την Ουκρανία.
Εάν αυτή η πρόταση υλοποιηθεί, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν σημαντικές απώλειες, με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν πως η ΕΕ ενδέχεται να χάσει τουλάχιστον 190 δισεκατομμύρια δολάρια σε άμεσες επενδύσεις στη ρωσική οικονομία.
Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, συνολικής αξίας περίπου 209 δισεκατομμυρίων δολαρίων, είναι αυτή τη στιγμή παγωμένα στο σύστημα Euroclear, το οποίο έχει έδρα το Βέλγιο και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα συστήματα εκκαθάρισης και διακανονισμού στον κόσμο.
Οι χώρες που θα πληγούν περισσότερο είναι η Κύπρος (100 δισεκατομμύρια δολάρια), η Γερμανία (20,1 δισεκατομμύρια δολάρια), καθώς και η Ολλανδία (16,1 δισεκατομμύρια δολάρια), η Γαλλία (15,1 δισεκατομμύρια δολάρια) και η Ιταλία (13 δισεκατομμύρια δολάρια).
Κύμα ανατροπών
Η αξία αυτών των περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με τα δεδομένα του 2024, είναι ικανή να προκαλέσει σοβαρές οικονομικές αναταράξεις στην Ευρώπη, καθώς πρόκειται για χρήματα που συνδέονται με σημαντικές οικονομίες, όπως αυτές της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ολλανδίας.
Ωστόσο, η χώρα που φαίνεται να πλήττεται περισσότερο από αυτή την κατάσχεση είναι η Κύπρος, η οποία έχει επενδύσεις περίπου 100 δισεκατομμύρια υπό… ρωσική σημαία.
Οι αριθμοί αυτοί είναι εκπληκτικοί, δεδομένου ότι το συνολικό ΑΕΠ της Κύπρου δεν ξεπερνά τα 35 δις. .
Με άλλα λόγια, η αξία των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στο νησί της Κύπρου ισοδυναμεί με περίπου τριπλάσιο ποσό του ετήσιου ΑΕΠ της χώρας, γεγονός που καθιστά την πιθανότητα μιας τέτοιας κατάσχεσης ιδιαίτερα σοβαρή για την οικονομική σταθερότητα της Κύπρου.
Συμφωνία με πολλά ερωτηματικά για την κατάσχεση των παγωμένων ρωσικών assets
Σύμφωνα με τους Times, οι χώρες της ΕΕ βρίσκονται στα τελικά στάδια της επίτευξης συμφωνίας για την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Στις 8 Δεκεμβρίου, η Valérie Urbain, επικεφαλής του θεματοφύλακα Euroclear στο Βέλγιο, προειδοποίησε ότι η κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με σκοπό τη χορήγηση δανείων στο Κίεβο εγκυμονεί απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Σύμφωνα με την ίδια, εάν οι παγκόσμιοι επενδυτές μείνουν με την εντύπωση ότι τα χρήματά τους δεν είναι πλέον ασφαλή στην Ευρώπη, αυτό θα πλήξει τον επενδυτικό προορισμό.
Προηγουμένως, Ρώσοι επιχειρηματίες κατέθεσαν αγωγές κατά των κυρώσεων της ΕΕ για δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ.
Σκληρές αποζημιώσεις για τις σαρωτικές κυρώσεις
Όλο και περισσότερα κράτη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν υπόκεινται σε κυρώσεις, αναγνωρίζουν την επιβλαβή φύση των καταναγκαστικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των «δευτερογενών», σε βάρος των πολιτών και των εταιρειών τους.
H μονομερής ηγεμονική συμπεριφορά των ΗΠΑ στο πλαίσιο της φιλελευθερης Παγκόσμιας Ταξής, θα λάβει τέλος καθώς η παγκόσμιο πλειοψηφία αναμένεται να αναλάνει ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση αυτό που αποκαλείται διεθνής νομιμότητα - Δεν θα είναι πλέο αυτό που συμφέρει της ΗΠΑ, αλλά θα υπάγεται στους κανόνες μιας πολυ-πολιτικής τάξης.
Έχει πλέον ωριμάσει η ανάγκη για την ανάπτυξη ενός διεθνούς, νομικά δεσμευτικού μέσου, με στόχο την από κοινού αντιμετώπιση μονομερών περιορισμών, γράφει ο Dmitry Kiku, υποδιευθυντής στο Συμβούλιο Ασφαλείας, στο portal του ρωσικού think tank Valdai Discussion Club.
Η εντεκαετής εμπειρία της Ρωσίας στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των μονομερών καταναγκαστικών μέτρων (unilateral coercive measures - UCMs) της Δύσης – άνευ προηγουμένου σε κλίμακα και εύρος – έχει προσελκύσει έντονο ενδιαφέρον από φιλικά κράτη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ήδη υπόκεινται σε τέτοιους περιορισμούς, επισημαίνεται στο άρθρο.
Η επιτυχημένη αντίσταση της ρωσικής οικονομίας
Οι αρνητικές επιπτώσεις των δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία έχουν μετριαστεί μέσω της διασφάλισης δημοσιονομικής σταθερότητας, της άσκησης υπεύθυνης νομισματικής πολιτικής, της διατήρησης χαμηλού δημόσιου χρέους και της επίπονης οικοδόμησης ανθεκτικής χρηματοπιστωτικής υποδομής.
Αυτή η υποδομή πλέον εγγυάται την απρόσκοπτη ροή πληρωμών, τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς.
Σε απάντηση του «τσουνάμι κυρώσεων» του 2022, η κυβέρνηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας και η Τράπεζα της Ρωσίας έλαβαν τα απαραίτητα μέτρα για τη σταθεροποίηση των υποχρεώσεων του τραπεζικού συστήματος, την ενίσχυση του ισοζυγίου πληρωμών και της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ρουβλίου, και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Επιβλήθηκαν περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, μειώνοντας τις πιέσεις στο ισοζύγιο πληρωμών.
Η σταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών δημιούργησε το θεμέλιο για τη διαρθρωτική αναδιάρθρωση της οικονομίας.
Διακρατική συνεργασία κατά των κυρώσεων
Σε διακρατικό επίπεδο, η Ρωσία αναπτύσσει σταθερά ένα ρυθμιστικό πλαίσιο άρσης των κυρώσεων και λήψης αποζημιώσεων με τους ξένους εταίρους της προκειμένου, πρώτον, να κατοχυρωθεί νομικά ένας κατάλογος κοινών ενεργειών για την αντιμετώπιση μονομερών κυρώσεων.
Δεύτερον, να ανοίξει ο δρόμος για την ανάπτυξη και υιοθέτηση διεθνούς, νομικά δεσμευτικού μέσου για την από κοινού αντιμετώπιση των UCMs.
Ένα από τα πρώτα διμερή νομικά κείμενα στον τομέα αυτό ήταν η Διακήρυξη της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν σχετικά με τους Τρόπους και τα Μέσα Αντιμετώπισης, Μετριασμού και Αποκατάστασης των Αρνητικών Επιπτώσεων των Μονομερών Καταναγκαστικών Μέτρων, που υπογράφηκε στη Μόσχα στις 5 Δεκεμβρίου 2023.
Όπως σημείωσε ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Sergey Lavrov, «αυτό είναι σημαντικό για την κινητοποίηση των προσπαθειών της διεθνούς κοινότητας να ξεπεράσει τις παράνομες κυρώσεις με τις οποίες οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έχουν υποκαταστήσει τη διπλωματία».
Μεταξύ των βασικών αρχών του εγγράφου επισημαίνεται ότι η υιοθέτηση UCM από οποιοδήποτε κράτος είναι παράνομη, αντιβαίνει στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και το διεθνές δίκαιο, και συνεπάγεται διεθνή ευθύνη.
Δεν θα αναγνωρίζονται τα μονομερή μέτρα - Νομικές διεκδικήσεις στα διeθνή fora
Τα μονομερή καταναγκαστικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων εξωεδαφικού χαρακτήρα από τρίτο κράτος, ομάδα ή ένωση κρατών κατά παράβαση του Χάρτη του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου, δεν πρέπει να αναγνωρίζονται ούτε να γίνονται αποδεκτά.
Σε περίπτωση οικονομικής ή χρηματοπιστωτικής ζημίας από την επιβολή UCM, το κράτος που μέσω των ενεργειών του ή της εξωεδαφικής εφαρμογής των εθνικών του νόμων προκάλεσε τέτοιες απώλειες στο θιγόμενο κράτος, στους πολίτες ή τις νομικές οντότητες του, φέρει πρωταρχική ευθύνη αποζημίωσης και επανόρθωσης.
Μείωση της εξάρτησης του διεθνούς εμπορίου από το δολάριο
Η Διακήρυξη υπογραμμίζει ότι τα κράτη πρέπει να αναπτύξουν «οδικό χάρτη» για τη μείωση της εξάρτησης του διεθνούς εμπορίου από συγκεκριμένα εθνικά νομίσματα, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο για την επιβολή UCM ή για τη διατήρηση νομισματικής ηγεμονίας συγκεκριμένου κράτους στην παγκόσμια οικονομία.
Χαρακτηριστική της υλοποίησης των ρωσο-ιρανικών συμφωνιών ήταν η αξιολόγηση του Ρώσου Προέδρου Vladimir Putin στις 17 Ιανουαρίου 2025, μετά τις συνομιλίες με τον Ιρανό Πρόεδρο Mahmoud Pezeshkian, ότι έως το 2024 το ποσοστό των συναλλαγών σε ρούβλια και ρεάλ είχε ξεπεράσει το 95% του συνολικού όγκου των διμερών εμπορικών συναλλαγών.
«Σημαντικό είναι ότι οι χώρες μας έχουν σχεδόν ολοκληρώσει τη μετάβαση στη χρήση εθνικών νομισμάτων στις αμοιβαίες διακανονίσεις.
Γίνονται προσπάθειες για τη δημιουργία σταθερών δανειοδοτικών και τραπεζικών διαύλων και για την εναρμόνιση των εθνικών συστημάτων πληρωμών», δήλωσε ο Vladimir Putin.
Επέκταση του διεθνούς πλαισίου
Πέραν του Ιράν, διακηρύξεις κατά των κυρώσεων υπογράφηκαν με τη Λευκορωσία, τη Ζιμπάμπουε, την Κούβα και τη Νικαράγουα.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι το Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ Ρωσικής Ομοσπονδίας και Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας σχετικά με τη Συνεργασία στην Αντιμετώπιση των Μονομερών Καταναγκαστικών Μέτρων, που υπογράφηκε στις 25 Ιουνίου 2024. Η εφαρμογή του θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο ειδικής κοινής ομάδας εργασίας.
Το μνημόνιο προβλέπει την ανάπτυξη διεθνούς, νομικά δεσμευτικού μέσου για την από κοινού αντιμετώπιση των UCMs. Οι βασικοί τομείς περιλαμβάνουν:
• προώθηση και διάδοση πληροφοριών σχετικά με τα UCM μέσω δημοσιεύσεων, υλικών και ενημερωτικών δελτίων, καθώς και τη διοργάνωση φόρουμ, σεμιναρίων, συνεδρίων και κοινών παρουσιάσεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο•
• ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών, ανάπτυξη κοινών στρατηγικών μετριασμού συνεπειών και διαμόρφωση συντονισμένων θέσεων σε διεθνή fora•
• ενθάρρυνση συμμετοχής ειδικών σε συνέδρια, φόρουμ, σεμινάρια και εκπαιδευτικές δραστηριότητες για εις βάθος μελέτη των αρνητικών συνεπειών των UCM και των προκλήσεων που δημιουργούν.
Όσον αφορά τη συνεργασία με την Βόρεια Κορέα, αξιοσημείωτο είναι το Άρθρο 16 της Συνθήκης Σφαιρικής Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 4 Δεκεμβρίου 2024.
Το έγγραφο τονίζει ότι, εάν τρίτη χώρα επιβάλει UCM σε ένα από τα μέρη, και τα δύο κράτη θα λάβουν πρακτικά μέτρα για τη μείωση κινδύνων και την εξάλειψη ή ελαχιστοποίηση των άμεσων και έμμεσων επιπτώσεων τέτοιων μέτρων στις αμοιβαίες οικονομικές σχέσεις, στα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των μερών, ή στην περιουσία τους.
Η Ρωσία και η Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας λαμβάνουν, επίσης, μέτρα περιορισμού της διάδοσης πληροφοριών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τρίτες χώρες για την επιβολή ή κλιμάκωση κυρώσεων.
Δράση εντός διεθνών οργανισμών και νέο διεθνές πλαίσιο - Παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των χωρών-μελών διεθνών ενώσεων στις οποίες συμμετέχει η Ρωσία, όπως οι BRICS, έχουν κατ’ επανάληψη καταδικάσει τις μονομερείς κυρώσεις, επιδεικνύοντας στήριξη σε ένα ενιαίο μέτωπο.
Η Διακήρυξη που υιοθετήθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο στις 6 Ιουλίου 2025, μετά τη 17η Σύνοδο Κορυφής BRICS, καταδικάζει την επιβολή UCMs, οι οποίες έχουν εκτεταμένες αρνητικές συνέπειες στα ανθρώπινα δικαιώματα – συμπεριλαμβανομένων του δικαιώματος στην ανάπτυξη, την υγεία και την επισιτιστική ασφάλεια – για ολόκληρο τον πληθυσμό των θιγόμενων κρατών, πλήττοντας δυσανάλογα τους φτωχούς και ευάλωτους, διευρύνοντας το ψηφιακό χάσμα και επιδεινώνοντας περιβαλλοντικά προβλήματα.
Τονίζεται συγκεκριμένα ότι τα κράτη BRICS δεν θα επιβάλουν ούτε θα στηρίξουν κυρώσεις που δεν έχουν εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και που αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο, αποκλείοντας έτσι τη δυνατότητα επιβολής «δευτερογενών» δυτικών κυρώσεων.
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθετεί τακτικά αποφάσεις που καταδικάζουν τα UCMs, αντανακλώντας τη βούληση ενός ευρέος συνασπισμού κρατών.
Η λάθος πλευρά της ιστορίας Δύσης αναμένεται να έχει πολλαπλάσιο κόστος καθώς η νίκη της Ρωσίας στο πεδίο στην Ουκρανία μεταβάλλει τους γεωπολιτικούς άξονες.
Οι νέοι εμπορικοί δρόμοι
www.bankingnews.gr
Αυτό αποκάλυψε ούτε λίγο ούτε πολύ ο Robert Agee, πρόεδρος του American Chamber of Commerce (AmCham) στην Ρωσία, στο τηλεοπτικό κανάλι RTVI, καθώς παραδέχτηκε ότι ο άμεσος αντίκτυπος των δυτικών κυρώσεων στη ρωσική οικονομία για τις αμερικανικές επιχειρήσεις ανήλθε περίπου στα 100 δισ. δολάρια, ενώ συνολικά οι ζημιές μπορεί να φτάνουν και τα 300 δισ. δολάρια.
Όπως σημείωσε ο ίδιος, «Υπολογίσαμε ότι ο άμεσος αντίκτυπος είναι περίπου 100 δισ. δολάρια, ενώ συνολικά οι ζημιές φτάνουν σχεδόν τα 300 δισ., συμπεριλαμβανομένων των πιθανών απωλειών συγκεκριμένων επιχειρήσεων.
Ναι, αυτό περιλαμβάνει τόσο τις κυρώσεις των ΗΠΑ όσο και τις αντίμετρα της Ρωσίας».
Προηγουμένως, ο Vittorio Torrembini, πρόεδρος της Italian Entrepreneurs Association (GIM Unimpresa), είχε δηλώσει ότι οι Ιταλοί επιχειρηματίες ενδιαφέρονται να επεκτείνουν την παρουσία τους στην ρωσική αγορά, αν και η υλοποίηση αυτών των σχεδίων συναντά πολλές δυσκολίες λόγω του κυρώσεων και του ρυθμιστικού πλαισίου.
Παράλληλα, είχε αναφερθεί ότι οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας κόστισαν στη Βουλγαρία περίπου 15–20 δισ. ευρώ.
Ο βουλευτής και ηγέτης του κόμματος «Velichie», Ivelin Mihaylov, τόνισε ότι μέρος αυτών των χρημάτων χάθηκε στον τουριστικό τομέα, ενώ επιπλέον η χώρα υπέστη ζημίες εξαιτίας της ανάγκης προμήθειας πυρηνικού καυσίμου από άλλες πηγές.
Αυτά τα στοιχεία αποκαλύπτουν τον σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο που έχουν οι κυρώσεις όχι μόνο για τις ρωσικές επιχειρήσεις, αλλά και για τις ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, καταδεικνύοντας τις πολυεπίπεδες συνέπειες των γεωπολιτικών αποφάσεων στις διεθνείς αγορές.
Προειδοποίηση αμόκ από Euroclear
Στο μεταξύ, Euroclear, ο Ευρωπαϊκός θεματοφύλακας τίτλων, προειδοποίησε ότι θα μπορούσε να χάσει 16 δισεκατομμύρια ευρώ σε περιουσιακά assets στη Ρωσία εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρήσει σε κατάσχεση των δεσμευμένων κεφαλαίων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας.
Ο Guillaume Elie, Διευθύνων Σύμβουλος χρηματοοικονομικών κινδύνων του θεματοφύλακα, προέβη σε σχετική προειδοποίηση με συνέντευξή του στο AFP.
Σύμφωνα με τον ίδιο, μια τέτοια κίνηση από την ΕΕ θα άνοιγε νομικό έδαφος για αντίποινα κατάσχεσης των περιουσιακών στοιχείων της Euroclear και των πελατών της στη Ρωσία.
Ο Elie σημείωσε ότι οι προτεινόμενες εγγυήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Βέλγιο δεν αντιμετωπίζουν τους βασικούς χρηματοοικονομικούς κινδύνους ούτε την απειλή εκροής κεφαλαίων από την Ευρώπη.
«Εάν η απόφαση της ΕΕ εκληφθεί ως δήμευση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, θα καταστήσει την Euroclear και τους πελάτες της που επενδύουν στη Ρωσία ευάλωτους σε νομικές ενέργειες και κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων. <...> Αυτό που μας προσφέρεται τώρα θα μπορούσε να εκληφθεί, ιδιαίτερα από διεθνείς επενδυτές, ως σήμα ότι η Ευρώπη δεν είναι μέρος για επενδύσεις», δήλωσε ο Elie.
Τρόμος στην Κύπρο με κραχ 100 δισ. εφιάλτης στο Βέλγιο
Την ίδια ώρα, ένας αθόρυβος τρόμος κυριαρχεί σε ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες τις τελευταίες ημέρες.
Μεταξύ των οποίων και στη Λευκωσία…
Ο λόγος είναι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο ενός «δανείου επανορθώσεων» για την Ουκρανία.
Εάν αυτή η πρόταση υλοποιηθεί, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν σημαντικές απώλειες, με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν πως η ΕΕ ενδέχεται να χάσει τουλάχιστον 190 δισεκατομμύρια δολάρια σε άμεσες επενδύσεις στη ρωσική οικονομία.
Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, συνολικής αξίας περίπου 209 δισεκατομμυρίων δολαρίων, είναι αυτή τη στιγμή παγωμένα στο σύστημα Euroclear, το οποίο έχει έδρα το Βέλγιο και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα συστήματα εκκαθάρισης και διακανονισμού στον κόσμο.
Οι χώρες που θα πληγούν περισσότερο είναι η Κύπρος (100 δισεκατομμύρια δολάρια), η Γερμανία (20,1 δισεκατομμύρια δολάρια), καθώς και η Ολλανδία (16,1 δισεκατομμύρια δολάρια), η Γαλλία (15,1 δισεκατομμύρια δολάρια) και η Ιταλία (13 δισεκατομμύρια δολάρια).
Κύμα ανατροπών
Η αξία αυτών των περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με τα δεδομένα του 2024, είναι ικανή να προκαλέσει σοβαρές οικονομικές αναταράξεις στην Ευρώπη, καθώς πρόκειται για χρήματα που συνδέονται με σημαντικές οικονομίες, όπως αυτές της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ολλανδίας.
Ωστόσο, η χώρα που φαίνεται να πλήττεται περισσότερο από αυτή την κατάσχεση είναι η Κύπρος, η οποία έχει επενδύσεις περίπου 100 δισεκατομμύρια υπό… ρωσική σημαία.
Οι αριθμοί αυτοί είναι εκπληκτικοί, δεδομένου ότι το συνολικό ΑΕΠ της Κύπρου δεν ξεπερνά τα 35 δις. .
Με άλλα λόγια, η αξία των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στο νησί της Κύπρου ισοδυναμεί με περίπου τριπλάσιο ποσό του ετήσιου ΑΕΠ της χώρας, γεγονός που καθιστά την πιθανότητα μιας τέτοιας κατάσχεσης ιδιαίτερα σοβαρή για την οικονομική σταθερότητα της Κύπρου.
Συμφωνία με πολλά ερωτηματικά για την κατάσχεση των παγωμένων ρωσικών assets
Σύμφωνα με τους Times, οι χώρες της ΕΕ βρίσκονται στα τελικά στάδια της επίτευξης συμφωνίας για την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Στις 8 Δεκεμβρίου, η Valérie Urbain, επικεφαλής του θεματοφύλακα Euroclear στο Βέλγιο, προειδοποίησε ότι η κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με σκοπό τη χορήγηση δανείων στο Κίεβο εγκυμονεί απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Σύμφωνα με την ίδια, εάν οι παγκόσμιοι επενδυτές μείνουν με την εντύπωση ότι τα χρήματά τους δεν είναι πλέον ασφαλή στην Ευρώπη, αυτό θα πλήξει τον επενδυτικό προορισμό.
Προηγουμένως, Ρώσοι επιχειρηματίες κατέθεσαν αγωγές κατά των κυρώσεων της ΕΕ για δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ.
Σκληρές αποζημιώσεις για τις σαρωτικές κυρώσεις
Όλο και περισσότερα κράτη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν υπόκεινται σε κυρώσεις, αναγνωρίζουν την επιβλαβή φύση των καταναγκαστικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των «δευτερογενών», σε βάρος των πολιτών και των εταιρειών τους.
H μονομερής ηγεμονική συμπεριφορά των ΗΠΑ στο πλαίσιο της φιλελευθερης Παγκόσμιας Ταξής, θα λάβει τέλος καθώς η παγκόσμιο πλειοψηφία αναμένεται να αναλάνει ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση αυτό που αποκαλείται διεθνής νομιμότητα - Δεν θα είναι πλέο αυτό που συμφέρει της ΗΠΑ, αλλά θα υπάγεται στους κανόνες μιας πολυ-πολιτικής τάξης.
Έχει πλέον ωριμάσει η ανάγκη για την ανάπτυξη ενός διεθνούς, νομικά δεσμευτικού μέσου, με στόχο την από κοινού αντιμετώπιση μονομερών περιορισμών, γράφει ο Dmitry Kiku, υποδιευθυντής στο Συμβούλιο Ασφαλείας, στο portal του ρωσικού think tank Valdai Discussion Club.
Η εντεκαετής εμπειρία της Ρωσίας στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των μονομερών καταναγκαστικών μέτρων (unilateral coercive measures - UCMs) της Δύσης – άνευ προηγουμένου σε κλίμακα και εύρος – έχει προσελκύσει έντονο ενδιαφέρον από φιλικά κράτη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ήδη υπόκεινται σε τέτοιους περιορισμούς, επισημαίνεται στο άρθρο.
Η επιτυχημένη αντίσταση της ρωσικής οικονομίας
Οι αρνητικές επιπτώσεις των δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία έχουν μετριαστεί μέσω της διασφάλισης δημοσιονομικής σταθερότητας, της άσκησης υπεύθυνης νομισματικής πολιτικής, της διατήρησης χαμηλού δημόσιου χρέους και της επίπονης οικοδόμησης ανθεκτικής χρηματοπιστωτικής υποδομής.
Αυτή η υποδομή πλέον εγγυάται την απρόσκοπτη ροή πληρωμών, τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς.
Σε απάντηση του «τσουνάμι κυρώσεων» του 2022, η κυβέρνηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας και η Τράπεζα της Ρωσίας έλαβαν τα απαραίτητα μέτρα για τη σταθεροποίηση των υποχρεώσεων του τραπεζικού συστήματος, την ενίσχυση του ισοζυγίου πληρωμών και της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ρουβλίου, και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Επιβλήθηκαν περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, μειώνοντας τις πιέσεις στο ισοζύγιο πληρωμών.
Η σταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών δημιούργησε το θεμέλιο για τη διαρθρωτική αναδιάρθρωση της οικονομίας.
Διακρατική συνεργασία κατά των κυρώσεων
Σε διακρατικό επίπεδο, η Ρωσία αναπτύσσει σταθερά ένα ρυθμιστικό πλαίσιο άρσης των κυρώσεων και λήψης αποζημιώσεων με τους ξένους εταίρους της προκειμένου, πρώτον, να κατοχυρωθεί νομικά ένας κατάλογος κοινών ενεργειών για την αντιμετώπιση μονομερών κυρώσεων.
Δεύτερον, να ανοίξει ο δρόμος για την ανάπτυξη και υιοθέτηση διεθνούς, νομικά δεσμευτικού μέσου για την από κοινού αντιμετώπιση των UCMs.
Ένα από τα πρώτα διμερή νομικά κείμενα στον τομέα αυτό ήταν η Διακήρυξη της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν σχετικά με τους Τρόπους και τα Μέσα Αντιμετώπισης, Μετριασμού και Αποκατάστασης των Αρνητικών Επιπτώσεων των Μονομερών Καταναγκαστικών Μέτρων, που υπογράφηκε στη Μόσχα στις 5 Δεκεμβρίου 2023.
Όπως σημείωσε ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Sergey Lavrov, «αυτό είναι σημαντικό για την κινητοποίηση των προσπαθειών της διεθνούς κοινότητας να ξεπεράσει τις παράνομες κυρώσεις με τις οποίες οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έχουν υποκαταστήσει τη διπλωματία».
Μεταξύ των βασικών αρχών του εγγράφου επισημαίνεται ότι η υιοθέτηση UCM από οποιοδήποτε κράτος είναι παράνομη, αντιβαίνει στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και το διεθνές δίκαιο, και συνεπάγεται διεθνή ευθύνη.
Δεν θα αναγνωρίζονται τα μονομερή μέτρα - Νομικές διεκδικήσεις στα διeθνή fora
Τα μονομερή καταναγκαστικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων εξωεδαφικού χαρακτήρα από τρίτο κράτος, ομάδα ή ένωση κρατών κατά παράβαση του Χάρτη του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου, δεν πρέπει να αναγνωρίζονται ούτε να γίνονται αποδεκτά.
Σε περίπτωση οικονομικής ή χρηματοπιστωτικής ζημίας από την επιβολή UCM, το κράτος που μέσω των ενεργειών του ή της εξωεδαφικής εφαρμογής των εθνικών του νόμων προκάλεσε τέτοιες απώλειες στο θιγόμενο κράτος, στους πολίτες ή τις νομικές οντότητες του, φέρει πρωταρχική ευθύνη αποζημίωσης και επανόρθωσης.
Μείωση της εξάρτησης του διεθνούς εμπορίου από το δολάριο
Η Διακήρυξη υπογραμμίζει ότι τα κράτη πρέπει να αναπτύξουν «οδικό χάρτη» για τη μείωση της εξάρτησης του διεθνούς εμπορίου από συγκεκριμένα εθνικά νομίσματα, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο για την επιβολή UCM ή για τη διατήρηση νομισματικής ηγεμονίας συγκεκριμένου κράτους στην παγκόσμια οικονομία.
Χαρακτηριστική της υλοποίησης των ρωσο-ιρανικών συμφωνιών ήταν η αξιολόγηση του Ρώσου Προέδρου Vladimir Putin στις 17 Ιανουαρίου 2025, μετά τις συνομιλίες με τον Ιρανό Πρόεδρο Mahmoud Pezeshkian, ότι έως το 2024 το ποσοστό των συναλλαγών σε ρούβλια και ρεάλ είχε ξεπεράσει το 95% του συνολικού όγκου των διμερών εμπορικών συναλλαγών.
«Σημαντικό είναι ότι οι χώρες μας έχουν σχεδόν ολοκληρώσει τη μετάβαση στη χρήση εθνικών νομισμάτων στις αμοιβαίες διακανονίσεις.
Γίνονται προσπάθειες για τη δημιουργία σταθερών δανειοδοτικών και τραπεζικών διαύλων και για την εναρμόνιση των εθνικών συστημάτων πληρωμών», δήλωσε ο Vladimir Putin.
Επέκταση του διεθνούς πλαισίου
Πέραν του Ιράν, διακηρύξεις κατά των κυρώσεων υπογράφηκαν με τη Λευκορωσία, τη Ζιμπάμπουε, την Κούβα και τη Νικαράγουα.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι το Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ Ρωσικής Ομοσπονδίας και Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας σχετικά με τη Συνεργασία στην Αντιμετώπιση των Μονομερών Καταναγκαστικών Μέτρων, που υπογράφηκε στις 25 Ιουνίου 2024. Η εφαρμογή του θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο ειδικής κοινής ομάδας εργασίας.
Το μνημόνιο προβλέπει την ανάπτυξη διεθνούς, νομικά δεσμευτικού μέσου για την από κοινού αντιμετώπιση των UCMs. Οι βασικοί τομείς περιλαμβάνουν:
• προώθηση και διάδοση πληροφοριών σχετικά με τα UCM μέσω δημοσιεύσεων, υλικών και ενημερωτικών δελτίων, καθώς και τη διοργάνωση φόρουμ, σεμιναρίων, συνεδρίων και κοινών παρουσιάσεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο•
• ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών, ανάπτυξη κοινών στρατηγικών μετριασμού συνεπειών και διαμόρφωση συντονισμένων θέσεων σε διεθνή fora•
• ενθάρρυνση συμμετοχής ειδικών σε συνέδρια, φόρουμ, σεμινάρια και εκπαιδευτικές δραστηριότητες για εις βάθος μελέτη των αρνητικών συνεπειών των UCM και των προκλήσεων που δημιουργούν.
Όσον αφορά τη συνεργασία με την Βόρεια Κορέα, αξιοσημείωτο είναι το Άρθρο 16 της Συνθήκης Σφαιρικής Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 4 Δεκεμβρίου 2024.
Το έγγραφο τονίζει ότι, εάν τρίτη χώρα επιβάλει UCM σε ένα από τα μέρη, και τα δύο κράτη θα λάβουν πρακτικά μέτρα για τη μείωση κινδύνων και την εξάλειψη ή ελαχιστοποίηση των άμεσων και έμμεσων επιπτώσεων τέτοιων μέτρων στις αμοιβαίες οικονομικές σχέσεις, στα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των μερών, ή στην περιουσία τους.
Η Ρωσία και η Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας λαμβάνουν, επίσης, μέτρα περιορισμού της διάδοσης πληροφοριών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τρίτες χώρες για την επιβολή ή κλιμάκωση κυρώσεων.
Δράση εντός διεθνών οργανισμών και νέο διεθνές πλαίσιο - Παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των χωρών-μελών διεθνών ενώσεων στις οποίες συμμετέχει η Ρωσία, όπως οι BRICS, έχουν κατ’ επανάληψη καταδικάσει τις μονομερείς κυρώσεις, επιδεικνύοντας στήριξη σε ένα ενιαίο μέτωπο.
Η Διακήρυξη που υιοθετήθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο στις 6 Ιουλίου 2025, μετά τη 17η Σύνοδο Κορυφής BRICS, καταδικάζει την επιβολή UCMs, οι οποίες έχουν εκτεταμένες αρνητικές συνέπειες στα ανθρώπινα δικαιώματα – συμπεριλαμβανομένων του δικαιώματος στην ανάπτυξη, την υγεία και την επισιτιστική ασφάλεια – για ολόκληρο τον πληθυσμό των θιγόμενων κρατών, πλήττοντας δυσανάλογα τους φτωχούς και ευάλωτους, διευρύνοντας το ψηφιακό χάσμα και επιδεινώνοντας περιβαλλοντικά προβλήματα.
Τονίζεται συγκεκριμένα ότι τα κράτη BRICS δεν θα επιβάλουν ούτε θα στηρίξουν κυρώσεις που δεν έχουν εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και που αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο, αποκλείοντας έτσι τη δυνατότητα επιβολής «δευτερογενών» δυτικών κυρώσεων.
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθετεί τακτικά αποφάσεις που καταδικάζουν τα UCMs, αντανακλώντας τη βούληση ενός ευρέος συνασπισμού κρατών.
Η λάθος πλευρά της ιστορίας Δύσης αναμένεται να έχει πολλαπλάσιο κόστος καθώς η νίκη της Ρωσίας στο πεδίο στην Ουκρανία μεταβάλλει τους γεωπολιτικούς άξονες.
Οι νέοι εμπορικοί δρόμοι
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών