Βόρεια Μακεδονία: Σε κίνδυνο η ενταξιακή πορεία στην ΕΕ - Καραδοκεί η Τουρκία, τι φοβάται η Ελλάδα

Μετά τις τοπικές εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία, η βαλκανική χώρα βρέθηκε χωρίς πρωθυπουργό, με την πλειονότητα των δήμων να πέφτουν στα χέρια της αντιπολίτευσης και με το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.
Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να επηρεάσουν την προσπάθεια ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σχολιάζει το Euractiv.
Ο δεύτερος γύρος των τοπικών εκλογών πραγματοποιήθηκε την Κυριακή (31 Οκτωβρίου) και τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έδειξαν ότι η πλειοψηφία των δήμων και η πρωτεύουσα Σκόπια, πέρασαν στα κόμματα της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του εθνικιστικού κεντροδεξιού VMRO-DPMNE.
Αποδεχόμενος την ήττα, ο πρωθυπουργός Zoran Zaev, επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών (SDSM), ανακοίνωσε την παραίτησή του.
«Η ευθύνη για αυτό το αποτέλεσμα είναι δική μου και παραιτούμαι από πρωθυπουργός και αρχηγός της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης», δήλωσε σε δημοσιογράφους στα κεντρικά γραφεία του κόμματος το βράδυ της Κυριακής.

H επόμενη μέρα

Τα Σκόπια, που θεωρούνται η πιο κρίσιμη δημαρχιακή έδρα στη χώρα, θα έχουν την πρώτη τους γυναίκα δήμαρχο, τη Danela Arsovska, η οποία έθεσε υποψηφιότητα ως ανεξάρτητη υποψήφια αλλά απολάμβανε ισχυρής υποστήριξης από το VMRO-DPMNE.
Η υποψηφιότητά της θολώθηκε από τους ισχυρισμούς ότι έχει διπλή υπηκοότητα από τη Βόρεια Μακεδονία και τη Βουλγαρία, κάτι που η ίδια έχει αρνηθεί κατηγορηματικά.
Παρόλα αυτά, κατάφερε να εξασφαλίσει περισσότερες από τις μισές ψήφους στα Σκόπια.
Οι σχέσεις μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και της Βουλγαρίας είναι γεμάτες ένταση καθώς η Βουλγαρία άσκησε βέτο στην έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών στην ΕΕ.
Σε μια σημαντική μετατόπιση προς τα δεξιά, το VMRO-DPMNE φαίνεται σε καλό δρόμο για να κερδίσει τουλάχιστον τους μισούς από τους 80 δήμους της χώρας, με το SDSM να κερδίζει λιγότερους από 20.
Στις τελευταίες τοπικές εκλογές του 2017, το SDSM κέρδισε 57 αναμετρήσεις και το VMRO-DPMNE μόνο πέντε.

Τι πυροδότησε τη μετατόπιση των ψηφοφόρων;

Τα ζητήματα σχετικά με την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ εκτιμάται ότι ευθύνονται για ορισμένες αλλαγές στην κατεύθυνση του εκλογικού σώματος.
Η αντιπολίτευση χρησιμοποίησε το αδιέξοδο που προκλήθηκε από το βέτο της Βουλγαρίας για να πυροδοτήσει εθνικιστικά αισθήματα μεταξύ των ψηφοφόρων.
Η ένταξη στο ΝΑΤΟ και η ιστορική συμφωνία των Πρεσπών με την Ελλάδα,  και τα δύο υπό την κυριαρχία του Zaev, δεν ήταν αρκετά για να τον σώσουν.
Τους τελευταίους μήνες, άλλα ζητήματα συγκλόνισαν την απερχόμενη διοίκηση, συμπεριλαμβανομένης μιας λιγότερο αποτελεσματικής διαχείρισης της κατάστασης με την πανδημία και μιας καταστροφικής πυρκαγιάς σε νοσοκομείο στο Τέτοβο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Αυτό, σε συνδυασμό με μια οικονομική κρίση, έχει αφήσει τους ψηφοφόρους στην καλύτερη περίπτωση απογοητευμένους.

Έρχονται πρόωρες εκλογές;

Ο Zaev θέλει να αποφύγει τις πρόωρες εκλογές για το Sobranje (εθνικό κοινοβούλιο), ελπίζοντας ότι η κυβερνητική πλειοψηφία μπορεί να σχηματίσει υπουργικό συμβούλιο με άλλον πρωθυπουργό.
Αλλά η αντιπολίτευση είναι απίθανο να συμφωνήσει.
Ο Hristijan Mickoski, πρόεδρος του νικηφόρου VMRO-DPMNE, έχει ήδη ζητήσει εκλογές.
Ο Mickoski δήλωσε ότι η Κυριακή ήταν η πρώτη μέρα μιας νέας, καλύτερης Μακεδονίας, αρνούμενος να χρησιμοποιήσει το νέο επίσημο όνομα που ορίζεται στη Συμφωνία των Πρεσπών, Βόρεια Μακεδονία, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση έχει χάσει τη νομιμότητα και «μια νέα πραγματικότητα θα εκδηλωθεί στο Κοινοβούλιο, αλλά το καλύτερο λύση θα είναι οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές».
Οι τελευταίες εθνικές εκλογές διεξήχθησαν τον Ιούλιο του 2020 και νέες δεν χρειάζεται να διεξαχθούν πριν από το 2024.
Όλα θα εξαρτηθούν πλέον από το κοινοβούλιο της χώρας, το οποίο σύμφωνα με το σύνταγμα πρέπει να ψηφίσει για να δεχθεί την παραίτηση του Zaev.
Η κυβερνητική πλειοψηφία είναι εύθραυστη: ο συνασπισμός SDSM και DUI, ένα αλβανικό κόμμα, έχει 62 βουλευτές από 120.
Ο συνασπισμός θα μπορούσε να συμφωνήσει σε άλλον υποψήφιο πρωθυπουργό και να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς νέα ψηφοφορία.
Όμως η πίεση της αντιπολίτευσης θα είναι τεράστια και το SDSM δεν έχει ισχυρό υποψήφιο για να αντικαταστήσει τον Zaev.

Πολιτική αναταραχή προ των πυλών

Μετά από έναν σύντομο πόλεμο μεταξύ Αλβανών και Σκοπιανών το 2001 που έληξε με την υπογραφή της Συμφωνίας της Οχρίδας, το DUI, το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα, έγινε μέλος του κυβερνητικού συνασπισμού.
Η Συμμαχία για τους Αλβανούς νίκησε το DUI στο Τέτοβο, μια πόλη που κατοικείται κυρίως από Αλβανούς.
Το DUI δεν έχει σχολιάσει προς το παρόν, αλλά η Συμμαχία έχει ήδη ανακοινώσει διαπραγματεύσεις με τον Mickoski.
Η πολιτική αστάθεια θα αποτελέσει μία άσχημη εξέλιξη για τα Δυτικά Βαλκάνια, με τη Βόρεια Μακεδονία να αποτελεί κομβικό σημείο για την ευρύτερη σταθερότητα.
Κατά τη διάρκεια των πολέμων της δεκαετίας του 1990 στην πρώην Γιουγκοσλαβία, ακόμη και ο Σέρβος ηγέτης Slobodan Milošević δεν τόλμησε να επιτεθεί στη χώρα, σημειώνει το Euractiv.
Το VMRO-DPMNE αναμφίβολα θα παίξει ένα εθνικιστικό παιχνίδι, επιτιθέμενο στη Συμφωνία των Πρεσπών.
Ωστόσο, ενόψει ΝΑΤΟ, Ουάσιγκτον και ΕΕ, ο Mickoskiείναι απίθανο να προσπαθήσει να αλλάξει τις διατάξεις της συμφωνίας.
Ένα άλλο πιθανό ζήτημα είναι η εγγύτητα του VMRO-DPMNE με το κυβερνών Fidesz της Ουγγαρίας.
Ο πρώην ηγέτης του VMRO, Nikola Gruevski, ζει στην Ουγγαρία όπου ο πρωθυπουργός Viktor Orban του έδωσε άσυλο και τα δύο κόμματα μοιράζονται επίσης πολιτικές και ιδεολογικές απόψεις.
Αυτά θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ήδη επισφαλή πορεία προς την ένταξη στην ΕΕ.
Η Τουρκία, αναμφίβολα, θα προσπαθήσει να ασκήσει επιρροή, σε μια προσπάθεια να οικοδομήσει μια ενδοΝΑΤΟϊκή συμμαχία εναντίον της Ελλάδας.
Υπάρχει τουρκική μειονότητα στη Βόρεια Μακεδονία και ισχυρές οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Το VMRO-DPMNE πιθανότατα θα παίξει το εθνικιστικό χαρτί και εναντίον της Βουλγαρίας, λόγω του αποκλεισμού των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ.
Με τον Mickoski ως πρωθυπουργό, μπορεί να αναμένεται μια πιο επιθετική πολιτική απέναντι στη Σόφια, η οποία μπορεί μόνο να σκληρύνει το βέτο της Σόφιας.
Ένα άλλο θέμα που πρέπει να προσέξουμε είναι η στάση του VMRO-DPMNE απέναντι στη Ρωσία.
Επί Gruevski, η συνεργασία ήταν αρκετά ισχυρή.

www.bankingnews.gr