Σχετικά Άρθρα
JP Morgan: Τέλη 2022 ή αρχές 2023 σε επενδυτική βαθμίδα η Ελλάδα - Σύσταση long στα 10ετή ελληνικά ομόλογα
Commerzbank: Οι πολιτικές παρεμβάσεις Erdogan «στραγγαλίζουν» την τουρκική λίρα
Το Σύμφωνο Σταθερότητας δεν θα αλλάξει – Η Γερμανία προτείνει ρήτρα με κόφτη στο χρέος, υβριδικό σχήμα εγγύησης καταθέσεων
Είναι λάθος η Ελλάδα, η Ιταλία και η Γαλλία να επιδιώκουν χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας, αναφέρει με ανάλυσή στις 11 Ιανουαρίου 2021 η Commerzbank, που παράλληλα δίνει στίγμα για τις εκ των ων ουκ άνευ μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν.
Όπως επισημαίνει, εκ πρώτης όψεως, οι 108 σελίδες κανόνων για τα οικονομικά των μελών της ΕΕ είναι κάτι μόνο για ειδικούς.
Στην πραγματικότητα, όμως, το δημοσιονομικό σύμφωνο της ΕΕ θα μπορούσε να καθορίσει την τύχη της νομισματικής ένωσης τα επόμενα χρόνια.
Εάν οι κανόνες που εμπεριέχει δεν επιβάλουν μείωση του πολύ υψηλού εθνικού χρέους, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα παραμείνει υπό πίεση καθώς θα πρέπει να συνεχίσει να υποστηρίζει τα κράτη μέλη με αρνητικά βασικά επιτόκια και αγορές ομολόγων.
Όμως έτσι τα χέρια της ΕΚΤ θα ήταν δεμένα.
Δεν θα μπορούσε να δράσει ενάντια στην πρόσφατη μαζική άνοδο του πληθωρισμού ή ενάντια στην επικίνδυνα ραγδαία αύξηση των τιμών στην αγορά κατοικίας που μαίνεται εδώ και χρόνια.
Η Γαλλία, η Ελλάδα και η Ιταλία επιδιώκουν χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων…
Αυτοί οι κανόντες, που έχουν καθιερωθεί για τον περιορισμό του εθνικού χρέους, και οι οποίοι δεν είναι δημοφιλείς σε πολλές χώρες της ΕΕ, ανεστάλησαν στην αρχή της πανδημίας. Πριν ισχύσουν ξανά στις αρχές του επόμενου έτους, θα πρέπει να αναθεωρηθούν.
Η Επιτροπή της ΕΕ θα παρουσιάσει τα σχέδιά της την άνοιξη.
Ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Mario Draghi ζητούν ήδη ριζικές τομές.
Τα κράτη χρειάζονται περισσότερο χώρο για ελιγμούς.
Όμως οι δύο πολιτικοί θέτουν λανθασμένες προτεραιότητες.
Το πραγματικό πρόβλημα με το Σύμφωνο Σταθερότητας είναι η υπερβολική ευελιξία.
Εξάλλου, πολλές χώρες μπόρεσαν να δανειστούν πάρα πολλά με τα χρόνια. ...
Αν και υπάρχουν ήδη πολλές εξαιρέσεις και διακριτικές επιλογές
Το προληπτικό τους σκέλος δείχνει πόσο χαλαροί είναι ήδη σήμερα οι κανόνες του Συμφώνου.
Με αυτό, η ΕΕ θέλει να εξασφαλίσει ένα δημοσιονομικό έλλειμμα προσαρμοσμένο σε κυκλικές διακυμάνσεις που δεν υπερβαίνουν το 0,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος μεσοπρόθεσμα.
Εάν ο λόγος του ελλείμματος είναι πάνω από αυτό το όριο, θα πρέπει να μειώνεται κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες κάθε χρόνο μέχρι να επιτευχθεί ο στόχος ενός προϋπολογισμού που είναι σχεδόν ισοσκελισμένος μεσοπρόθεσμα. Μέχρι εδώ καλά.
Ωστόσο, υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις σε αυτήν την ήδη μη φιλόδοξη πορεία ενοποίησης.
Οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη προγραμματιστεί είναι επαρκείς για αυτό, ακόμη κι αν διατηρούν μόνο την προοπτική αύξησης της μελλοντικής οικονομικής ανάπτυξης και συνεπώς τη βιωσιμότητα του χρέους ενός κράτους. Οι επενδυτικές δαπάνες μπορούν επίσης να αφαιρεθούν από τα ελλείμματα, υπό την προϋπόθεση ότι συγχρηματοδοτούνται από κοινοτικά κονδύλια.
Εάν ένα κράτος δεν επιτύχει από μόνο του έναν τόσο ήπιο στόχο εξυγίανσης, αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει αυτόματα κύρωση, επειδή η Επιτροπή μπορεί να χαρακτηρίσει μια αδυναμία επίτευξης του στόχου του προϋπολογισμού ασήμαντη χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια.
Και ακόμη κι αν η Επιτροπή ανακαλύψει μια σοβαρή παραβίαση, στο τέλος τον τελευταίο λόγο θα είχαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, οι οποίοι φυσικά δυσκολεύονται να επιστρατεύσουν μια δική τους. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι καμία χώρα-μέλος δεν έχει ακόμη υποστεί ουσιαστικές κυρώσεις.
Το σκέλος των κανόνων του προϋπολογισμού το οποίο δεν αντιμετωπίζει τα προγραμματισμένα δημοσιονομικά ελλείμματα σχετίζεται κυρίως με το πραγματικό έλλειμμα του προηγούμενου έτους, το οποίο δεν πρέπει να υπερβαίνει το 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, είναι εξίσου αδύναμο.
Και εδώ, επίσης, δεν έχουν επιβληθεί ακόμη κυρώσεις λόγω πολυάριθμων εξαιρέσεων, αν και πολλές χώρες έχουν συστηματικά δανειστεί πάρα πολλά από την καθιέρωση του ευρώ.
Η μεταρρύθμιση πρέπει να απλοποιήσει τους κανόνες και να τους καταστήσει δεσμευτικούς
Συνολικά, οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ πάσχουν από το γεγονός ότι έχουν αποδυναμωθεί μαζικά. Είναι λάθος η Γαλλία, η Ελλάδα και η Ιταλία να θέλουν ακόμη μεγαλύτερη ευελιξία.
Μια λειτουργική νομισματική ένωση απαιτεί σταθερούς εθνικούς προϋπολογισμούς, συνεπώς οι πολλές εξαιρέσεις στους δημοσιονομικούς κανόνες πρέπει να περικοπούν μαζί με την πολιτική της διακριτικής ευχέρειας.
Όπως και με τον κόφτη χρέους, έμφαση θα πρέπει να δίνεται στο δημοσιονομικό έλλειμμα, προσαρμοσμένο στις κυκλικές διακυμάνσεις.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει σκεπτικισμός σχετικά με την πρόταση να συσχετιστούν οι δημοσιονομικοί κανόνες με τις κρατικές δαπάνες που έχουν προγραμματιστεί τα επόμενα χρόνια.
Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος το εισόδημα να υπερεκτιμηθεί και οι δαπάνες να αυξηθούν πολύ γρήγορα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να ληφθούν αντίμετρα.
Τι μεταρρυθμίσεις απαιτούνται
Πρώτον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα πρέπει πλέον να είναι η κεντρική αρχή για την εποπτεία των εθνικών προϋπολογισμών επειδή είναι προφανώς απρόθυμη να επιβάλει τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Αυτό δεν ήταν ποτέ πιο ξεκάθαρο από τότε που ο τότε Πρόεδρος της Επιτροπής Jean-Claude Juncker δικαιολόγησε εξαιρέσεις για ένα γαλλικό έλλειμμα «επειδή είναι η Γαλλία». Ως εκ τούτου, μέρος ενός μεταρρυθμιστικού συμφώνου θα πρέπει να είναι η ανάθεση της εποπτείας των κανόνων σε μια ανεξάρτητη δημοσιονομική αρχή.
Δεύτερον, είναι αλήθεια ότι οι κανόνες για τα κυκλικά προσαρμοσμένα δημοσιονομικά ελλείμματα επιτρέπουν πρόσθετες δαπάνες σε περιόδους κρίσης, για παράδειγμα λόγω της αύξησης των δαπανών για επιδόματα ανεργίας.
Αλλά πολλά κράτη μέλη θέλουν να προχωρήσουν πέρα από αυτούς τους λεγόμενους αυτόματους σταθεροποιητές και να εφαρμόσουν τη δική τους οικονομική πολιτική. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα απαραίτητα κεφάλαια δεν οδηγούν σε ακόμη υψηλότερα χρέη, θα πρέπει να σχηματιστούν αποθεματικά κατά τη διάρκεια καλών περιόδων, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη σταθεροποίηση της ζήτησης σε κακές οικονομικές περιόδους.
Τρίτον, οι δημοσιονομικοί κανόνες πρέπει να σχεδιαστούν ώστε να ενθαρρύνουν τις επενδύσεις. Οι πολιτικοί συχνά προτιμούν να αυξάνουν τις κοινωνικές δαπάνες αντί να επενδύουν σε υποδομές, επειδή αυτό είναι εις βάρος των επηρεαζόμενων πολιτών και απαιτεί μακροχρόνιες διαδικασίες έγκρισης.
Αυτή η στρέβλωση σε βάρος των επενδύσεων θα μπορούσε να μετριαστεί από το γεγονός ότι, στο προληπτικό σκέλος των δημοσιονομικών κανόνων, ένα κυκλικά προσαρμοσμένο δημοσιονομικό έλλειμμα 0,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος επιτρέπεται μόνο εάν το κράτος πραγματοποιήσει επενδύσεις τουλάχιστον κατά το ποσό των αναγκαίων αποσβέσεων.
Αυτή η πρόταση περιορίζει σκόπιμα το ποσό των επιλέξιμων επενδύσεων.
Τέλος, οι κρατικές επενδύσεις δεν πρέπει να παραγκωνίσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες είναι συνήθως πιο αποτελεσματικές.
Είναι επίσης σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη μόνο οι πραγματικές κρατικές επενδύσεις με την έννοια των εθνικών λογαριασμών και όχι, για παράδειγμα, οι καταναλωτικές δαπάνες που χαρακτηρίζονται επενδύσεις.
Τέταρτον, οι κανόνες του προϋπολογισμού θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το Ταμείο Ανάκαμψης.
Χρηματοδοτούμενη από τα χρέη της ΕΕ, όχι μόνο χορηγεί δάνεια στα κράτη μέλη, αλλά παρέχει και επιχορηγήσεις μεγάλης κλίμακας.
Αυτές οι μεταβιβαστικές πληρωμές από τις Βρυξέλλες είναι έσοδα των κρατών μελών και μειώνουν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα.
Αλλά οικονομικά δεν αλλάζουν τη δημοσιονομική θέση τους, επειδή τα κράτη πρέπει αργότερα να αποπληρώσουν τις μεταβιβάσεις της ΕΕ σαν δάνεια - είτε μέσω υψηλότερων εθνικών συνεισφορών στον προϋπολογισμό της ΕΕ είτε μέσω νέων φόρων που θα έπρεπε να πληρώσουν οι πολίτες.
Tι ανέφερε το Bankingnews.gr: Το Σύμφωνο Σταθερότητας δεν θα αλλάξει
Παρά τις προσπάθειες της Γαλλίας, Ιταλίας και Ελλάδος να αλλάξουν το σύμφωνο Σταθερότητας, ουσιαστικές αλλαγές δεν θα υπάρξουν αναφέρει καλά ενημερωμένη πηγή.
Η Γαλλία λόγω τραπεζών και ανάπτυξης, η Ιταλία και η Ελλάδα λόγω ελλειμμάτων και χρέους ζητούν επίμονα από την Γερμανία να αλλάξουν οι βασικοί κανόνες του συμφώνου σταθερότητας ειδικά ως προς τα ελλείμματα.
Η Γερμανική κυβέρνηση και ειδικά οι Φιλελεύθεροι που συμμετέχουν στην κυβέρνηση συνασπισμού εναντιώνονται σε ουσιώδεις αλλαγές του Συμφώνου Σταθερότητας, θα ήταν ένα πλήγμα στους βασικούς κανόνες που θεσπίστηκαν ώστε η ευρωζώνη ακόμη και κάτω από αντίξοες συνθήκες να εμφανίζεται συνεπείς έναντι των αγορών και επενδυτών.
Η Γερμανία έχει απορρίψει τα σχέδια ριζικών αλλαγών, θα υπάρξουν κάποιες επιμέρους τροποποιήσεις αλλά όχι δομικές αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας.
Ωστόσο ακόμη και για δευτερευούσης σημασίας αλλαγές η Γερμανία φαίνεται ότι προτείνει δύο εναλλακτικές
1)Να υπάρξει ρήτρα με κόφτη το χρέος.
Το μέτρο αυτό θα αγγίξει πολύ περισσότερο την Ελλάδα από ότι την Ιταλία παρ΄ ότι και το Ιταλικό χρέος έχει επιδεινωθεί.
Μελετάται δηλαδή να υπάρξει μια ρήτρα που να ενεργοποιεί κόφτη στο χρέος, εάν π.χ. η σχέση χρέους προς ΑΕΠ έχει ξεπεράσει ένα προκαθορισμένο ποσοστό – η Ελλάδα βρίσκεται ήδη στην χειρότερη θέση – θα ενεργοποιούνται μέτρα για το χρέος.
Το ζήτημα του χρέους σήμερα μπορεί να φαίνεται ότι είναι εν υπνώσει αλλά στην πράξη συνεχίζει να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα.
Με βάση τις εκθέσεις βιωσιμότητας στον μακροπρόθεσμο ορίζοντα το ελληνικό χρέος είναι μη βιώσιμο.
Για την ώρα όσο η αύξηση του ΑΕΠ ξεπερνάει τα επίπεδα των επιτοκίων στα ομόλογα και ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός… το κόστος εξυπηρέτησης θα παραμένει ελέγξιμο, γιατί η διαφορά πραγματικού από ονομαστικού ΑΕΠ λόγω πληθωρισμού είναι μεγάλη.
Η Ελλάδα να σημειωθεί ότι διαθέτει και ένα μαξιλάρι 24,1 δισεκ. ευρώ για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Η ύπαρξη αυτού του κεφαλαιακού μαξιλαριού αποδεικνύεται πολύ κομβικής σημασίας…
Ποιο το υβριδικό σχήμα εγγύησης καταθέσεων
2)Στην Ευρώπη δεν υπάρχει ενιαίος μηχανισμός εγγύησης καταθέσεων.
Μπορεί να ισχύει το μέτρο του ορίου των 100.000 ανά καταθέτη αλλά δεν υπάρχει σε ενιαία ευρωπαϊκή μορφή.
Μια πρόταση των Γερμανών – που ωστόσο δεν είναι νέα – αλλά φαίνεται ότι εξετάζεται είναι να δημιουργηθεί ένα υβριδικό σύστημα εγγύησης καταθέσεων.
Το σύστημα αυτό θα έχει 3 στάδια.
Ενεργοποίηση των Εθνικών Συστημάτων εγγύησης καταθέσεων
Π.χ. στην Ελλάδα το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων εγγυάται έως και 100.000 ευρώ.
Στην επόμενη φάση που απαιτηθεί να καλυφθούν όλες οι καταθέσεις πέραν των 100.000 ευρώ, το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων της Ελλάδος θα μπορούσε να πάρει δάνειο από άλλα Ταμεία Εγγύησης καταθέσεων της Ευρώπης ώστε να καλύψει όλες τις καταθέσεις…
Στην τελευταία φάση δεν θα υπάρξει ενιαίος ευρωπαϊκός μηχανισμός εγγύησης καταθέσεων αλλά θα μπορούσε μέσω της διατηρισιμότητας του Ταμείου Ανάκαμψης ή άλλου φορέα π.χ. ESM να συντηρηθεί ένας μηχανισμός έσχατου δανειστή όχι στις τράπεζες αλλά στα Εθνικά Ταμεία Εγγύησης καταθέσεων.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών