Allianz: Μετά τη «φούσκα των πάντων», νέα στιγμή Minsky επωάζεται – Aναπόφευκτη η κατάρρευση των αγορών

Σταθερότητα, ευθραυστότητα και μετά, ξαφνικά, κρίση.
Αυτή τη μοίρα προλόγισε και για αυτή προειδοποίησε το 1986 ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις, Hyman Minsky, για οικονομίες που αναλαμβάνουν υπερβολικά υψηλό χρέος και επιτρέπουν τη δημιουργία κερδοσκοπικών φούσκας.
Δεκαετίες αργότερα, με το παγκόσμιο χρέος να αγγίζει τον αριθμό - ρεκόρ των 300 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και οι αποτιμήσεις των μετοχών να υποχωρούν λόγω πληθωρισμού και τραπεζικής αστάθειας, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz, Ludovic Subran, ανησυχεί ότι είμαστε κοντά σε μια στιγμή Minsky.
«Έχουμε όλα τα συστατικά για μια στιγμή Minsky» είπε στο Bloomberg τη Δευτέρα.

Πέντε στάδια

Ο Minsky, ο οποίος πέθανε το 1996 σε ηλικία 77 ετών, είναι γνωστός για το βιβλίο του «Σταθεροποίηση μιας ασταθούς οικονομίας» (1986), στο οποίο υποστήριξε ότι τα στάδια ενός οικονομικού κύκλου είναι πέντε: μετατόπιση, έκρηξη, ευφορία, λήψη κερδών και πανικός.

-Η μετατόπιση συμβαίνει όταν μια νέα τεχνολογία ή απόφαση πολιτικής, όπως τα χαμηλά επιτόκια ή το διαδίκτυο, ενθουσιάζει τους επενδυτές.
-Τα μέσα ενημέρωσης και το word of mouth δημιουργούν έκρηξη στα δάνεια και στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων που σχετίζονται με το νέο φαινόμενο, το οποίο με τη σειρά του προσελκύει περισσότερους επενδυτές που φοβούνται να μείνουν πίσω (FOMO), κάτι το οποίο δημιουργεί μια περίοδο ευφορίας και όρεξης για ανάληψη ρίσκου.
-Αλλά τελικά, η ευφορία εξασθενεί καθώς οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων αποσυνδέονται από την πραγματικότητα, οι οφειλέτες αγωνίζονται να αποπληρώσουν τα δάνειά τους και ορισμένοι επενδυτές αρχίζουν να αποκομίζουν κέρδη.
-Αυτό οδηγεί σε μια στιγμή Minsky, με τους κερδοσκόπους – επενδυτές να πανικοβάλλονται και τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων να υποχωρούν κατακόρυφα.

Ο Minsky υποστήριξε ότι οι οικονομίες δεν μπορούν να αποφύγουν αυτούς τους κύκλους άνθησης-καύσης, με χρηματοδότες και επενδυτές να μετατρέπονται σε οικονομικούς εξολοθρευτές, καθώς η ξέφρενη απληστία τους γίνεται… φόβος.
Από τότε που τη διατύπωσε, η θεωρία του Minsky έχει γίνει πραγματικότητα δύο φορές: πρώτα με το sell off στις μετοχές τεχνολογίας μετά τη φούσκα των dot-com και μετά ξανά όταν οι τιμές των ακινήτων κατέρρευσαν κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Subran της Allianz σημείωσε ότι σημάδι πως θα μπορούσε να υπάρξει άλλη μια στιγμή του Minsky είναι η εξασθένηση της ρευστότητας σε ολόκληρη την οικονομία καθώς οι τράπεζες αυστηροποιούν τα κριτήρια δανεισμού.
«Το βλέπετε παντού», προειδοποίησε, δείχνοντας τα εμπορικά ακίνητα, τα οποία παλεύουν με τα αυξανόμενα ποσοστά κενών θέσεων εργασίας, την κατάρρευση των τιμών και τους φόβους για χρεοκοπίες ως ιδιαίτερη περιοχή ανησυχίας.
Ο κλάδος έχει επηρεαστεί από τη στροφή προς την υβριδική εργασία, από την αύξηση των επιτοκίων και τα προβλήματα των περιφερειακών τραπεζών που έχουν καταστήσει σχεδόν αδύνατη τη λήψη νέων δανείων ή την αναχρηματοδότηση παλαιών.
Ο Subran ανησυχεί ότι τα υψηλά επιτόκια θα μπορούσαν να προκαλέσουν περισσότερα «οικονομικά ατυχήματα» στον τραπεζικό τομέα ή στον χρηματοπιστωτικό τομέα, π.χ. στα hedge και τα συνταξιοδοτικά ταμεία, που επικεντρώνονται στον προβληματικό τομέα των εμπορικών ακινήτων.
«Το πρόβλημα όλων τώρα είναι η απότομη αυστηροποίηση, αλλά υπάρχει και το γεγονός της λανθασμένης διαχείρισης κινδύνου», είπε, αναφερόμενος στα πιθανά προβλήματα που προκύπτουν από τα εμπορικά δάνεια ακίνητης περιουσίας των μη τραπεζικών δανειστών που δεν υπόκεινται στο ίδιο κανονιστικό πλαίσιο με τις τράπεζες».
Ο Subran αναμένει ότι οι όροι δανεισμού και η πρόσβαση σε χορηγήσεις θα συνεχίσουν να μειώνονται και φέτος, κάτι που, όπως λέει, θα πυροδοτήσει ύφεση στις ΗΠΑ.
Αυτό δεν θα είναι ένα «remake της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης» του 2008, είπε, αλλά οι πωλήσεις στην αγορά θα γίνουν πιο συχνές τους επόμενους μήνες.
Ο Subran δεν είναι ο μόνος που ανησυχεί για μια στιγμή Minsky.
Ο επικεφαλής στρατηγικής αγοράς της JPMorgan Chase και επικεφαλής της παγκόσμιας έρευνας, Marko Kolanovic, εξήγησε σε σημείωμα του Μαρτίου ότι ο υψηλός πληθωρισμός και τα επιτόκια έχουν αυξήσει τις πιθανότητες ξαφνικής κατάρρευσης στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων και των δανείων.
«Η πιθανότητα μιας στιγμής Minsky στις αγορές και τη γεωπολιτική έχει αυξηθεί», έγραψε.
«Ακόμη και αν οι κεντρικοί τραπεζίτες περιορίσουν επιτυχώς τη μετάδοση, οι πιστωτικοί όροι φαίνεται ότι θα σφίξουν πιο γρήγορα λόγω της πίεσης τόσο από τις αγορές όσο και από τις ρυθμιστικές αρχές».

www.bankingnews.gr