Υπάρχει μια μακροχρόνια ακαδημαϊκή συζήτηση σχετικά με το γιατί η ισχύς του δολαρίου έχει διατηρηθεί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι η αξία του συνδέεται άμεσα με την ισχύ των ΗΠΑ ως εγγυητριών ασφαλείας
Στον χρηματοοικονομικό κλάδο: είναι πολύ πιο εύκολο να κάνεις λάθος παρά να έχεις δίκιο. Ας εξετάσουμε μία από τις μεγάλες, πρώιμες εκπλήξεις του 2025.
Στα τέλη του περασμένου έτους, μετά τη νίκη του Donald Trump στις εκλογές, το δολάριο σημείωνε σταθερή άνοδο, αντανακλώντας τις προσδοκίες για σχετικά ισχυρή οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ, επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα στήριξης και νέους ή ελαφρώς υψηλότερους δασμούς, που υποτίθεται ότι θα ενίσχυαν περαιτέρω το δολάριο. Αντ’ αυτού, το δολάριο έχει σημειώσει απότομη πτώση.
Επίσης, δεδομένου του μεγέθους και του βάθους της αγοράς συναλλάγματος – όπου όλες οι γνωστές πληροφορίες ενσωματώνονται γρήγορα στις τιμές – αξίζει να είναι κανείς επιφυλακτικός απέναντι στις κυρίαρχες απόψεις της αγοράς.
Συχνά, κάποιο στοιχείο της επικρατούσας εκτίμησης αποδεικνύεται αμφίβολο. Για παράδειγμα, είναι παράξενο που τόσοι αναλυτές θεωρούσαν ότι οι δασμοί είναι θετικοί για το δολάριο και απίθανο να διαταράξουν σημαντικά την οικονομία των ΗΠΑ, παρά το γεγονός ότι αποτελούν καθαρή επιβάρυνση για τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Επιπλέον, ορισμένοι από τους πιο στενούς οικονομικούς συμβούλους του Trump έχουν μιλήσει ανοιχτά για την ανάγκη ενίσχυσης άλλων νομισμάτων.
Γι’ αυτόν τον λόγο προωθούν μια νέα εκδοχή της περίφημης Συμφωνίας Plaza του 1985, στο πλαίσιο της οποίας η Ιαπωνία και η Γερμανία συμφώνησαν να ενισχύσουν τα νομίσματά τους έναντι του δολαρίου, κατόπιν πιέσεων των ΗΠΑ.
Η αποκαλούμενη «Συμφωνία του Mar-a-Lago» στοχεύει να πετύχει το ίδιο.
Αυτό που μου φαίνεται ξεκάθαρο είναι ότι η κυβέρνηση Trump εστιάζει στη μεταποίηση και στη δική της αντίληψη περί ανταγωνιστικότητας, πράγματα τα οποία δεν δικαιολογούν ένα διαρκώς ενισχυόμενο δολάριο.
Σίγουρα, το συνήθως προβαλλόμενο αντεπιχείρημα είναι ότι οι δασμοί είναι απαραίτητοι επειδή η ενίσχυση του δολαρίου είναι αναπόφευκτη, δεδομένων των ασυναγώνιστων πλεονεκτημάτων του «εξαιρετισμού» της αμερικανικής οικονομίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι «εξαιρετικές». Διαθέτουν βαθιές και ρευστές χρηματοπιστωτικές αγορές, τεχνολογία αιχμής και ηγετική θέση στα θέματα ασφαλείας, ενώ υπερέχουν έναντι των ανταγωνιστών τους σε όρους συνολικής ανάπτυξης.
Εάν η σχετική αδυναμία του δολαρίου το 2025 είναι απλώς μια διόρθωση τιμών, αυτά τα δημοφιλή επιχειρήματα πιθανότατα θα επανεμφανιστούν και θα το οδηγήσουν εκ νέου σε άνοδο.
Ωστόσο, υπάρχουν κυκλικοί, διαρθρωτικοί και ακόμη και συστημικοί παράγοντες που μπορεί να κάνουν πιο πιθανή τη συνεχιζόμενη αποδυνάμωσή του.
Στο κυκλικό μέτωπο…
Στο κυκλικό μέτωπο, τα πρόσφατα δεδομένα υψηλής συχνότητας υποδηλώνουν μια βραχυπρόθεσμη επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας, με τον δείκτη GDPNow της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα, που παρακολουθείται στενά, να προβλέπει αρνητική ανάπτυξη για το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Φυσικά, είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε αν αυτή η εκτίμηση θα επιβεβαιωθεί.
Ωστόσο, ακόμη κι αν πρόκειται απλώς για ένα προσωρινό ή τεχνικό φαινόμενο των δεδομένων, δεν είναι το μόνο προειδοποιητικό σημάδι.
Οι τελευταίες έρευνες επιχειρηματικής και καταναλωτικής εμπιστοσύνης προκαλούν επίσης ανησυχία.
Επιπλέον, ακόμη και άτομα εκτός του χρηματοοικονομικού κλάδου αρχίζουν να ανησυχούν περισσότερο για τον μελλοντικό πληθωρισμό.
Η τελευταία έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν για τις προσδοκίες πληθωρισμού για την επόμενη πενταετία – ένας από τους δείκτες που παρακολουθώ στενά – δείχνει αύξηση στο 3,9%, το υψηλότερο επίπεδο εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια. Αν αυτή η τάση συνεχιστεί, προσέξτε.
Κάποιοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο δείκτης αυτός δεν είναι τόσο αξιόπιστος όσο παλαιότερα, λόγω αλλαγών στη μεθοδολογία της έρευνας και της υποψίας ότι οι Δημοκρατικοί ψηφοφόροι είναι πιο πιθανό να απαντούν σε σχέση με τους Ρεπουμπλικάνους και τους ανεξάρτητους.
Ωστόσο, οι επαγγελματίες δημοσκόποι γνωρίζουν πώς να εξισορροπούν τέτοιες αποκλίσεις, και εκτός αν ο υπολογισμός είναι εγγενώς προκατειλημμένος υπέρ των Δημοκρατικών, αυτό το επιχείρημα δεν είναι πειστικό.
Στασιμοπληθωρισμός
Σε κάθε περίπτωση, όλο και περισσότεροι σχολιαστές μιλούν ξαφνικά για στασιμοπληθωρισμό στις ΗΠΑ, ενώ λόγω της απρόβλεπτης και επιθετικής συμπεριφοράς του Trump, άλλες χώρες δεν μένουν αδρανείς.
Όπως έχει αναφερθεί, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε πολλές χώρες –ιδιαίτερα στην Ευρώπη, αλλά και στην Κίνα– αναγνωρίζουν ότι πρέπει να κάνουν αλλαγές για να μειώσουν την εξάρτηση των οικονομιών τους από τις ΗΠΑ.
Όλες αυτές οι εξελίξεις, τόσο στις ΗΠΑ όσο και παγκοσμίως, μπορούν να εξηγήσουν την πρόσφατη πτώση του δολαρίου.
Ωστόσο, υπάρχει και ένα πιο θεμελιώδες ζήτημα, πέρα από αυτό που θα μπορούσε διαφορετικά να θεωρηθεί «κυκλική» υποχώρηση.
Αν ο Trump επιμείνει στους δασμούς και αυτοί αυξήσουν τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ, προκαλώντας παράλληλα αλυσιδωτές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία, η μακροπρόθεσμη ισορροπία της αξίας του δολαρίου πιθανότατα θα είναι χαμηλότερη από ό,τι θα ήταν διαφορετικά.
Αυτό επίσης θα απαιτούσε μια αναπροσαρμογή της τιμής του δολαρίου – και ενδεχομένως μια αρκετά μεγάλη, εάν ο Trump συνεχίσει να διπλασιάζει την προσέγγισή του.
Αυτό μας φέρνει στη συστημική διάσταση.
Υπάρχει μια μακροχρόνια ακαδημαϊκή συζήτηση σχετικά με το γιατί η ισχύς του δολαρίου έχει διατηρηθεί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι η αξία του συνδέεται άμεσα με την ισχύ των ΗΠΑ ως εγγυητριών ασφαλείας και κυρίαρχου παίκτη στους πολυμερείς θεσμούς της μεταπολεμικής περιόδου.
Αν οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν τώρα αυτούς τους ρόλους, άλλες χώρες θα αναγκαστούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αυτοπροστασία τους, και η αδιαμφισβήτητη κυριαρχία του δολαρίου μπορεί τελικά να φτάσει στο τέλος της.
www.bankingnews.gr
Στα τέλη του περασμένου έτους, μετά τη νίκη του Donald Trump στις εκλογές, το δολάριο σημείωνε σταθερή άνοδο, αντανακλώντας τις προσδοκίες για σχετικά ισχυρή οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ, επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα στήριξης και νέους ή ελαφρώς υψηλότερους δασμούς, που υποτίθεται ότι θα ενίσχυαν περαιτέρω το δολάριο. Αντ’ αυτού, το δολάριο έχει σημειώσει απότομη πτώση.
Επίσης, δεδομένου του μεγέθους και του βάθους της αγοράς συναλλάγματος – όπου όλες οι γνωστές πληροφορίες ενσωματώνονται γρήγορα στις τιμές – αξίζει να είναι κανείς επιφυλακτικός απέναντι στις κυρίαρχες απόψεις της αγοράς.
Συχνά, κάποιο στοιχείο της επικρατούσας εκτίμησης αποδεικνύεται αμφίβολο. Για παράδειγμα, είναι παράξενο που τόσοι αναλυτές θεωρούσαν ότι οι δασμοί είναι θετικοί για το δολάριο και απίθανο να διαταράξουν σημαντικά την οικονομία των ΗΠΑ, παρά το γεγονός ότι αποτελούν καθαρή επιβάρυνση για τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Επιπλέον, ορισμένοι από τους πιο στενούς οικονομικούς συμβούλους του Trump έχουν μιλήσει ανοιχτά για την ανάγκη ενίσχυσης άλλων νομισμάτων.
Γι’ αυτόν τον λόγο προωθούν μια νέα εκδοχή της περίφημης Συμφωνίας Plaza του 1985, στο πλαίσιο της οποίας η Ιαπωνία και η Γερμανία συμφώνησαν να ενισχύσουν τα νομίσματά τους έναντι του δολαρίου, κατόπιν πιέσεων των ΗΠΑ.
Η αποκαλούμενη «Συμφωνία του Mar-a-Lago» στοχεύει να πετύχει το ίδιο.
Αυτό που μου φαίνεται ξεκάθαρο είναι ότι η κυβέρνηση Trump εστιάζει στη μεταποίηση και στη δική της αντίληψη περί ανταγωνιστικότητας, πράγματα τα οποία δεν δικαιολογούν ένα διαρκώς ενισχυόμενο δολάριο.
Σίγουρα, το συνήθως προβαλλόμενο αντεπιχείρημα είναι ότι οι δασμοί είναι απαραίτητοι επειδή η ενίσχυση του δολαρίου είναι αναπόφευκτη, δεδομένων των ασυναγώνιστων πλεονεκτημάτων του «εξαιρετισμού» της αμερικανικής οικονομίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι «εξαιρετικές». Διαθέτουν βαθιές και ρευστές χρηματοπιστωτικές αγορές, τεχνολογία αιχμής και ηγετική θέση στα θέματα ασφαλείας, ενώ υπερέχουν έναντι των ανταγωνιστών τους σε όρους συνολικής ανάπτυξης.
Εάν η σχετική αδυναμία του δολαρίου το 2025 είναι απλώς μια διόρθωση τιμών, αυτά τα δημοφιλή επιχειρήματα πιθανότατα θα επανεμφανιστούν και θα το οδηγήσουν εκ νέου σε άνοδο.
Ωστόσο, υπάρχουν κυκλικοί, διαρθρωτικοί και ακόμη και συστημικοί παράγοντες που μπορεί να κάνουν πιο πιθανή τη συνεχιζόμενη αποδυνάμωσή του.
Στο κυκλικό μέτωπο…
Στο κυκλικό μέτωπο, τα πρόσφατα δεδομένα υψηλής συχνότητας υποδηλώνουν μια βραχυπρόθεσμη επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας, με τον δείκτη GDPNow της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα, που παρακολουθείται στενά, να προβλέπει αρνητική ανάπτυξη για το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Φυσικά, είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε αν αυτή η εκτίμηση θα επιβεβαιωθεί.
Ωστόσο, ακόμη κι αν πρόκειται απλώς για ένα προσωρινό ή τεχνικό φαινόμενο των δεδομένων, δεν είναι το μόνο προειδοποιητικό σημάδι.
Οι τελευταίες έρευνες επιχειρηματικής και καταναλωτικής εμπιστοσύνης προκαλούν επίσης ανησυχία.
Επιπλέον, ακόμη και άτομα εκτός του χρηματοοικονομικού κλάδου αρχίζουν να ανησυχούν περισσότερο για τον μελλοντικό πληθωρισμό.
Η τελευταία έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν για τις προσδοκίες πληθωρισμού για την επόμενη πενταετία – ένας από τους δείκτες που παρακολουθώ στενά – δείχνει αύξηση στο 3,9%, το υψηλότερο επίπεδο εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια. Αν αυτή η τάση συνεχιστεί, προσέξτε.
Κάποιοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο δείκτης αυτός δεν είναι τόσο αξιόπιστος όσο παλαιότερα, λόγω αλλαγών στη μεθοδολογία της έρευνας και της υποψίας ότι οι Δημοκρατικοί ψηφοφόροι είναι πιο πιθανό να απαντούν σε σχέση με τους Ρεπουμπλικάνους και τους ανεξάρτητους.
Ωστόσο, οι επαγγελματίες δημοσκόποι γνωρίζουν πώς να εξισορροπούν τέτοιες αποκλίσεις, και εκτός αν ο υπολογισμός είναι εγγενώς προκατειλημμένος υπέρ των Δημοκρατικών, αυτό το επιχείρημα δεν είναι πειστικό.
Στασιμοπληθωρισμός
Σε κάθε περίπτωση, όλο και περισσότεροι σχολιαστές μιλούν ξαφνικά για στασιμοπληθωρισμό στις ΗΠΑ, ενώ λόγω της απρόβλεπτης και επιθετικής συμπεριφοράς του Trump, άλλες χώρες δεν μένουν αδρανείς.
Όπως έχει αναφερθεί, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε πολλές χώρες –ιδιαίτερα στην Ευρώπη, αλλά και στην Κίνα– αναγνωρίζουν ότι πρέπει να κάνουν αλλαγές για να μειώσουν την εξάρτηση των οικονομιών τους από τις ΗΠΑ.
Όλες αυτές οι εξελίξεις, τόσο στις ΗΠΑ όσο και παγκοσμίως, μπορούν να εξηγήσουν την πρόσφατη πτώση του δολαρίου.
Ωστόσο, υπάρχει και ένα πιο θεμελιώδες ζήτημα, πέρα από αυτό που θα μπορούσε διαφορετικά να θεωρηθεί «κυκλική» υποχώρηση.
Αν ο Trump επιμείνει στους δασμούς και αυτοί αυξήσουν τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ, προκαλώντας παράλληλα αλυσιδωτές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία, η μακροπρόθεσμη ισορροπία της αξίας του δολαρίου πιθανότατα θα είναι χαμηλότερη από ό,τι θα ήταν διαφορετικά.
Αυτό επίσης θα απαιτούσε μια αναπροσαρμογή της τιμής του δολαρίου – και ενδεχομένως μια αρκετά μεγάλη, εάν ο Trump συνεχίσει να διπλασιάζει την προσέγγισή του.
Αυτό μας φέρνει στη συστημική διάσταση.
Υπάρχει μια μακροχρόνια ακαδημαϊκή συζήτηση σχετικά με το γιατί η ισχύς του δολαρίου έχει διατηρηθεί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι η αξία του συνδέεται άμεσα με την ισχύ των ΗΠΑ ως εγγυητριών ασφαλείας και κυρίαρχου παίκτη στους πολυμερείς θεσμούς της μεταπολεμικής περιόδου.
Αν οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν τώρα αυτούς τους ρόλους, άλλες χώρες θα αναγκαστούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αυτοπροστασία τους, και η αδιαμφισβήτητη κυριαρχία του δολαρίου μπορεί τελικά να φτάσει στο τέλος της.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών