Oι 3 επιλογές και το κόστος που εμπεριέχουν για την Ευρώπη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αποφασίσει πώς θα αντιδράσει σε αυτό που ισοδυναμεί με την πιο εκτεταμένη επίθεση στο ελεύθερο εμπόριο από τη δεκαετία του 1930, επισημαίνεται σε άρθρο στο blog του ευρωπαϊκού think tank Bruegel την οποία υπογράφουν οι οικονομολόγοι Moreno Bertoldi και Marco Buti (3 Απριλίου 2025).
Επισημαίνουν ότι η επιβολή των αποκαλούμενων «ανταποδοτικών δασμών» από τον Πρόεδρο Donald Trump στις 2 Απριλίου απειλεί να βλάψουν την Ευρωπαϊκή Ένωση με έναν μέσο δασμό 20% και να οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία σε στασιμοπληθωρισμό.
Τα τρία σενάρια
Απαντώντας, η ΕΕ έχει τρεις επιλογές, σύμφωνα με τους συγγραφείς της έρευνας:
1. Να μην λάβει αντίμετρα και να επιδιώξει να διαπραγματευτεί δασμολογικές μειώσεις και απαλλαγές, προσπαθώντας ίσως μέσω της νομισματικής πολιτικής να περιορίσει τις επιπτώσεις των νέων δασμών (όπως προτείνεται σε μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του Μαρτίου 2025).
2. Να απαντήσει με στοχευμένα μέτρα, παρόμοια με εκείνα που έλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως απάντηση στους δασμούς χάλυβα και αλουμινίου 25% που είχε ήδη επιβάλει ο Trump πριν από τις 2 Απριλίου, με στόχο να χτυπήσει την παραγωγή σε ρεπουμπλικανικές πολιτείες και εταιρείες που συνδέονται με την κυβέρνηση Trump
3. Να λάβει αναλογικά μέτρα κατά των περισσότερων εισαγωγών από τις ΗΠΑ, ενεργοποιώντας ταυτόχρονα το μηχανισμό κατά του εμπορικού καταναγκασμού της ΕΕ, ο οποίος αποτελεί το εργαλείο για την κλιμάκωση της αντίδρασης της ΕΕ στην εξωτερική οικονομική πίεση.
Η πρώτη επιλογή έχει το πλεονέκτημα ότι είναι φθηνότερη οικονομικά – αν επρόκειτο να είναι η τελικη πράξη του πολέμου.
Ωστόσο, πιθανότατα θα θεωρηθεί ως ένδειξη παράδοσης, ωθώντας την κυβέρνηση Trump να αναζητήσει νέες παραχωρήσεις, όχι μόνο επειδή η νίκη θα επιτυγχανόταν χωρίς αντίσταση, αλλά και επειδή νέες επενδύσεις στις ΗΠΑ για την παράκαμψη των δασμών, μαζί με τις φορολογικές περικοπές, θα διαιωνίσουν το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ.
Η ΕΕ θα αντιμετωπίσει ατελείωτους εμπορικούς πολέμους.
Τα στοχευμένα μέτρα –επιλογή 2– θα θεωρούνταν επίσης ένδειξη αδυναμίας: H ΕΕ λαμβάνει μόνο περιορισμένα αντίποινα επειδή φοβάται τον εμπορικό πόλεμο.
Σε αυτή την περίπτωση, θα αρκούσε ο Trump να απαντήσει με μια ισχυρή αλλά περιορισμένη κλιμάκωση για να κάνει την ΕΕ να υποχωρήσει.
Αυτό συνέβη με τους δασμούς της ΕΕ στο αμερικανικό ουίσκι bourbon: οι ΗΠΑ απάντησαν με την απειλή με δασμούς 200% στην εισαγωγή ευρωπαϊκών οινοπνευματωδών ποτών.
Σε κάθε περίπτωση, τα στοχευμένα μέτρα δεν θα αποτελούσαν πραγματική λύση: είτε θα αποσύρονταν οι κοινοτικοί δασμοί – με άλλα λόγια, μια επιστροφή στην πρώτη επιλογή, είτε η ΕΕ θα προχωρήσει προς την τρίτη επιλογή.
Σύμφωνα με την επιλογή 3, τα αντίποινα θα πρέπει να είναι αναλογικά και κλιμακούμενα (ανοδικά και καθοδικά) και θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν υπηρεσίες.
Οι δασμοί της ΕΕ θα είχαν υψηλό άμεσο κόστος για όλους.
Ωστόσο, θα μπορούσαν να εισαχθούν σταδιακά για να δοθεί χρόνος στους εισαγωγείς να υποκαταστήσουν την αγορά των ΗΠΑ.
Θα μπορούσαν επίσης να προβλεφθούν εξαιρέσεις (για παράδειγμα για ορισμένα φάρμακα, ενδιάμεσα προϊόντα και πρώτες ύλες των ΗΠΑ που δεν μπορούν εύκολα να αντικατασταθούν) για τη μείωση του κόστους για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.
Καθώς και άλλες χώρες (Καναδάς, εν μέρει Κίνα) θα υιοθετήσουν παρόμοια προσέγγιση (και διστακτικές χώρες μπορεί να ενταχθούν σε αυτή την ομάδα), ο αντίκτυπος των αναλογικών αντιποίνων στην οικονομία των ΗΠΑ θα μπορούσε να είναι σημαντικός, ειδικά σε μια κατάσταση στην οποία η ευνοϊκή οικονομική κληρονομιά του Biden έχει εξαφανιστεί σε μόλις δύο μήνες, σύμφωνα με τους οικονομολόγους.
Η συρρίκνωση των εξαγωγών των ΗΠΑ, οι αρνητικές επιπτώσεις των δασμών στην εμπιστοσύνη των επενδυτών και των καταναλωτών και οι περαιτέρω πτώση των αμερικανικών χρηματιστηρίων θα μπορούσαν ακόμη και να ωθήσουν την οικονομία των ΗΠΑ σε ύφεση.
Ακόμα κι αν το «όριο πόνου» της δεύτερης κυβέρνησης Trump είναι υψηλότερο από αυτό της πρώτης, είναι απίθανο αυτό να ισχύει και για τις αμερικανικές επιχειρήσεις και τον Αμερικανό ψηφοφόρο.
Το ποσοστό αποδοχής του Trump για τη διαχείριση της οικονομίας δεν ήταν ποτέ τόσο χαμηλό και μπορεί να μην επιθυμεί περαιτέρω απότομη επιδείνωση, επομένως πρέπει να ωθηθεί σε πραγματικές διαπραγματεύσεις, σημειώνουν οι συγγραφείς.
Τα de facto δεδομένα
Ο ισχυρισμός ότι ένας εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ είναι καλύτερο να αποφευχθεί είναι έγκυρος.
Αλλά ο Trump έχει ήδη ξεκινήσει τον πόλεμο.
Το πραγματικό ερώτημα λοιπόν είναι εάν η Ευρώπη θα πρέπει να παραδοθεί χωρίς μάχη, ελπίζοντας στην απίθανη καλοσύνη του νικητή (και επικυρώνοντας την περιφρόνησή του για μια αδύναμη και διαιρεμένη ΕΕ) ή αν θα πρέπει να αντισταθεί, παραμένοντας ανοιχτή στις διαπραγματεύσεις, προκειμένου να αναζητήσει πραγματικά μια λύση στον εμπορικό πόλεμο, επισημαίνεται.
Το να κλίνει κάποιος το γόνυ στον τύραννο πιθανότατα θα ενθαρρύνει τον τύραννο να ζητήσει περισσότερα, αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Επομένως, εάν ο στόχος είναι να τερματιστεί μια οικονομικά καταστροφική σύγκρουση όσο το δυνατόν γρηγορότερα, η ΕΕ πρέπει να διακινδυνεύσει να ανταποκριθεί με τον ίδιο τρόπο στην επιθετικότητα των δασμών των ΗΠΑ, καταλήγει το κείμενο.
www.bankingnews.gr
Επισημαίνουν ότι η επιβολή των αποκαλούμενων «ανταποδοτικών δασμών» από τον Πρόεδρο Donald Trump στις 2 Απριλίου απειλεί να βλάψουν την Ευρωπαϊκή Ένωση με έναν μέσο δασμό 20% και να οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία σε στασιμοπληθωρισμό.
Τα τρία σενάρια
Απαντώντας, η ΕΕ έχει τρεις επιλογές, σύμφωνα με τους συγγραφείς της έρευνας:
1. Να μην λάβει αντίμετρα και να επιδιώξει να διαπραγματευτεί δασμολογικές μειώσεις και απαλλαγές, προσπαθώντας ίσως μέσω της νομισματικής πολιτικής να περιορίσει τις επιπτώσεις των νέων δασμών (όπως προτείνεται σε μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του Μαρτίου 2025).
2. Να απαντήσει με στοχευμένα μέτρα, παρόμοια με εκείνα που έλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως απάντηση στους δασμούς χάλυβα και αλουμινίου 25% που είχε ήδη επιβάλει ο Trump πριν από τις 2 Απριλίου, με στόχο να χτυπήσει την παραγωγή σε ρεπουμπλικανικές πολιτείες και εταιρείες που συνδέονται με την κυβέρνηση Trump
3. Να λάβει αναλογικά μέτρα κατά των περισσότερων εισαγωγών από τις ΗΠΑ, ενεργοποιώντας ταυτόχρονα το μηχανισμό κατά του εμπορικού καταναγκασμού της ΕΕ, ο οποίος αποτελεί το εργαλείο για την κλιμάκωση της αντίδρασης της ΕΕ στην εξωτερική οικονομική πίεση.
Η πρώτη επιλογή έχει το πλεονέκτημα ότι είναι φθηνότερη οικονομικά – αν επρόκειτο να είναι η τελικη πράξη του πολέμου.
Ωστόσο, πιθανότατα θα θεωρηθεί ως ένδειξη παράδοσης, ωθώντας την κυβέρνηση Trump να αναζητήσει νέες παραχωρήσεις, όχι μόνο επειδή η νίκη θα επιτυγχανόταν χωρίς αντίσταση, αλλά και επειδή νέες επενδύσεις στις ΗΠΑ για την παράκαμψη των δασμών, μαζί με τις φορολογικές περικοπές, θα διαιωνίσουν το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ.
Η ΕΕ θα αντιμετωπίσει ατελείωτους εμπορικούς πολέμους.
Τα στοχευμένα μέτρα –επιλογή 2– θα θεωρούνταν επίσης ένδειξη αδυναμίας: H ΕΕ λαμβάνει μόνο περιορισμένα αντίποινα επειδή φοβάται τον εμπορικό πόλεμο.
Σε αυτή την περίπτωση, θα αρκούσε ο Trump να απαντήσει με μια ισχυρή αλλά περιορισμένη κλιμάκωση για να κάνει την ΕΕ να υποχωρήσει.
Αυτό συνέβη με τους δασμούς της ΕΕ στο αμερικανικό ουίσκι bourbon: οι ΗΠΑ απάντησαν με την απειλή με δασμούς 200% στην εισαγωγή ευρωπαϊκών οινοπνευματωδών ποτών.
Σε κάθε περίπτωση, τα στοχευμένα μέτρα δεν θα αποτελούσαν πραγματική λύση: είτε θα αποσύρονταν οι κοινοτικοί δασμοί – με άλλα λόγια, μια επιστροφή στην πρώτη επιλογή, είτε η ΕΕ θα προχωρήσει προς την τρίτη επιλογή.
Σύμφωνα με την επιλογή 3, τα αντίποινα θα πρέπει να είναι αναλογικά και κλιμακούμενα (ανοδικά και καθοδικά) και θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν υπηρεσίες.
Οι δασμοί της ΕΕ θα είχαν υψηλό άμεσο κόστος για όλους.
Ωστόσο, θα μπορούσαν να εισαχθούν σταδιακά για να δοθεί χρόνος στους εισαγωγείς να υποκαταστήσουν την αγορά των ΗΠΑ.
Θα μπορούσαν επίσης να προβλεφθούν εξαιρέσεις (για παράδειγμα για ορισμένα φάρμακα, ενδιάμεσα προϊόντα και πρώτες ύλες των ΗΠΑ που δεν μπορούν εύκολα να αντικατασταθούν) για τη μείωση του κόστους για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.
Καθώς και άλλες χώρες (Καναδάς, εν μέρει Κίνα) θα υιοθετήσουν παρόμοια προσέγγιση (και διστακτικές χώρες μπορεί να ενταχθούν σε αυτή την ομάδα), ο αντίκτυπος των αναλογικών αντιποίνων στην οικονομία των ΗΠΑ θα μπορούσε να είναι σημαντικός, ειδικά σε μια κατάσταση στην οποία η ευνοϊκή οικονομική κληρονομιά του Biden έχει εξαφανιστεί σε μόλις δύο μήνες, σύμφωνα με τους οικονομολόγους.
Η συρρίκνωση των εξαγωγών των ΗΠΑ, οι αρνητικές επιπτώσεις των δασμών στην εμπιστοσύνη των επενδυτών και των καταναλωτών και οι περαιτέρω πτώση των αμερικανικών χρηματιστηρίων θα μπορούσαν ακόμη και να ωθήσουν την οικονομία των ΗΠΑ σε ύφεση.
Ακόμα κι αν το «όριο πόνου» της δεύτερης κυβέρνησης Trump είναι υψηλότερο από αυτό της πρώτης, είναι απίθανο αυτό να ισχύει και για τις αμερικανικές επιχειρήσεις και τον Αμερικανό ψηφοφόρο.
Το ποσοστό αποδοχής του Trump για τη διαχείριση της οικονομίας δεν ήταν ποτέ τόσο χαμηλό και μπορεί να μην επιθυμεί περαιτέρω απότομη επιδείνωση, επομένως πρέπει να ωθηθεί σε πραγματικές διαπραγματεύσεις, σημειώνουν οι συγγραφείς.
Τα de facto δεδομένα
Ο ισχυρισμός ότι ένας εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ είναι καλύτερο να αποφευχθεί είναι έγκυρος.
Αλλά ο Trump έχει ήδη ξεκινήσει τον πόλεμο.
Το πραγματικό ερώτημα λοιπόν είναι εάν η Ευρώπη θα πρέπει να παραδοθεί χωρίς μάχη, ελπίζοντας στην απίθανη καλοσύνη του νικητή (και επικυρώνοντας την περιφρόνησή του για μια αδύναμη και διαιρεμένη ΕΕ) ή αν θα πρέπει να αντισταθεί, παραμένοντας ανοιχτή στις διαπραγματεύσεις, προκειμένου να αναζητήσει πραγματικά μια λύση στον εμπορικό πόλεμο, επισημαίνεται.
Το να κλίνει κάποιος το γόνυ στον τύραννο πιθανότατα θα ενθαρρύνει τον τύραννο να ζητήσει περισσότερα, αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Επομένως, εάν ο στόχος είναι να τερματιστεί μια οικονομικά καταστροφική σύγκρουση όσο το δυνατόν γρηγορότερα, η ΕΕ πρέπει να διακινδυνεύσει να ανταποκριθεί με τον ίδιο τρόπο στην επιθετικότητα των δασμών των ΗΠΑ, καταλήγει το κείμενο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών