Ayτό που μέχρι πριν λίγες μέρες ήταν μια θεωρητική άσκηση, ενδέχεται να γίνει πραγματικότητα, αν επιβεβαιωθεί το δημοσίευμα του Reuters που αναφέρει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιβάλλει πλήρες εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο αμέσως μετά τις γαλλικές εκλογές που θα γίνουν την Κυριακή 24 Απριλίου.
Μόλις όμως επιβληθεί εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, το αποτέλεσμα θα είναι ότι η τιμή φυσικού αερίου των ευρωπαϊκών χωρών θα φτάσει σε νέα ιστορικό υψηλό.
Και για αυτό το λόγο ακριβώς οι γραφειοκράτες της Ευρώπης περιμένουν τις γαλλικές εκλογές, για να είναι σίγουροι ότι η αύξηση των τιμών δεν θα ενισχύσει την ψήφο στην Le Pen.
Επί του παρόντος ας κρατήσουμε ότι παρά τις ξεκάθαρες δηλώσεις των δυτικών κυβερνήσεων περί επιβολής εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, οι αποστολές ρωσικού πετρελαίου υπήρξαν μέχρι στιγμής εκπληκτικά ανθεκτικές, διατηρώντας το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Ρωσίας σε υψηλά επίπεδα.
Ανθεκτικές οι ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου στην Ευρώπη, παρά τη ρητορική των Ευρωπαίων περί επικείμενου εμπάργκο
Σύμφωνα με την JPMorgan, οι αποστολές ρωσικού πετρελαίου την εβδομάδα έως τις 16 Απριλίου έφτασαν τα 7,3 mbd, μόλις 330 kbd κάτω από τον μέσο όρο των 7,58 mbd του Φεβρουαρίου πριν από την έναρξη του πολέμου.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η JPM υπολογίζει ότι οι εξαγωγές ρωσικού αργού είναι κατά μέσο όρο 360 kbd πάνω από τους όγκους πριν από την εισβολή, ενώ οι εξαγωγές προϊόντων πετρελαίου όπως το μαζούτ, η νάφθα και η VGO έχουν μειωθεί κατά 700 kbd.
Η μείωση των ρωσικών εξαγωγών προϊόντων σε συνδυασμό με τη μείωση κατά 200 kbd της εγχώριας ζήτησης πετρελαίου εντός της Ρωσίας είχε ως αποτέλεσμα τα ρωσικά διυλιστήρια να μειώσουν τις εργασίες.
Ο όγκος των περικοπών διύλισης τον Απρίλιο έχει αυξηθεί στα 1,3 mbd, σχεδόν 0,6 mbd πάνω από τη συνήθη επίπεδα όταν γίνεται η συντήρηση των διυλιστηρίων το μήνα Απρίλιο.
Έχοντας όλα αυτά κατά νου, η JP Morgan υπολογίζει ότι οι διακοπές της ρωσικής παραγωγής θα ανέλθουν σε 1,5 mbd τον Απρίλιο, έναντι της αρχικής πρόβλεψής της για 2 mbd, με βάση την υπόθεση ότι οι Ευρωπαίοι αγοραστές θα μειώσουν τις αγορές ρωσικού πετρελαίου κατά περίπου 2,0-2,5 mbd μέχρι το τέλος του έτους και ότι η Ρωσία θα είναι σε θέση να επαναδρομολογήσει προς άλλους αγοραστές μόνο περίπου 1 mbd από αυτό.
Τι θα γίνει λοιπόν αν η Ευρώπη υιοθετήσει πράγματι εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο
Οι τρεις τρόποι με τους οποίους η JPM φτάνει στην εκτίμηση των 2,0-2,5 mbd είναι:
α) Τα συμβόλαια ρωσικού αργού πετρελαίου αντιπροσωπεύουν περίπου το 1,8 mbd των συνολικών εξαγωγών, ενώ περίπου 0,3 mbd του προϊόντος πωλείται επί τόπου, γεγονός που μας δίνει μια πιθανή διακοπή 2,1 mbd.
β) Από σήμερα, εννέα ευρωπαϊκές χώρες συν οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν δεσμευτεί να μειώσουν τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου κατά ~2,1 mbd, 26 μεγάλα ευρωπαϊκά διυλιστήρια και εμπορικές εταιρείες έχουν αναστείλει τις αγορές spot ή σκοπεύουν να καταργήσουν σταδιακά 2,1 mbd ρωσικών εισαγωγών.
γ) Φυσικά, δεν θα αποτελεί έκπληξη για κανέναν το γεγονός ότι οι επιθετικές αγορές ρωσικού πετρελαίου από την Κίνα και την Ινδία - που αμφότερες αύξησαν τις αγορές ρωσικού πετρελαίου τους τελευταίους δύο μήνες - και την Τουρκία που έχει επίσης αυξήσει τους όγκους του πεττρελαίου που αγοράζει στα προ-COVID επίπεδα – αντισταθμίζουν μέρος της απώλειας για τη ρωσική πλευρά.
Σε κάποιο χρονικό διάστημα, η JPM εκτιμά ότι αυτές οι τρεις χώρες μπορούν πιθανότατα να εισάγουν επιπλέον 1 mbd πέρα από το ρωσικό πετρέλαιο αυτό που εισάγουν σήμερα.
Κι αυτό μας φέρνει στο μεγάλο ερώτημα: εάν η Ευρώπη πράγματι υιοθετήσει εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο τώρα, τι θα γίνει με την τιμή του;
Σύμφωνα με την JPMorgan, τίποτα το καλό.
Τα τρία σενάρια
Όπως γράφει η στρατηγική αναλύτρια της αγοράς εμπορευμάτων της JPM, Natasha Kaneva, έχει εξετάσει διάφορα σενάρια επέκτασης των ευρωπαϊκών κυρώσεων που συμπεριλαμβάνουν το ρωσικό πετρέλαιο και για το λόγο αυτό προειδοποιεί ότι «οποιοδήποτε μέτρο εμπάργκο ληφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εδώ και τώρα, θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου και θα οδηγήσει στα ύψη την τιμή βραχυπρόθεσμα».
H JPM εξέτασε τρία πιθανά εργαλεία επιβολής ευρωπαϊκού εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, από το πιο επιθετικό, ένα πλήρες εμπάργκο στις εισαγωγές από τη Ρωσία, έως τα πιο συντηρητικό, που περιλαμβάνει τη επιβολή φόρων ή ανώτατων ορίων τιμών στις εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία.
Σε κάθε σενάριο, για να αποφευχθούν οι ακραίες αυξήσεις των τιμών, η αγορά χρειάζεται χρόνο προσαρμογής.
Το σκληρό σενάριο
Το πιο σκληρό σενάριο αφορά την επιβολή ενός πλήρους και άμεσου εμπάργκο που είναι πιθανό να βλάψει τους ευρωπαίους καταναλωτές περισσότερο από τους Ρώσους παραγωγούς βραχυπρόθεσμα.
Στο σενάριο αυτό θα είχαμε άμεση απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου στην Ευρώπη η οποία θα οδηγούσε τις τιμές του αργού πετρελαίου Brent στα 185 δολάρια/βαρέλι, καθώς περισσότερα από 4 mbd ρωσικών προμηθειών πετρελαίου δεν θα έβρισκαν άμεσα νέους αγοραστές και θα έλειπαν από την παγκόσμια προσφορά.
Μερικές ακόμη λεπτομέρειες για το σενάριο «πλήρους εμπάργκο»: Αν και η Ινδία έχει ήδη τριπλασιάσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου σε σχέση με το 2021, η ικανότητα της να απορροφήσει όλη τη ρωσική προσφορά παραμένει υπό αμφισβήτηση, καθώς οι ΗΠΑ προειδοποιούν το Νέο Δελχί να μην αυξήσει περαιτέρω τις εισαγωγές.
Το ενδιάμεσο σενάριο
Αν η Ευρώπη εφαρμόσει ένα εμπάργκο με πιο σταδιακό τρόπο π.χ. για μια περίοδο μηνών, παρόμοιο με την ευρωπαϊκή απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού άνθρακα, όπου ισχύει περίοδος τεσσάρων μηνών, οι τιμές δεν αναμένουμε να αυξηθούν πολύ υψηλότερα από τα τρέχοντα επίπεδα. Στην περίπτωση αυτή, η Ρωσία θα είχε περισσότερο χρόνο να προσαρμόσει τις ροές πετρελαίου της προς φιλικότερους αγοραστές και η παγκόσμια αύξηση της προσφοράς εκτός ΟΠΕΚ+ θα αναπτυχθεί επίσης σταδιακά και θα καλύψει τουλάχιστον ένα μέρος της τρύπας που θα αφήσει το πετρέλαιο της Ρωσίας στην παγκόσμια προσφορά πετρελαίου.
Τέλος, η ΕΕ, θα μπορούσε αντί για εμπάργκο, θα μπορούσε να υιοθετήσει διάφορες εναλλακτικές λύσεις που και θα της επέτρεπαν να συνεχίσει να λαμβάνει ρωσικό πετρέλαιο και να ασκεί οικονομική πίεση στη Μόσχα.
Το εναλλακτικό σενάριο
Αυτές οι εναλλακτικές λύσεις περιλαμβάνουν την εισαγωγή i) ειδικών φόρων και ii) την επιβολή ανώτατων ορίων τιμών στις ευρωπαϊκές εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου.
Επειδή το κόστος παραγωγής για το ρωσικό πετρέλαιο είναι χαμηλότερο από 10 δολάρια/βαρέλι και ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας έχει δηλώσει ότι η χώρα θα πουλά σε «φιλικές χώρες» σε «οποιοδήποτε εύρος τιμών», οι Ρώσοι παραγωγοί θα μπορούσαν πιθανότατα να αντέξουν οικονομικά να συνεχίσουν να παραδίδουν πετρέλαιο στους ευρωπαίους καταναλωτές ακόμη και με δασμούς 90% ή με ανώτατο όριο τιμής 20 δολάρια το βαρέλι.
Οποιαδήποτε από αυτές τις επιλογές μπορεί να προσφέρει μια πολιτικά αποδεκτή μέση λύση στην Ευρώπη, επιτρέποντας στην ΕΕ να δείξει την ισχύ της και μη αποστερώντας την από τις ζωτικές προμήθειες ρωσικού πετρελαίου.
Οι νέοι αγοραστές
Βεβαίως σε όλα αυτά τα σενάρια, είναι προφανές ότι η Ρωσία θα στραφεί σε πιο φιλικούς αγοραστές για τις εξαγωγές της αργού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου.
Η Κίνα και η Ινδία έχουν ήδη αυξήσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου τους τελευταίους δύο μήνες.
Και η Τουρκία επίσης αυξάνει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου στα προ-COVID επίπεδα.
Μαζί, αυτές οι τρεις χώρες μπορούν πιθανώς να εισάγουν επιπλέον ποσότητα 1 mbd πέρα από αυτό που εισάγουν σήμερα, με την Κίνα να αντικαθιστά άλλους αγοραστές πετρελαίου από την Ανατολική Ασία, όπως η Ιαπωνία και η Κορέα και με την Τουρκία και την Ινδία να παραλαμβάνουν φορτία ρωσικού πετρελαίου από τη Μαύρη Θάλασσα και τα λιμάνια της Βαλτικής.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών