Μετά το Ταμείο Ανάκαμψης, η Ελλάδα θα σβήσει...
Όλο και πιο σοβαρά δημογραφικά προβλήματα, τα οποία απειλούν το μέλλον της οικονομίας και της κοινωνικής της συνοχής, αντιμετωπίζει η Ελλάδα, σύμφωνα με την Capital Economics, η οποία σημειώνει πως δεν πρέπει να περιμένουμε από τους μετανάστες να μας σώσουν, καθώς δεν θέλουν πια να έρθουν στη χώρα μας.
Σε κάθε περίπτωση, η μείωση των γεννήσεων, η γήρανση του πληθυσμού και η συνεχιζόμενη μετανάστευση νέων στο εξωτερικό αποτελούν τους τρεις βασικούς παράγοντες που δημιουργούν την περί ης ο λόγος κρίση.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία επενδύσεων, οι προοπτικές για την ελληνική οικονομία είναι πιο αισιόδοξες σε σύγκριση με τις βασικές οικονομίες της ευρωζώνης για το επόμενο ένα έως δύο χρόνια, αλλά η έλλειψη εργατικού δυναμικού θα περιορίσει την ανάπτυξη σε χαμηλότερα επίπεδα από άλλες περιφερειακές οικονομίες όπως η Ισπανία.
Αυτό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε περαιτέρω επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ελλάδα στο μέλλον.
Ο λόγος είναι ότι η αγορά εργασίας έχει ελάχιστα περιθώρια χαλάρωσης, ενώ ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας μειώνεται και οι μετανάστες δεν θέλουν να έλθουν στη χώρα.
Κορυφαίες επιδόσεις
Η ελληνική οικονομία υπήρξε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια.
Το τέταρτο τρίμηνο του 2024, το ΑΕΠ της ήταν 9,7% υψηλότερο από το προ-πανδημικό επίπεδο, ενώ η οικονομία της ευρωζώνης είχε αυξηθεί μόλις κατά 4,7%.
Η υπεραπόδοση αυτή υποστηρίχθηκε από τη σημαντική αύξηση της απασχόλησης, η οποία αυξήθηκε κατά 8,0% μεταξύ του τέταρτου τριμήνου του 2019 και του τρίτου τριμήνου του 2024.
Ωστόσο, η αύξηση της απασχόλησης οφείλεται αποκλειστικά στη μείωση του ποσοστού ανεργίας, και όχι στην αύξηση του εργατικού δυναμικού.
Πράγματι, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε σχεδόν στο μισό, από 17,0% τον Δεκέμβριο του 2019 σε 9,4% τον Δεκέμβριο του 2024, το χαμηλότερο επίπεδο από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Κατά την ίδια περίοδο, το μέγεθος του εργατικού δυναμικού παρέμεινε σταθερό.
Πλέον, όμως, η αγορά εργασίας δείχνει πλέον σημάδια σημαντικής στενότητας και υπάρχουν τρεις κύριοι λόγοι για τους οποίους είναι αμφίβολο ότι η απασχόληση θα αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια:
Το φυσικό ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα είναι πιθανό να κυμαίνεται γύρω στο 8-9%, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν περιορισμένα περιθώρια περαιτέρω μείωσης.
Η μόνη περίοδος που η ανεργία ήταν κάτω από το 9% ήταν μεταξύ 2006 και 2008, κατά τη διάρκεια μιας μη βιώσιμης οικονομικής άνθησης.
Παρά τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας από τότε, δεν είναι σαφές αν αυτές έχουν μειώσει ουσιαστικά το ουδέτερο ποσοστό ανεργίας.
Άλλωστε, το 2024 καταγράφηκε ρεκόρ επιχειρήσεων που ανέφεραν την έλλειψη εργατικού δυναμικού ως εμπόδιο στην παραγωγή.
Η Ελλάδα παρουσιάζει δυσμενείς δημογραφικές προοπτικές με τον πληθυσμό σε ηλικία εργασίας να μειώνεται ραγδαία.
Ο πληθυσμός ηλικίας 15-64 ετών στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά μέσο όρο 0,7% ετησίως τα τελευταία πέντε χρόνια και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι θα μειωθεί έως και 0,9% ετησίως τα επόμενα χρόνια - μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις στην ευρωζώνη.
Xαμηλή μετανάστευση
Η ιστορικά χαμηλή μετανάστευση καθιστά απίθανο οι μετανάστες να καλύψουν σημαντικά τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού στο μέλλον.
Σε αντίθεση με άλλες ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες του ευρωπαϊκού νότου, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, η Ελλάδα έχει δει μείωση του εργατικού δυναμικού αλλοδαπής προέλευσης τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με την Capital Economics, αν και το ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας έχει αυξηθεί στην Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια, κυρίως λόγω των μεταρρυθμίσεων στο συνταξιοδοτικό σύστημα που εφαρμόστηκαν τη δεκαετία του 2010, η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, το καλύτερο που μπορεί να επιτύχει είναι να αντισταθμίσει τη μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, όπως συνέβη την τελευταία πενταετία.
Συνολικά, η προσφορά εργασίας θα αποτελέσει σημαντικό περιοριστικό παράγοντα για την ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια και ενδέχεται ακόμη και να θέσει κινδύνους για την ανάπτυξη, που προβλέπεται να ανέλθει στο 2% το 2025 και το 2026.
Παρ' όλα αυτά, αναμένεται η οικονομία να συνεχίσει να αναπτύσσεται λόγω της αύξησης της παραγωγικότητας, η οποία υποστηρίζεται από την αύξηση των επενδύσεων και τις μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με τη χρηματοδότηση από το πρόγραμμα Next Generation EU.
«Είμαστε βέβαιοι ότι η Ελλάδα θα ξεπεράσει τον μέσο όρο της ευρωζώνης, που εκτιμούμε ότι θα αναπτυχθεί κατά μόλις 0,8% ετησίως τα επόμενα χρόνια.
Επιπλέον, σε αντίθεση με χώρες όπως η Ιταλία και η Γαλλία, θεωρούμε ότι οι προοπτικές για τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας είναι αρκετά θετικές για το προσεχές μέλλον» καταλήγει η Capital Economics, σε μια προσπάθεια να χρυσώσει το χάπι.
www.bankingnews.gr
Σε κάθε περίπτωση, η μείωση των γεννήσεων, η γήρανση του πληθυσμού και η συνεχιζόμενη μετανάστευση νέων στο εξωτερικό αποτελούν τους τρεις βασικούς παράγοντες που δημιουργούν την περί ης ο λόγος κρίση.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία επενδύσεων, οι προοπτικές για την ελληνική οικονομία είναι πιο αισιόδοξες σε σύγκριση με τις βασικές οικονομίες της ευρωζώνης για το επόμενο ένα έως δύο χρόνια, αλλά η έλλειψη εργατικού δυναμικού θα περιορίσει την ανάπτυξη σε χαμηλότερα επίπεδα από άλλες περιφερειακές οικονομίες όπως η Ισπανία.
Αυτό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε περαιτέρω επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ελλάδα στο μέλλον.
Ο λόγος είναι ότι η αγορά εργασίας έχει ελάχιστα περιθώρια χαλάρωσης, ενώ ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας μειώνεται και οι μετανάστες δεν θέλουν να έλθουν στη χώρα.
Κορυφαίες επιδόσεις
Η ελληνική οικονομία υπήρξε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια.
Το τέταρτο τρίμηνο του 2024, το ΑΕΠ της ήταν 9,7% υψηλότερο από το προ-πανδημικό επίπεδο, ενώ η οικονομία της ευρωζώνης είχε αυξηθεί μόλις κατά 4,7%.
Η υπεραπόδοση αυτή υποστηρίχθηκε από τη σημαντική αύξηση της απασχόλησης, η οποία αυξήθηκε κατά 8,0% μεταξύ του τέταρτου τριμήνου του 2019 και του τρίτου τριμήνου του 2024.
Ωστόσο, η αύξηση της απασχόλησης οφείλεται αποκλειστικά στη μείωση του ποσοστού ανεργίας, και όχι στην αύξηση του εργατικού δυναμικού.
Πράγματι, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε σχεδόν στο μισό, από 17,0% τον Δεκέμβριο του 2019 σε 9,4% τον Δεκέμβριο του 2024, το χαμηλότερο επίπεδο από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Κατά την ίδια περίοδο, το μέγεθος του εργατικού δυναμικού παρέμεινε σταθερό.
Πλέον, όμως, η αγορά εργασίας δείχνει πλέον σημάδια σημαντικής στενότητας και υπάρχουν τρεις κύριοι λόγοι για τους οποίους είναι αμφίβολο ότι η απασχόληση θα αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια:
Το φυσικό ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα είναι πιθανό να κυμαίνεται γύρω στο 8-9%, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν περιορισμένα περιθώρια περαιτέρω μείωσης.
Η μόνη περίοδος που η ανεργία ήταν κάτω από το 9% ήταν μεταξύ 2006 και 2008, κατά τη διάρκεια μιας μη βιώσιμης οικονομικής άνθησης.
Παρά τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας από τότε, δεν είναι σαφές αν αυτές έχουν μειώσει ουσιαστικά το ουδέτερο ποσοστό ανεργίας.
Άλλωστε, το 2024 καταγράφηκε ρεκόρ επιχειρήσεων που ανέφεραν την έλλειψη εργατικού δυναμικού ως εμπόδιο στην παραγωγή.
Η Ελλάδα παρουσιάζει δυσμενείς δημογραφικές προοπτικές με τον πληθυσμό σε ηλικία εργασίας να μειώνεται ραγδαία.
Ο πληθυσμός ηλικίας 15-64 ετών στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά μέσο όρο 0,7% ετησίως τα τελευταία πέντε χρόνια και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι θα μειωθεί έως και 0,9% ετησίως τα επόμενα χρόνια - μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις στην ευρωζώνη.
Xαμηλή μετανάστευση
Η ιστορικά χαμηλή μετανάστευση καθιστά απίθανο οι μετανάστες να καλύψουν σημαντικά τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού στο μέλλον.
Σε αντίθεση με άλλες ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες του ευρωπαϊκού νότου, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, η Ελλάδα έχει δει μείωση του εργατικού δυναμικού αλλοδαπής προέλευσης τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με την Capital Economics, αν και το ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας έχει αυξηθεί στην Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια, κυρίως λόγω των μεταρρυθμίσεων στο συνταξιοδοτικό σύστημα που εφαρμόστηκαν τη δεκαετία του 2010, η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, το καλύτερο που μπορεί να επιτύχει είναι να αντισταθμίσει τη μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, όπως συνέβη την τελευταία πενταετία.
Συνολικά, η προσφορά εργασίας θα αποτελέσει σημαντικό περιοριστικό παράγοντα για την ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια και ενδέχεται ακόμη και να θέσει κινδύνους για την ανάπτυξη, που προβλέπεται να ανέλθει στο 2% το 2025 και το 2026.
Παρ' όλα αυτά, αναμένεται η οικονομία να συνεχίσει να αναπτύσσεται λόγω της αύξησης της παραγωγικότητας, η οποία υποστηρίζεται από την αύξηση των επενδύσεων και τις μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με τη χρηματοδότηση από το πρόγραμμα Next Generation EU.
«Είμαστε βέβαιοι ότι η Ελλάδα θα ξεπεράσει τον μέσο όρο της ευρωζώνης, που εκτιμούμε ότι θα αναπτυχθεί κατά μόλις 0,8% ετησίως τα επόμενα χρόνια.
Επιπλέον, σε αντίθεση με χώρες όπως η Ιταλία και η Γαλλία, θεωρούμε ότι οι προοπτικές για τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας είναι αρκετά θετικές για το προσεχές μέλλον» καταλήγει η Capital Economics, σε μια προσπάθεια να χρυσώσει το χάπι.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών