Η απόπειρα μετακύλισης της ευθύνης από τους κυβερνώντες σε έναν «εν γένει» ένοχο λαό ή σε ένα «συλλήβδην» σύστημα με «διαχρονικές παθογένειες», μόνο καινούρια δεν είναι
Κάθε κυρίαρχη πολιτική που έχει απέναντι της τη συντριπτική κοινωνική πλειοψηφία χρειάζεται ένα αφήγημα, έστω και αμιγώς επικοινωνιακό, για να εμπεδωθεί.
Κατά τον ίδιο τρόπο, η κυβερνητική τακτική για την συσκότιση των ευθυνών στο σιδηροδρομικό έγκλημα των Τεμπών επιστρατεύει το «όλοι μαζί τους σκοτώσαμε» της υποψήφιας ευρωβουλεύτριας της ΝΔ Βίκυς Φλέσσα, προκειμένου να δικαιολογηθούν οι τακτικές συγκάλυψης και ατιμωρησίας.
Φυσικά, αυτή η απόπειρα μετακύλισης της ευθύνης από τους κυβερνώντες σε έναν «εν γένει» ένοχο λαό ή σε ένα «συλλήβδην» σύστημα με διαχρονικές παθογένειες, μόνο καινούρια δεν είναι.
Εκφράστηκε με τον πλέον καθαρό τρόπο, κατά τη δραματική περίοδο της οικονομικής κρίσης, από τον τότε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Παπανδρέου Θεόδωρο Πάγκαλο, ο οποίος τότε προσπάθησε πείσει τον λαό ότι ευθύνεται ο ίδιος -όχι οι για μια 40ετία κυβερνώντες- για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό της χώρας.
Στην περίπτωση των Τεμπών, ωστόσο, πριν επιστρατευθεί η «αθώα» δήλωση της Βίκυς Φλέσσα, σύμφωνα με την οποία, «Tο κράτος όλο νοσεί. Τα παιδιά τα σκοτώσαμε όλοι και όλες μαζί. Αυτή είναι η γνώμη μου», το αφήγημα είχε ξεδιπλωθεί κυνικά από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Αφήγημα πρώτο: Το ανθρώπινο λάθος
Ήδη από την πρωτη εβδομάδα που ακολούθησε το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, τόσο ο κυρίαρχος μιντιακός μηχανισμός όσο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός αποπειράθηκαν να επιρρίψουν την ευθύνη για την τραγωδία στο ανθρώπινο λάθος, στοχοποιώντας αποκλειστικά τον ένοχο σταθμάρχη της Λάρισας.
Υπενθυμίζεται η δήλωση του πρωθυπουργού μια μόλις ημέρα μετά το διάγγελμα που παρέπεμπε σε … δικαστικού χαρακτήρα απόφανση: «Όλα δείχνουν πως το δράμα οφείλεται, δυστυχώς, κυρίως σε τραγικό ανθρώπινο λάθος».
Όπως μάλιστα αποδείχθηκε ένα χρόνο αργότερα, για να εμπεδωθεί πιο αποτελεσματικά το επικοινωνιακό τέχνασμα, ορισμένοι δεν δίστασαν ακόμη και να παραποιήσουν με όρους μονταζιέρας τις συνομιλίες του σταθμάρχη, που «ξεριζώθηκαν» παράνομα από το σύστημα καταγραφών επικοινωνιών του ΟΣΕ, λίγες μόλις ώρες μετά την τραγωδία.
Φυσικά το σχετικό μοντάζ επεδίωκε να δείξει ως αποκλειστικά υπεύθυνο τον υπάλληλο του ΟΣΕ και να συσκοτίσει τυχόν ευθύνες του πολιτικού προσωπικού, που ακόμα μένει να διερευνηθούν.
Σε κάθε περίπτωση, το αφήγημα του ανθρώπινου λάθους είχε ούτως ή άλλως καταρριφθεί την επομένη της τραγωδίας, όταν δηλαδή αποκαλύφθηκε ότι οι συνδικαλιστές του είχαν προειδοποίησει την πολιτική ηγεσία, με επιστολή τους πριν το τραγικό περιστατικό , πως «όσο δεν παίρνονται μέτρα προστασίας στους εργασιακούς χώρους και την ασφαλή λειτουργία και κυκλοφορία των τρένων, τα ατυχήματα δεν έχουν τελειωμό».
Μάλιστα, έκαναν λόγο για «σχεδόν καθημερινό φαινόμενο» και την κατήγγειλαν τους αρμοδίους ότι «αντιλαμβάνονται την ασφάλεια ως κόστος».
Οι σιδηροδρομικοί αναφέρθηκαν επίσης σε ΟΣΕ και Hellenic Train κατηγορώντας τις δύο εταιρείες ότι «αλληλο – μεταφέρουν τις ευθύνες τους, αλλά κανείς στο τέλος δεν φταίει… Φταίνε τα φαινόμενα που είναι έντονα και πλημμυρίζει η γραμμή, φταίνε οι φωτιές που άφησαν καμένους κορμούς, φταίει το χιόνι, φταίνε οι άλλοι, φταίμε λίγο και εμείς φταίει και ο Χατζηπετρής…!!!»
Αφήγημα δεύτερο: «Μαζί τους σκοτώσαμε» - «Φταίει η κακιά η (χ)ώρα»
Εδώ, με αφορμή την προκλητική δήλωση Φλέσσα για τα Τέμπη, ερχόμαστε στο δεύτερο αφήγημα που εξυφάνθηκε από το κυρίαρχο καθεστώς αλήθειας, προκειμένου να συσκοτιστούν πολύ συγκεκριμένες ευθύνες.
Αναμενόμενα και σε αυτό το επικοινωνιακό τέχνασμα πρωτοστάτησε το ίδιο το Μαξίμου, με τον πρωθυπουργό να σπεύδει ακόμη και κατά το φετινό του διάγγελμα -κατά την πρώτη θλιβερή επέτειο της τραγωδίας- να δηλώνει με μια κάποια αοριστία ότι ο «τόπος» (γενικώς και αορίστως) «συγκρούστηκε μετωπικά με τον χειρότερο εαυτό του».
Ενώ μόλις λίγες ώρες μετά τη μοιραία σύγκρουση των δύο τραίνων, ο πρωθυπουργός ζητούσε αυθαίρετα συγγνώμη στο όνομα «όλων όσοι κυβέρνησαν τη χώρα εδώ και χρόνια», ως εάν να τεκμαίρεται η ευθύνη προηγούμενων κυβερνήσεων…
Παράλληλα, στο απόγειο της απόπειρας διάχυσης ευθυνών προς μια, γενικώς και αορίστως, «παλιά και άρρωστη Ελλάδα», τόνιζε πως «τα νέα παιδιά» διαδήλωσαν «βουβά και ειρηνικά, κρατώντας ένα κερί και με σύνθημα "φταίει η κακιά η (χ)ώρα". Ένα σύνθημα που η αλήθεια του μας πονά όλους».
Έτσι το επιχείρημα έγινε ακόμη πιο ξεδιάντροπο, αφού πλέον η ευθύνη για τους 57 νεκρούς των Τεμπών δεν έπεφτε μόνο σε όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις αλλά και στην «Ελλάδα» συνολικά.
Όταν, λοιπόν, δεν διευκρινίζεται ποια … Ελλάδα φταίει από τους κυβερνώντες, τότε γίνεται ξεκάθαρο ότι έχουμε μια απροκάλυπτη προσπάθεια να ενοχοποιηθούν συλλογικά τμήματα ή και το σύνολο του ελληνικού λαού, για μια παθογένεια που δημιούργησαν αποκλειστικά οι πολιτικές ελίτ του τόπου.
Γιατί το επικοινωνιακό τέχνασμα «όλοι μαζί τους σκοτώσαμε» θα αποτύχει
Παρόλα αυτά, η εκτίμησή μας είναι ότι η τακτική συλλογικής ενοχοποίησης του λαού για τα λάθη και τις παραλείψεις συγκεκριμένων κυβερνήσεων είναι καταδικασμένη να αποτύχει.
Πρόκειται άλλωστε για ένα αφήγημα πολυφορεμένο σαν παλιό πουκάμισο.
Σύμφωνα με αυτό το τέχνασμα, η ευθύνη των δεινών μας βαραίνει τους πάντες αδιακρίτως, ανεξάρτητα από το .. μερτικό τους στην εξουσία ή την οικονομική πίτα.
Γνωρίζουμε άλλωστε, ότι για τη φοροδιαφυγή φταίνε οι μικρομαγαζάτορες, για την υποχρηματοδότηση των ΑΕΙ οι Πανεπιστημιακοί, για τις ελλείψεις στα νοσοκομεία οι ίδιοι οι γιατροί, κοκ.
Όλως τυχαίως, η ευθύνη για ελλέιψεις και παραλείψεις δεν πέφτει στην οικονομική ελίτ και τους πολιτικούς της εκπροσώπους, απεναντίας διαχέεται σε ενδιάμεσες κοινωνικές ομάδες ή, ενίοτε, στις ίδιες ακριβώς ομάδες πληθυσμού που πλήττονται από την εκάστοτε κυβερνητική/κρατική παθογένεια (!).
Ως εκ τούτου, το αφήγημα αποκρύπτει τεχνηέντως την ύπαρξη της πολιτικής ελίτ, που συγκεντρώνει την εξουσία, και των καθαρών ευθυνών που αναλογούν στο εν λόγω πολιτικό προσωπικό.
Αποκορύφωμα αυτής της λογικής στα χρόνια των Μνημονίων ήταν το αλήστου μνήμης και Παγκάλειου εμπνεύσεως «μαζί τα φάγαμε».
Στην νυν εκδοχή της διακυβέρνησης Μητσοτάκη το αδιανόητο συμπέρασμα της Φλέσσα πως «τα παιδιά τα σκοτώσαμε όλοι και όλες μαζί».
Ωστόσο, τώρα, όπως ακριβώς και τότε, η κοινωνία όχι μόνο δεν θα «τσιμπήσει», αλλά θα επιστρέψει τα αφηγήματα σαν μπούμερανγκ στους εμπνευστές τους.
Διότι πολύ απλά τώρα, μετά από τόσες απόπειρες αποπροσανατολισμού από τους κυβερνώντες, η κοινωνία έχει και τα εργαλεία και την συλλογική πολιτική πείρα για να αντιληφθεί τι συμβάινει…
Βλέπετε, ενίοτε, η πολιτική ευθύνη ενίοτε επιρρίπτεται στον πραγματικό ένοχο.
O.A.
www.bankingnews.gr
Κατά τον ίδιο τρόπο, η κυβερνητική τακτική για την συσκότιση των ευθυνών στο σιδηροδρομικό έγκλημα των Τεμπών επιστρατεύει το «όλοι μαζί τους σκοτώσαμε» της υποψήφιας ευρωβουλεύτριας της ΝΔ Βίκυς Φλέσσα, προκειμένου να δικαιολογηθούν οι τακτικές συγκάλυψης και ατιμωρησίας.
Φυσικά, αυτή η απόπειρα μετακύλισης της ευθύνης από τους κυβερνώντες σε έναν «εν γένει» ένοχο λαό ή σε ένα «συλλήβδην» σύστημα με διαχρονικές παθογένειες, μόνο καινούρια δεν είναι.
Εκφράστηκε με τον πλέον καθαρό τρόπο, κατά τη δραματική περίοδο της οικονομικής κρίσης, από τον τότε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Παπανδρέου Θεόδωρο Πάγκαλο, ο οποίος τότε προσπάθησε πείσει τον λαό ότι ευθύνεται ο ίδιος -όχι οι για μια 40ετία κυβερνώντες- για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό της χώρας.
Στην περίπτωση των Τεμπών, ωστόσο, πριν επιστρατευθεί η «αθώα» δήλωση της Βίκυς Φλέσσα, σύμφωνα με την οποία, «Tο κράτος όλο νοσεί. Τα παιδιά τα σκοτώσαμε όλοι και όλες μαζί. Αυτή είναι η γνώμη μου», το αφήγημα είχε ξεδιπλωθεί κυνικά από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Αφήγημα πρώτο: Το ανθρώπινο λάθος
Ήδη από την πρωτη εβδομάδα που ακολούθησε το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, τόσο ο κυρίαρχος μιντιακός μηχανισμός όσο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός αποπειράθηκαν να επιρρίψουν την ευθύνη για την τραγωδία στο ανθρώπινο λάθος, στοχοποιώντας αποκλειστικά τον ένοχο σταθμάρχη της Λάρισας.
Υπενθυμίζεται η δήλωση του πρωθυπουργού μια μόλις ημέρα μετά το διάγγελμα που παρέπεμπε σε … δικαστικού χαρακτήρα απόφανση: «Όλα δείχνουν πως το δράμα οφείλεται, δυστυχώς, κυρίως σε τραγικό ανθρώπινο λάθος».
Όπως μάλιστα αποδείχθηκε ένα χρόνο αργότερα, για να εμπεδωθεί πιο αποτελεσματικά το επικοινωνιακό τέχνασμα, ορισμένοι δεν δίστασαν ακόμη και να παραποιήσουν με όρους μονταζιέρας τις συνομιλίες του σταθμάρχη, που «ξεριζώθηκαν» παράνομα από το σύστημα καταγραφών επικοινωνιών του ΟΣΕ, λίγες μόλις ώρες μετά την τραγωδία.
Φυσικά το σχετικό μοντάζ επεδίωκε να δείξει ως αποκλειστικά υπεύθυνο τον υπάλληλο του ΟΣΕ και να συσκοτίσει τυχόν ευθύνες του πολιτικού προσωπικού, που ακόμα μένει να διερευνηθούν.
Σε κάθε περίπτωση, το αφήγημα του ανθρώπινου λάθους είχε ούτως ή άλλως καταρριφθεί την επομένη της τραγωδίας, όταν δηλαδή αποκαλύφθηκε ότι οι συνδικαλιστές του είχαν προειδοποίησει την πολιτική ηγεσία, με επιστολή τους πριν το τραγικό περιστατικό , πως «όσο δεν παίρνονται μέτρα προστασίας στους εργασιακούς χώρους και την ασφαλή λειτουργία και κυκλοφορία των τρένων, τα ατυχήματα δεν έχουν τελειωμό».
Μάλιστα, έκαναν λόγο για «σχεδόν καθημερινό φαινόμενο» και την κατήγγειλαν τους αρμοδίους ότι «αντιλαμβάνονται την ασφάλεια ως κόστος».
Οι σιδηροδρομικοί αναφέρθηκαν επίσης σε ΟΣΕ και Hellenic Train κατηγορώντας τις δύο εταιρείες ότι «αλληλο – μεταφέρουν τις ευθύνες τους, αλλά κανείς στο τέλος δεν φταίει… Φταίνε τα φαινόμενα που είναι έντονα και πλημμυρίζει η γραμμή, φταίνε οι φωτιές που άφησαν καμένους κορμούς, φταίει το χιόνι, φταίνε οι άλλοι, φταίμε λίγο και εμείς φταίει και ο Χατζηπετρής…!!!»
Αφήγημα δεύτερο: «Μαζί τους σκοτώσαμε» - «Φταίει η κακιά η (χ)ώρα»
Εδώ, με αφορμή την προκλητική δήλωση Φλέσσα για τα Τέμπη, ερχόμαστε στο δεύτερο αφήγημα που εξυφάνθηκε από το κυρίαρχο καθεστώς αλήθειας, προκειμένου να συσκοτιστούν πολύ συγκεκριμένες ευθύνες.
Αναμενόμενα και σε αυτό το επικοινωνιακό τέχνασμα πρωτοστάτησε το ίδιο το Μαξίμου, με τον πρωθυπουργό να σπεύδει ακόμη και κατά το φετινό του διάγγελμα -κατά την πρώτη θλιβερή επέτειο της τραγωδίας- να δηλώνει με μια κάποια αοριστία ότι ο «τόπος» (γενικώς και αορίστως) «συγκρούστηκε μετωπικά με τον χειρότερο εαυτό του».
Ενώ μόλις λίγες ώρες μετά τη μοιραία σύγκρουση των δύο τραίνων, ο πρωθυπουργός ζητούσε αυθαίρετα συγγνώμη στο όνομα «όλων όσοι κυβέρνησαν τη χώρα εδώ και χρόνια», ως εάν να τεκμαίρεται η ευθύνη προηγούμενων κυβερνήσεων…
Παράλληλα, στο απόγειο της απόπειρας διάχυσης ευθυνών προς μια, γενικώς και αορίστως, «παλιά και άρρωστη Ελλάδα», τόνιζε πως «τα νέα παιδιά» διαδήλωσαν «βουβά και ειρηνικά, κρατώντας ένα κερί και με σύνθημα "φταίει η κακιά η (χ)ώρα". Ένα σύνθημα που η αλήθεια του μας πονά όλους».
Έτσι το επιχείρημα έγινε ακόμη πιο ξεδιάντροπο, αφού πλέον η ευθύνη για τους 57 νεκρούς των Τεμπών δεν έπεφτε μόνο σε όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις αλλά και στην «Ελλάδα» συνολικά.
Όταν, λοιπόν, δεν διευκρινίζεται ποια … Ελλάδα φταίει από τους κυβερνώντες, τότε γίνεται ξεκάθαρο ότι έχουμε μια απροκάλυπτη προσπάθεια να ενοχοποιηθούν συλλογικά τμήματα ή και το σύνολο του ελληνικού λαού, για μια παθογένεια που δημιούργησαν αποκλειστικά οι πολιτικές ελίτ του τόπου.
Γιατί το επικοινωνιακό τέχνασμα «όλοι μαζί τους σκοτώσαμε» θα αποτύχει
Παρόλα αυτά, η εκτίμησή μας είναι ότι η τακτική συλλογικής ενοχοποίησης του λαού για τα λάθη και τις παραλείψεις συγκεκριμένων κυβερνήσεων είναι καταδικασμένη να αποτύχει.
Πρόκειται άλλωστε για ένα αφήγημα πολυφορεμένο σαν παλιό πουκάμισο.
Σύμφωνα με αυτό το τέχνασμα, η ευθύνη των δεινών μας βαραίνει τους πάντες αδιακρίτως, ανεξάρτητα από το .. μερτικό τους στην εξουσία ή την οικονομική πίτα.
Γνωρίζουμε άλλωστε, ότι για τη φοροδιαφυγή φταίνε οι μικρομαγαζάτορες, για την υποχρηματοδότηση των ΑΕΙ οι Πανεπιστημιακοί, για τις ελλείψεις στα νοσοκομεία οι ίδιοι οι γιατροί, κοκ.
Όλως τυχαίως, η ευθύνη για ελλέιψεις και παραλείψεις δεν πέφτει στην οικονομική ελίτ και τους πολιτικούς της εκπροσώπους, απεναντίας διαχέεται σε ενδιάμεσες κοινωνικές ομάδες ή, ενίοτε, στις ίδιες ακριβώς ομάδες πληθυσμού που πλήττονται από την εκάστοτε κυβερνητική/κρατική παθογένεια (!).
Ως εκ τούτου, το αφήγημα αποκρύπτει τεχνηέντως την ύπαρξη της πολιτικής ελίτ, που συγκεντρώνει την εξουσία, και των καθαρών ευθυνών που αναλογούν στο εν λόγω πολιτικό προσωπικό.
Αποκορύφωμα αυτής της λογικής στα χρόνια των Μνημονίων ήταν το αλήστου μνήμης και Παγκάλειου εμπνεύσεως «μαζί τα φάγαμε».
Στην νυν εκδοχή της διακυβέρνησης Μητσοτάκη το αδιανόητο συμπέρασμα της Φλέσσα πως «τα παιδιά τα σκοτώσαμε όλοι και όλες μαζί».
Ωστόσο, τώρα, όπως ακριβώς και τότε, η κοινωνία όχι μόνο δεν θα «τσιμπήσει», αλλά θα επιστρέψει τα αφηγήματα σαν μπούμερανγκ στους εμπνευστές τους.
Διότι πολύ απλά τώρα, μετά από τόσες απόπειρες αποπροσανατολισμού από τους κυβερνώντες, η κοινωνία έχει και τα εργαλεία και την συλλογική πολιτική πείρα για να αντιληφθεί τι συμβάινει…
Βλέπετε, ενίοτε, η πολιτική ευθύνη ενίοτε επιρρίπτεται στον πραγματικό ένοχο.
O.A.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών