Σύμφωνα με τον Trump, αυτή τη στιγμή συντελείται μια «οικονομική επανάσταση» που δεν θα είναι εύκολη, αλλά τελικά οι Ηνωμένες Πολιτείες θα φτάσουν «σε ένα ιστορικό αποτέλεσμα».
«Αυτό που συμβαίνει είναι οικονομική επανάσταση.... δεν θα είναι εύκολα, ξεκινούν δύσκολοι καιροί αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες θα νικήσουν...», έγραψε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump σε μια προειδοποιητική του ανάρτηση στο κοινωνινό του δίκτυο Truth Social.
Σύμφωνα με τον Trump, αυτή τη στιγμή συντελείται μια «οικονομική επανάσταση» που δεν θα είναι εύκολη, αλλά τελικά οι Ηνωμένες Πολιτείες θα φτάσουν «σε ένα ιστορικό αποτέλεσμα».
Σημείωσε ότι η Κίνα υπέφερε από τους επιβληθέντες δασμούς πολύ περισσότερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
"Η Κίνα υπέφερε πολύ περισσότερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ούτε χειροτέρεψε.
Αυτές και πολλές άλλες χώρες μας φέρθηκαν άσχημα.
Ήμασταν ένα ηλίθιο και ανήμπορο "μέρος για μαστίγωμα", αλλά όχι πια.
Επαναφέρουμε θέσεις εργασίας και επιχειρήσεις περισσότερο από ποτέ.
Πάνω από πέντε τρισεκατομμύρια δολάρια επενδύσεων και ταχεία ανάπτυξη!
Αυτή είναι μια οικονομική επανάσταση και θα νικήσουμε.
Το τέλος δεν θα είναι εύκολο...»
Υπάρχει ιστορικό προηγούμενο μισό αιώνα πριν και ο Trump πήρε το μάθημα και εφαρμόζει την ίδια πολιτική για να κάνει την «Αμερική Μεγάλη Ξανά», όπως ο... Richard Nixon.
Trump Shock όπως Nixon Shock
Ο Trump δεν είναι ο πρώτος Πρόεδρος που επιδιώκει την ελεγχόμενη αποσύνθεση της παγκόσμιας οικονομίας μέσω ενός καταστροφικού χτυπήματος... όπως συνιστά η καθολική σχεδό επιβολή δασμών στον κόσμο.
Ούτε είναι ο πρώτος που βλάπτει σκόπιμα τους συμμάχους της Αμερικής για να ανανεώσει και να παρατείνει την ηγεμονία των ΗΠΑ.
Ούτε ο πρώτος που ήταν διατεθειμένος να πλήξει τη Wall Street βραχυπρόθεσμα στη διαδικασία ενίσχυσης της συσσώρευσης κεφαλαίου των ΗΠΑ μακροπρόθεσμα.
Ο Nixon το έκανε 54 χρόνια νωρίτερα....
«Η φιλοσοφία μου, κύριε Πρόεδρε, είναι ότι όλοι οι ξένοι είναι έτοιμοι να μας τσακίσουν και είναι δουλειά μας να τους τσακίσουμε πρώτοι», υποστήριξε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ John Connally, για να πείσει τον Πρόεδρο Richard Nixon να επιφέρει ένα κολοσσιαίο σοκ στην παγκόσμια οικονομία, το καλοκαίρι του 1971 και κατάφερε να τον πείσει να εξαπολύσει το διαβόητο Nixon Shock λίγες μέρες αργότερα.
Στόχος ήταν να πυροδοτηθεί «μια ελεγχόμενη αποσύνθεση της παγκόσμιας οικονομίας»
Αυτό υποστήριξε σύμβουλος του Προέδρου Nixon.
Άρα το σοκ που επιφέρει τώρα ο Trump με την επιβολή δασμών δεν είναι «πρωτοφανές» ούτε καταδικασμένο να αποτύχει εκ προοιμίου όπως όλες οι «απερίσκεπτες» επιθέσεις στην επικρατούσα τάξη πραγμάτων.
Το θεμελιώδες ερώτημα που κλήθηκε να απαντήσει η κυβέρνηση Nixon ήταν: πώς θα μπορούσε η Αμερική να παραμείνει παγκόσμιος ηγεμόνας από τη στιγμή που είχε τρομερά ελλείμματα.
Υπήρχε εναλλακτική λύση στο σφίξιμο της ζώνης που θα κινδύνευε με ύφεση και θα περιόριζε τη στρατιωτική ισχύ της Αμερικής;
(Θυμίζει 2025 μήπως; )
Η μόνη εναλλακτική, ήταν κόντρα στην λογική και στο σφίξιμοτου ζωναριού, να τονωθεί το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ και να υποχρεωθούν οι ξένοι καπιταλιστές να πληρώσουν γι' αυτό.
(Αυτή ήταν η στρατηγική «Screw them before they screw us» που ο Connally έπεισε τον Nixon να υιοθετήσει).
Η τολμηρή στρατηγική τους να κάνουν τους ξένους να πληρώσουν για τα δίδυμα ελλείμματα των ΗΠΑ βασιζόταν στη δημιουργία κυκλωμάτων κεφαλαίου μέσω των οποίων θα μπορούσαν να επαναπατριστούν και στη συνέχεια να ανακυκλωθούν ξένα δολάρια.
Αυτό σήμαινε την αποδέσμευση της Wall Street από όλους τους περιορισμούς που της τέθηκαν στο πλαίσιο του New Deal, της War Economy και του συστήματος Bretton Woods.
Μετά από τέσσερις δεκαετίες ελέγχου των τραπεζιτών για να μην προκαλέσουν άλλο 1929, η ομάδα του Nixon τους απελευθέρωσε.
Αλλά για να γίνει αυτό απαιτούσε μια νέα οικονομική θεωρία τυλιγμένη σε μια κατάλληλη πολιτική ιδεολογία.
Το σοκ του Nixon ήταν πιο καταστροφικό από αυτό που παρουσιάστηκε σήμερα, ειδικά για τους Ευρωπαίους.
Και ακριβώς λόγω της οικονομικής καταστροφής που προκλήθηκε, οι αρχιτέκτονές του πέτυχαν τον κύριο μακροπρόθεσμο στόχο τους: να εξασφαλίσουν ότι η αμερικανική ηγεμονία θα αυξανόταν παράλληλα με τα δίδυμα ελλείμματα της Αμερικής (εμπορικό και κρατικό προϋπολογισμό).
Η επιτυχία του Nixon Shock δεν εγγυάται σε καμία περίπτωση την επιτυχία της εκδοχής του Trump, αλλά υπενθυμίζει ότι αυτό που είναι καλό για τους κυβερνώντες της Αμερικής δεν είναι απαραίτητα καλό για τους περισσότερους Αμερικανούς ή, μάλιστα, για τον κόσμο.
Ένας από τους πιο έξυπνους συμβούλους του Nixon, ο Paul Volcker, ο οποίος βοήθησε να πειστεί ο Connally για την ανάγκη ενός σοκ, υποστήριξε, ότι «είναι δελεαστικό να βλέπουμε την αγορά ως αμερόληπτο διαιτητή...
Αλλά εξισορροπώντας τις απαιτήσεις ενός σταθερού διεθνούς συστήματος με την επιθυμία διατήρησης της ελευθερίας δράσης για την εθνική πολιτική, ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, επέλεξαν το δεύτερο".
«Μια ελεγχόμενη αποσύνθεση στην παγκόσμια οικονομία είναι νόμιμος στόχος για τη δεκαετία του '80».
Στη συνέχεια, με μια πρόσθετη φράση υπονόμευσε όλες τις υποθέσεις στις οποίες η Δυτική Ευρώπη και η Ιαπωνία είχαν στήσει τα μεταπολεμικά οικονομικά τους θαύματα:
Και 10 μήνες αφότου έδωσε αυτή τη διάλεξη, ο Paul Volcker, ανήλθε στην Προεδρία της Federal Reserve.
Σύντομα, τα επιτόκια των ΗΠΑ διπλασιάστηκαν και στη συνέχεια τριπλασιάστηκαν.
Η ελεγχόμενη αποσύνθεση της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία είχε ξεκινήσει όταν ο Πρόεδρος Nixon πείστηκε από τους Connally και Volcker να διαλύσουν το μέχρι τότε σταθερό καθεστώς συναλλαγματικών ισοτιμιών, ολοκληρωνόταν τώρα με αυξήσεις επιτοκίων που ήταν πολύ πιο καταστροφικές από ό,τι οι δασμοί του Trump μπορεί να είναι ποτέ σήμερα, όπως εξηγεί σε ανάλυσή του ο Γιάννης Βαρουφάκης..
Η ειρωνεία είναι ότι ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε σήμερα και θρηνεί το δυτικό φιλελεύθερο κατεστημένο δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα του σοκ του Nixon.
Το σοκ του Nixon γέννησε τα αγαπημένα παιδιά του σημερινού φιλελεύθερου κατεστημένου: τον νεοφιλελευθερισμό, την χρηματιστικοποίηση και την παγκοσμιοποίηση.
Κάτω από την ιδεολογική και ψευδοεπιστημονική κάλυψη του νεοφιλελευθερισμού, οι τραπεζίτες βρέθηκαν με δισεκατομμύρια ξένα δολάρια για να παίξουν σε ένα απελευθερωμένο περιβάλλον: την χρηματιστικοποίηση.
Όσο περισσότερο αυτό το νέο παγκόσμιο σύστημα βασιζόταν στα ελλείμματα των ΗΠΑ που δημιουργούσαν την απαραίτητη ζήτηση για ευρωπαϊκές και ασιατικές εξαγωγές, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο όγκος του εμπορίου που απαιτείται για να σταθεροποιηθεί αυτό το σκόπιμα ανισορροπημένο παγκοσμιοποιημένο σύστημα.
Και έτσι γεννήθηκε η παγκοσμιοποίηση.
Πολλοί αναφέρονται στον κόσμο που μεγάλωσε η Gen X, ως νεοφιλελεύθερη εποχή, άλλοι τον συνδέουν με την παγκοσμιοποίηση, κάποιοι τον ταυτίζουν με την χρηματιστικοποίηση, αλλά είναι το ίδιο πράγμα: είναι ο κόσμος που δημιούργησε το Nixon Shock και τον οποίο το οικονομικό κραχ του 2008 τάραξε συθέμελα.
Μετά τα προγράμματα διάσωσης του 2009, η ηγεμονία των ΗΠΑ συνεχίστηκε αμείωτη, αλλά έχασε μεγάλο μέρος του δυναμισμού της
Μετά το Nixon Shock, το... Trump Shock - Οι διαφορές
Σήμερα, το Nixon Shock «επανέρχεται» τουλάχιστον από την οπτική γωνία των Trumpιστών που θέλουν να δώσουν στην ηγεμονία των ΗΠΑ ανάσα ζωής.
Αυτό είναι το όλο νόημα του Trump Shock και του γενικού σχεδίου του, συμπεριλαμβανομένων των τακτικών κινήσεων όπως η στρατολόγηση κρυπτογράφησης για τον σκοπό τους.
Υπάρχουν όμως διαφορές μεταξύ των δύο σοκ, όπως εξηγεί ο κ. Βαρουφάκης.
Ενώ,
- και οι δύο στόχευαν ουσιαστικά στην υποτίμηση του δολαρίου, ενισχύοντας ταυτόχρονα το καθεστώς του να είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, τα μέσα ήταν διαφορετικά.
- Το Nixon Shock βασίστηκε στο να αφήσει τις χρηματαγορές να υποτιμήσουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες του δολαρίου, προσθέτοντας... πόνο στους συμμάχους της Αμερικής μέσω της έκρηξης της τιμής του πετρελαίου – που έβλαψε την Ευρώπη και την Ιαπωνία πολύ περισσότερο από τους παραγωγούς των ΗΠΑ.
- Ο Trump μπορεί να βγάζει ένα (μικρό) φύλλο από το βιβλίο του Nixon σχετικά με τις τιμές του πετρελαίου, αλλά προσπαθεί να κάνει τους δασμούς του να κάνουν γι' αυτόν ό,τι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ υπό την ηγεσία του Volcker χρησιμοποίησε τα επιτόκια: ως ένα όπλο που προκαλεί περισσότερο πόνο στους Ευρωπαίους και Ασιάτες καπιταλιστές από ό,τι στους Αμερικανούς.
- Η έκβαση του Trump Shock θα εξαρτηθεί από το αν θα διατηρήσει την εξουσία, για την οποία πιθανότατα θα χρειαστεί δικομματική υποστήριξη.
Το Nixon Shock λειτούργησε επειδή ο Πρόεδρος Carter διόρισε τον Volcker στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και του επέτρεψε να συνεχίσει ανεμπόδιστα το έργο του Nixon, προτού ο Πρόεδρος Reagan το υπερτροφοδοτήσει περαιτέρω με τη βοήθεια του Alan Greenspan τον οποίο διόρισε το 1987 για να διαδεχθεί τον Volcker.
Είναι το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ ακόμα ικανό για αυτόν τον βαθμό δικομματισμού;
Φαίνεται απίθανο, αλλά, και πάλι, ποιος θα φανταζόταν ότι ο Biden θα αγκάλιαζε τους δασμούς του Trump στην Κίνα, όταν μπήκε στο Λευκό Οίκο το 2020 και θα κλιμακώσει τον Νέο Ψυχρό Πόλεμο που ξεκίνησε ο προκάτοχός του;
Αν το Trump Shock έχει κάτι σαν την επιτυχία του Nixon Shock, πώς θα μοιάζει αυτός ο κόσμος;
Είναι πολύ νωρίς να ειπωθεί, αλλά ο νεοφιλελευθερισμός αμφισβητείται ήδη από το τεχνοφεουδαρχικό δόγμα νεοαντιδραστικών όπως ο Peter Thiel.
Το Cloud capital (σ.σ. νεφοκεφάλαιο, κεφάλαιο που παράγεται από τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες των Big Tech) εκτοπίζει το χρηματοοικονομικό κεφάλαιο και αντικαθιστά τον ρόλο της αγοράς με το ιερό δισκοπότηρο της υπερανθρώπινης κατάστασης (η συγχώνευση του cloud capital, της AI και του βιολογικού ατόμου).
Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη αναπτύσσεται, η Wall Street δεν θα μπορεί να συνεχίσει να αντιστέκεται στη συγχώνευση cloud κεφαλαίου και χρηματοδότησης, όπως φαίνεται στη φιλοδοξία του Elon Musk να μετατρέψει το X σε μια «εφαρμογή για τα πάντα».
Τέτοιες εξελίξεις θα κάνουν στις πληρωμές ό,τι έκανε το Διαδίκτυο στις μηχανές φαξ, με σοβαρές επιπτώσεις για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, συμπεριλαμβανομένου οποιουδήποτε μελλοντικού ρόλου για την Federal Reserve.
Και στη θέση του ονείρου για ένα Παγκόσμιο Χωριό, θα υπάρχει το Περιτειχισμένο Έθνος.
Το σοκ Trump διχοτομεί τον πλανήτη σε δύο μέρη: το ένα μέρος περιλαμβάνει χώρες υποτελείς που έχουν υποχωρήσει στο Σχέδιο Trump και ένα δεύτερο μέρος όπου το πείραμα BRICS επιτρέπεται να ακολουθήσει την πορεία του.
Θα ήταν πιο σώφρον να θυμόμαστε ότι το Nixon Shock ήταν πολύ πιο σημαντικό από τον ίδιο τον Nixon και αν ο Nixon κατάφερε να αναμορφώσει τον κόσμο μια φορά, αφήνοντάς τον πιο άσχημο και πιο ανισόρροπο, ο Trump σίγουρα μπορεί να το κάνει ξανά.
www.bankingnews.gr
Σύμφωνα με τον Trump, αυτή τη στιγμή συντελείται μια «οικονομική επανάσταση» που δεν θα είναι εύκολη, αλλά τελικά οι Ηνωμένες Πολιτείες θα φτάσουν «σε ένα ιστορικό αποτέλεσμα».
Σημείωσε ότι η Κίνα υπέφερε από τους επιβληθέντες δασμούς πολύ περισσότερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
"Η Κίνα υπέφερε πολύ περισσότερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ούτε χειροτέρεψε.
Αυτές και πολλές άλλες χώρες μας φέρθηκαν άσχημα.
Ήμασταν ένα ηλίθιο και ανήμπορο "μέρος για μαστίγωμα", αλλά όχι πια.
Επαναφέρουμε θέσεις εργασίας και επιχειρήσεις περισσότερο από ποτέ.
Πάνω από πέντε τρισεκατομμύρια δολάρια επενδύσεων και ταχεία ανάπτυξη!
Αυτή είναι μια οικονομική επανάσταση και θα νικήσουμε.
Το τέλος δεν θα είναι εύκολο...»
Υπάρχει ιστορικό προηγούμενο μισό αιώνα πριν και ο Trump πήρε το μάθημα και εφαρμόζει την ίδια πολιτική για να κάνει την «Αμερική Μεγάλη Ξανά», όπως ο... Richard Nixon.
Trump Shock όπως Nixon Shock
Ο Trump δεν είναι ο πρώτος Πρόεδρος που επιδιώκει την ελεγχόμενη αποσύνθεση της παγκόσμιας οικονομίας μέσω ενός καταστροφικού χτυπήματος... όπως συνιστά η καθολική σχεδό επιβολή δασμών στον κόσμο.
Ούτε είναι ο πρώτος που βλάπτει σκόπιμα τους συμμάχους της Αμερικής για να ανανεώσει και να παρατείνει την ηγεμονία των ΗΠΑ.
Ούτε ο πρώτος που ήταν διατεθειμένος να πλήξει τη Wall Street βραχυπρόθεσμα στη διαδικασία ενίσχυσης της συσσώρευσης κεφαλαίου των ΗΠΑ μακροπρόθεσμα.
Ο Nixon το έκανε 54 χρόνια νωρίτερα....
«Η φιλοσοφία μου, κύριε Πρόεδρε, είναι ότι όλοι οι ξένοι είναι έτοιμοι να μας τσακίσουν και είναι δουλειά μας να τους τσακίσουμε πρώτοι», υποστήριξε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ John Connally, για να πείσει τον Πρόεδρο Richard Nixon να επιφέρει ένα κολοσσιαίο σοκ στην παγκόσμια οικονομία, το καλοκαίρι του 1971 και κατάφερε να τον πείσει να εξαπολύσει το διαβόητο Nixon Shock λίγες μέρες αργότερα.
Στόχος ήταν να πυροδοτηθεί «μια ελεγχόμενη αποσύνθεση της παγκόσμιας οικονομίας»
Αυτό υποστήριξε σύμβουλος του Προέδρου Nixon.
Άρα το σοκ που επιφέρει τώρα ο Trump με την επιβολή δασμών δεν είναι «πρωτοφανές» ούτε καταδικασμένο να αποτύχει εκ προοιμίου όπως όλες οι «απερίσκεπτες» επιθέσεις στην επικρατούσα τάξη πραγμάτων.
Το θεμελιώδες ερώτημα που κλήθηκε να απαντήσει η κυβέρνηση Nixon ήταν: πώς θα μπορούσε η Αμερική να παραμείνει παγκόσμιος ηγεμόνας από τη στιγμή που είχε τρομερά ελλείμματα.
Υπήρχε εναλλακτική λύση στο σφίξιμο της ζώνης που θα κινδύνευε με ύφεση και θα περιόριζε τη στρατιωτική ισχύ της Αμερικής;
(Θυμίζει 2025 μήπως; )
Η μόνη εναλλακτική, ήταν κόντρα στην λογική και στο σφίξιμοτου ζωναριού, να τονωθεί το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ και να υποχρεωθούν οι ξένοι καπιταλιστές να πληρώσουν γι' αυτό.
(Αυτή ήταν η στρατηγική «Screw them before they screw us» που ο Connally έπεισε τον Nixon να υιοθετήσει).
Η τολμηρή στρατηγική τους να κάνουν τους ξένους να πληρώσουν για τα δίδυμα ελλείμματα των ΗΠΑ βασιζόταν στη δημιουργία κυκλωμάτων κεφαλαίου μέσω των οποίων θα μπορούσαν να επαναπατριστούν και στη συνέχεια να ανακυκλωθούν ξένα δολάρια.
Αυτό σήμαινε την αποδέσμευση της Wall Street από όλους τους περιορισμούς που της τέθηκαν στο πλαίσιο του New Deal, της War Economy και του συστήματος Bretton Woods.
Μετά από τέσσερις δεκαετίες ελέγχου των τραπεζιτών για να μην προκαλέσουν άλλο 1929, η ομάδα του Nixon τους απελευθέρωσε.
Αλλά για να γίνει αυτό απαιτούσε μια νέα οικονομική θεωρία τυλιγμένη σε μια κατάλληλη πολιτική ιδεολογία.
Το σοκ του Nixon ήταν πιο καταστροφικό από αυτό που παρουσιάστηκε σήμερα, ειδικά για τους Ευρωπαίους.
Και ακριβώς λόγω της οικονομικής καταστροφής που προκλήθηκε, οι αρχιτέκτονές του πέτυχαν τον κύριο μακροπρόθεσμο στόχο τους: να εξασφαλίσουν ότι η αμερικανική ηγεμονία θα αυξανόταν παράλληλα με τα δίδυμα ελλείμματα της Αμερικής (εμπορικό και κρατικό προϋπολογισμό).
Η επιτυχία του Nixon Shock δεν εγγυάται σε καμία περίπτωση την επιτυχία της εκδοχής του Trump, αλλά υπενθυμίζει ότι αυτό που είναι καλό για τους κυβερνώντες της Αμερικής δεν είναι απαραίτητα καλό για τους περισσότερους Αμερικανούς ή, μάλιστα, για τον κόσμο.
Ένας από τους πιο έξυπνους συμβούλους του Nixon, ο Paul Volcker, ο οποίος βοήθησε να πειστεί ο Connally για την ανάγκη ενός σοκ, υποστήριξε, ότι «είναι δελεαστικό να βλέπουμε την αγορά ως αμερόληπτο διαιτητή...
Αλλά εξισορροπώντας τις απαιτήσεις ενός σταθερού διεθνούς συστήματος με την επιθυμία διατήρησης της ελευθερίας δράσης για την εθνική πολιτική, ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, επέλεξαν το δεύτερο".
«Μια ελεγχόμενη αποσύνθεση στην παγκόσμια οικονομία είναι νόμιμος στόχος για τη δεκαετία του '80».
Στη συνέχεια, με μια πρόσθετη φράση υπονόμευσε όλες τις υποθέσεις στις οποίες η Δυτική Ευρώπη και η Ιαπωνία είχαν στήσει τα μεταπολεμικά οικονομικά τους θαύματα:
Και 10 μήνες αφότου έδωσε αυτή τη διάλεξη, ο Paul Volcker, ανήλθε στην Προεδρία της Federal Reserve.
Σύντομα, τα επιτόκια των ΗΠΑ διπλασιάστηκαν και στη συνέχεια τριπλασιάστηκαν.
Η ελεγχόμενη αποσύνθεση της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία είχε ξεκινήσει όταν ο Πρόεδρος Nixon πείστηκε από τους Connally και Volcker να διαλύσουν το μέχρι τότε σταθερό καθεστώς συναλλαγματικών ισοτιμιών, ολοκληρωνόταν τώρα με αυξήσεις επιτοκίων που ήταν πολύ πιο καταστροφικές από ό,τι οι δασμοί του Trump μπορεί να είναι ποτέ σήμερα, όπως εξηγεί σε ανάλυσή του ο Γιάννης Βαρουφάκης..
Η ειρωνεία είναι ότι ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε σήμερα και θρηνεί το δυτικό φιλελεύθερο κατεστημένο δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα του σοκ του Nixon.
Το σοκ του Nixon γέννησε τα αγαπημένα παιδιά του σημερινού φιλελεύθερου κατεστημένου: τον νεοφιλελευθερισμό, την χρηματιστικοποίηση και την παγκοσμιοποίηση.
Κάτω από την ιδεολογική και ψευδοεπιστημονική κάλυψη του νεοφιλελευθερισμού, οι τραπεζίτες βρέθηκαν με δισεκατομμύρια ξένα δολάρια για να παίξουν σε ένα απελευθερωμένο περιβάλλον: την χρηματιστικοποίηση.
Όσο περισσότερο αυτό το νέο παγκόσμιο σύστημα βασιζόταν στα ελλείμματα των ΗΠΑ που δημιουργούσαν την απαραίτητη ζήτηση για ευρωπαϊκές και ασιατικές εξαγωγές, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο όγκος του εμπορίου που απαιτείται για να σταθεροποιηθεί αυτό το σκόπιμα ανισορροπημένο παγκοσμιοποιημένο σύστημα.
Και έτσι γεννήθηκε η παγκοσμιοποίηση.
Πολλοί αναφέρονται στον κόσμο που μεγάλωσε η Gen X, ως νεοφιλελεύθερη εποχή, άλλοι τον συνδέουν με την παγκοσμιοποίηση, κάποιοι τον ταυτίζουν με την χρηματιστικοποίηση, αλλά είναι το ίδιο πράγμα: είναι ο κόσμος που δημιούργησε το Nixon Shock και τον οποίο το οικονομικό κραχ του 2008 τάραξε συθέμελα.
Μετά τα προγράμματα διάσωσης του 2009, η ηγεμονία των ΗΠΑ συνεχίστηκε αμείωτη, αλλά έχασε μεγάλο μέρος του δυναμισμού της
Μετά το Nixon Shock, το... Trump Shock - Οι διαφορές
Σήμερα, το Nixon Shock «επανέρχεται» τουλάχιστον από την οπτική γωνία των Trumpιστών που θέλουν να δώσουν στην ηγεμονία των ΗΠΑ ανάσα ζωής.
Αυτό είναι το όλο νόημα του Trump Shock και του γενικού σχεδίου του, συμπεριλαμβανομένων των τακτικών κινήσεων όπως η στρατολόγηση κρυπτογράφησης για τον σκοπό τους.
Υπάρχουν όμως διαφορές μεταξύ των δύο σοκ, όπως εξηγεί ο κ. Βαρουφάκης.
Ενώ,
- και οι δύο στόχευαν ουσιαστικά στην υποτίμηση του δολαρίου, ενισχύοντας ταυτόχρονα το καθεστώς του να είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, τα μέσα ήταν διαφορετικά.
- Το Nixon Shock βασίστηκε στο να αφήσει τις χρηματαγορές να υποτιμήσουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες του δολαρίου, προσθέτοντας... πόνο στους συμμάχους της Αμερικής μέσω της έκρηξης της τιμής του πετρελαίου – που έβλαψε την Ευρώπη και την Ιαπωνία πολύ περισσότερο από τους παραγωγούς των ΗΠΑ.
- Ο Trump μπορεί να βγάζει ένα (μικρό) φύλλο από το βιβλίο του Nixon σχετικά με τις τιμές του πετρελαίου, αλλά προσπαθεί να κάνει τους δασμούς του να κάνουν γι' αυτόν ό,τι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ υπό την ηγεσία του Volcker χρησιμοποίησε τα επιτόκια: ως ένα όπλο που προκαλεί περισσότερο πόνο στους Ευρωπαίους και Ασιάτες καπιταλιστές από ό,τι στους Αμερικανούς.
- Η έκβαση του Trump Shock θα εξαρτηθεί από το αν θα διατηρήσει την εξουσία, για την οποία πιθανότατα θα χρειαστεί δικομματική υποστήριξη.
Το Nixon Shock λειτούργησε επειδή ο Πρόεδρος Carter διόρισε τον Volcker στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και του επέτρεψε να συνεχίσει ανεμπόδιστα το έργο του Nixon, προτού ο Πρόεδρος Reagan το υπερτροφοδοτήσει περαιτέρω με τη βοήθεια του Alan Greenspan τον οποίο διόρισε το 1987 για να διαδεχθεί τον Volcker.
Είναι το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ ακόμα ικανό για αυτόν τον βαθμό δικομματισμού;
Φαίνεται απίθανο, αλλά, και πάλι, ποιος θα φανταζόταν ότι ο Biden θα αγκάλιαζε τους δασμούς του Trump στην Κίνα, όταν μπήκε στο Λευκό Οίκο το 2020 και θα κλιμακώσει τον Νέο Ψυχρό Πόλεμο που ξεκίνησε ο προκάτοχός του;
Αν το Trump Shock έχει κάτι σαν την επιτυχία του Nixon Shock, πώς θα μοιάζει αυτός ο κόσμος;
Είναι πολύ νωρίς να ειπωθεί, αλλά ο νεοφιλελευθερισμός αμφισβητείται ήδη από το τεχνοφεουδαρχικό δόγμα νεοαντιδραστικών όπως ο Peter Thiel.
Το Cloud capital (σ.σ. νεφοκεφάλαιο, κεφάλαιο που παράγεται από τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες των Big Tech) εκτοπίζει το χρηματοοικονομικό κεφάλαιο και αντικαθιστά τον ρόλο της αγοράς με το ιερό δισκοπότηρο της υπερανθρώπινης κατάστασης (η συγχώνευση του cloud capital, της AI και του βιολογικού ατόμου).
Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη αναπτύσσεται, η Wall Street δεν θα μπορεί να συνεχίσει να αντιστέκεται στη συγχώνευση cloud κεφαλαίου και χρηματοδότησης, όπως φαίνεται στη φιλοδοξία του Elon Musk να μετατρέψει το X σε μια «εφαρμογή για τα πάντα».
Τέτοιες εξελίξεις θα κάνουν στις πληρωμές ό,τι έκανε το Διαδίκτυο στις μηχανές φαξ, με σοβαρές επιπτώσεις για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, συμπεριλαμβανομένου οποιουδήποτε μελλοντικού ρόλου για την Federal Reserve.
Και στη θέση του ονείρου για ένα Παγκόσμιο Χωριό, θα υπάρχει το Περιτειχισμένο Έθνος.
Το σοκ Trump διχοτομεί τον πλανήτη σε δύο μέρη: το ένα μέρος περιλαμβάνει χώρες υποτελείς που έχουν υποχωρήσει στο Σχέδιο Trump και ένα δεύτερο μέρος όπου το πείραμα BRICS επιτρέπεται να ακολουθήσει την πορεία του.
Θα ήταν πιο σώφρον να θυμόμαστε ότι το Nixon Shock ήταν πολύ πιο σημαντικό από τον ίδιο τον Nixon και αν ο Nixon κατάφερε να αναμορφώσει τον κόσμο μια φορά, αφήνοντάς τον πιο άσχημο και πιο ανισόρροπο, ο Trump σίγουρα μπορεί να το κάνει ξανά.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών