Πεντε διαρθρωτικές τάσεις θα μπορούσαν να αποδειχθούν εξίσου, αν όχι περισσότερο, μετασχηματιστικές
Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, αντιμέτωπη όχι μόνο με τις γνωστές απειλές των εμπορικών πολέμων και της γεωπολιτικής αναταραχής, αλλά και με πέντε βαθιές, διαρθρωτικές τάσεις που απειλούν να ανασχεδιάσουν ριζικά τον πλανήτη.
Η διάσημη οικονομολόγος και βαρόνη Dambisa Moyo κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας ότι αυτές οι «θανάσιμες παγίδες» οδηγούν την ανθρωπότητα και την παγκόσμια οικονομία προς την «άβυσσο».
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη γνωστή οικονομολόγο, βραδύτερη ανάπτυξη, κλιμακούμενοι εμπορικοί πόλεμοι, αυστηρότερες διασυνοριακές ροές κεφαλαίων και εντεινόμενες μεταναστευτικές πιέσεις κυριαρχούν στα πρωτοσέλιδα– και όχι αδικαιολόγητα.
Μαζί, αυτές οι δυνάμεις απειλούν να υπονομεύσουν την πολυμέρεια και να επιταχύνουν την άνοδο μπλοκ όπως η ομάδα BRICS+ των μεγάλων αναδυόμενων οικονομιών, προετοιμάζοντας το έδαφος για βαθιά αναδιάταξη της παγκόσμιας οικονομίας.
Ωστόσο, πέντε διαρθρωτικές τάσεις θα μπορούσαν να αποδειχθούν εξίσου, αν όχι περισσότερο, μετασχηματιστικές.
Οι τάσεις
Η πρώτη είναι η δημογραφική αλλαγή. Παρότι ο παγκόσμιος πληθυσμός προβλέπεται να κορυφωθεί γύρω στα 10,3 δισεκατομμύρια στα μέσα της δεκαετίας του 2080, αυτός ο αριθμός αποκρύπτει ισχυρές υποκείμενες μετατοπίσεις.
Ο παγκόσμιος πληθυσμός γηράσκει ταχύτατα και, καθώς ο λόγος των ατόμων σε ηλικία εργασίας προς τους συνταξιούχους αναμένεται να μειωθεί από 9,4 το 1997 σε μόλις 3,9 έως το 2050, τα συνταξιοδοτικά συστήματα και τα δημόσια οικονομικά θα αρχίσουν να δέχονται ολοένα και μεγαλύτερη πίεση.
Βεβαίως, οι δημογραφικές τάσεις διαφέρουν δραματικά από χώρα σε χώρα.
Η Ινδία έχει ξεπεράσει την Κίνα ως η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου, ενώ ο πληθυσμός της Κίνας –σήμερα περίπου 1,4 δισεκατομμύριο– αναμένεται να μειωθεί κάτω από τα 750 εκατομμύρια έως το 2100.
Ο πληθυσμός της Ιταλίας προβλέπεται να μειωθεί από 60 εκατομμύρια σε 27 εκατομμύρια την ίδια περίοδο, ενώ της Ιαπωνίας θα μπορούσε να καταρρεύσει από τα 128 εκατομμύρια στα 53 εκατομμύρια.
Αντίθετα, ο πληθυσμός της Νιγηρίας αναμένεται να τριπλασιαστεί στα 791 εκατομμύρια, καθιστώντας τη τη δεύτερη πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο μετά την Ινδία.
Οι οικονομικές και γεωπολιτικές συνέπειες θα μπορούσαν να είναι βαθιές.
Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι στον αναπτυσσόμενο κόσμο αναμένεται να εισέλθουν στο εργατικό δυναμικό τα επόμενα 25 χρόνια, τη στιγμή που πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες αντιμετωπίζουν μακροχρόνια δημογραφική συρρίκνωση.
Το διευρυνόμενο χάσμα θα εντείνει τις πιέσεις στην εργασία και την οικονομία, τροφοδοτώντας τη μετανάστευση σε μια περίοδο κατά την οποία τα παγκόσμια συστήματα ήδη παλεύουν με επίπεδα εκτοπισμού-ρεκόρ.
Αυτές οι δημογραφικές μεταβολές θα αλλάξουν επίσης τα παγκόσμια πρότυπα κατανάλωσης, ιδίως όσον αφορά την ενέργεια και τα τρόφιμα.
Η Ινδία μπορεί να είναι πολυπληθέστερη από την Κίνα, αλλά το κατά κεφαλήν εισόδημα της Κίνας –περίπου 13.300 δολάρια, σχεδόν πενταπλάσιο από εκείνο της Ινδίας– υποδηλώνει ότι η πληθυσμιακή αύξηση μετατοπίζεται προς οικονομίες χαμηλότερου εισοδήματος που καταναλώνουν αγαθά χαμηλότερης αξίας.
Η δεύτερη διαρθρωτική τάση είναι η αναστάτωση της αγοράς εργασίας που προκαλείται από την τεχνητή νοημοσύνη (AI).
Παρότι ο υπερκύκλος της AI υπόσχεται να ενισχύσει την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη, θα μπορούσε επίσης να εκτοπίσει εκατομμύρια εργαζομένους, ιδίως όσους απασχολούνται σε τυποποιημένες εργασίες με επαναλαμβανόμενα καθήκοντα.
Αν και οι προβλέψεις των οικονομολόγων ποικίλλουν, ακόμη και οι πιο συντηρητικές εκτιμήσεις δείχνουν την ανάδυση μιας «υποτάξης χωρίς εργασία», με σοβαρές κοινωνικές και μακροοικονομικές συνέπειες.
Επιπλέον, εάν η ανάπτυξη που καθοδηγείται από την AI ωφελήσει δυσανάλογα το κεφάλαιο έναντι της εργασίας, η ανισότητα θα αυξηθεί και οι κυβερνήσεις θα δεχθούν πιέσεις να παρέμβουν.
Κατά συνέπεια, οι επιχειρήσεις –ιδίως ο τεχνολογικός τομέας– ενδέχεται να αντιμετωπίσουν υψηλότερα φορολογικά βάρη για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένου του καθολικού βασικού εισοδήματος.
Η τρίτη διαρθρωτική τάση αφορά τους περιορισμούς στους φυσικούς πόρους, οι οποίοι απειλούν να επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη και να διευρύνουν τις γεωπολιτικές ρήξεις.
Ο χαλκός, για παράδειγμα, βρίσκεται ήδη σε διαρθρωτικό έλλειμμα και ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προειδοποιεί για έλλειμμα 30% έως το 2035 χωρίς σημαντικές επενδύσεις σε νέα μεταλλευτικά έργα.
Άλλες κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως το λίθιο, το νικέλιο και το κοβάλτιο, αντιμετωπίζουν παρόμοιες πιέσεις προσφοράς, αυξάνοντας τον κίνδυνο σοβαρών ελλείψεων που θα μπορούσαν να παραλύσουν την παραγωγή μπαταριών και να εκτροχιάσουν τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.
Η λειψυδρία αποτελεί έναν ακόμη σημαντικό περιορισμό πόρων.
Περίπου το 25% της παγκόσμιας γεωργίας πραγματοποιείται σε περιοχές με υψηλή υδατική καταπόνηση, καθιστώντας τα συστήματα τροφίμων ευάλωτα σε ελλείψεις και απότομες αυξήσεις τιμών.
Και επειδή το νερό είναι επίσης απαραίτητο για την ψύξη κέντρων δεδομένων και την παραγωγή ημιαγωγών, η ταχεία υιοθέτηση της AI θα επιβαρύνει περαιτέρω τα αποθέματα.
Τέταρτον, η διάθεση ανάληψης κινδύνου στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αυξηθεί απότομα, τροφοδοτώντας ένα νέο κύμα κερδοσκοπικών επενδύσεων.
Σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ρυθμιστικό περιβάλλον στις ΗΠΑ συνεχίζει να ενθαρρύνει μεγαλύτερη ανάληψη κινδύνου τόσο από ιδιώτες όσο και από θεσμικούς επενδυτές.
Ως αποτέλεσμα, οι χρηματιστηριακές αγορές παραμένουν κοντά σε ιστορικά υψηλά, με τον λόγο τιμής προς κέρδη (PE) του δείκτη S&P 500 περίπου στις 30 φορές – πολύ πάνω από τον ιστορικό μέσο όρο.
Οι επενδυτές διοχετεύουν επίσης περισσότερα κεφάλαια σε private equity, private credit, venture capital, κρυπτονομίσματα, meme coins και χρυσό (ο οποίος έχει αυξηθεί πάνω από 50% τον τελευταίο χρόνο).
Η έξαρση της βραχυπρόθεσμης κερδοσκοπίας είναι απίθανο να επιβραδυνθεί, καθώς οι baby boomers αναμένεται να μεταβιβάσουν περίπου 100 τρισεκατομμύρια δολάρια στις νεότερες γενιές έως το 2048.
Αυτή η τεράστια διαγενεακή μεταφορά πλούτου θα διοχετεύσει περισσότερο επενδυτικό κεφάλαιο στις χρηματοπιστωτικές αγορές, διογκώνοντας τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων, ακόμη και καθώς ο τεράστιος όγκος αποταμιεύσεων ασκεί καθοδική πίεση στα πραγματικά επιτόκια.
Η εισροή νέων κεφαλαίων ενέχει σημαντικούς κινδύνους.
Οι μοχλευμένες τοποθετήσεις κατευθύνονται ολοένα και περισσότερο μέσω του σκιώδους τραπεζικού συστήματος, μακριά από τη ρυθμιστική εποπτεία, δημιουργώντας ευπάθειες που θα μπορούσαν να μεταδοθούν στην πραγματική οικονομία.
Η μετατόπιση της πιστωτικής δραστηριότητας από τις παραδοσιακές τράπεζες αποδυναμώνει την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής.
Ακόμη και αν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα μειώσει τα επιτόκια, αυτές οι μειώσεις ενδέχεται να μην φτάσουν ποτέ στους δανειολήπτες, περιορίζοντας την ικανότητα των υπευθύνων χάραξης πολιτικής να τονώσουν την ανάπτυξη.
Τέλος, η αυξημένη αποστροφή προς τον κίνδυνο στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη εξελίσσεται σε διαρθρωτικό πρόβλημα από μόνη της.
Για δεκαετίες, οι αναπτυξιακές προοπτικές της Ευρώπης επιβαρύνονται από γραφειοκρατικά εμπόδια, αυστηρές κανονιστικές απαιτήσεις και κατακερματισμένες κεφαλαιαγορές.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: οι επενδύσεις venture capital στις ΗΠΑ είναι συνήθως 8-10 φορές υψηλότερες από ό,τι στην ΕΕ και περίπου το 70% των νοικοκυριών της ευρωζώνης δηλώνουν ότι δεν είναι διατεθειμένα να αναλάβουν χρηματοοικονομικούς κινδύνους, έναντι λιγότερων από 40% στις ΗΠΑ.
Χρηματοοικονομική καχεξία
Σύμφωνα με τη βαρόνη, το χρηματιστήριο του Λονδίνου υπογραμμίζει το βάθος αυτής της χρηματοοικονομικής καχεξίας.
Το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι εταιρείες άντλησαν μόλις 160 εκατομμύρια λίρες (214 εκατομμύρια δολάρια) μέσω εισαγωγών στο Λονδίνο –το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών– εκτοπίζοντας το City από τις 20 κορυφαίες αγορές IPO παγκοσμίως.
Τα βρετανικά συνταξιοδοτικά ταμεία έχουν επίσης μειώσει την εγχώρια μετοχική τους έκθεση από 53% σε 6% τα τελευταία 25 χρόνια, συρρικνώνοντας τη δεξαμενή κεφαλαίων που είναι διαθέσιμη για τις βρετανικές εταιρείες.
Αυτό δεν είναι απλώς ένα χρηματοοικονομικό πρόβλημα, καθώς ο φθίνων οικονομικός ρόλος της Ευρώπης διαβρώνει τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητά της.
Χωρίς μια δραστική στροφή, η ήπειρος κινδυνεύει να χάσει τον υπερκύκλο της AI και να καταστεί τεχνολογική αποικία αντί για κινητήρια δύναμη της καινοτομίας.
Καθεμία από αυτές τις πέντε διαρθρωτικές τάσεις θα μπορούσε να μετασχηματίσει την παγκόσμια οικονομία – ανασχεδιάζοντας εμπορικές διαδρομές, ανακατευθύνοντας επενδυτικές ροές, μεταβάλλοντας την κατανομή και την τιμολόγηση βασικών τροφίμων και κρίσιμων ορυκτών και αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να επανεξετάσουν τη διαχείριση των εφοδιαστικών αλυσίδων, την κατανομή κεφαλαίων και τις διασυνοριακές επενδύσεις.
Οι καλύτερα προετοιμασμένοι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων θα είναι εκείνοι που θα αναγνωρίσουν έγκαιρα το διακύβευμα και θα προσαρμοστούν αναλόγως, καταλήγει η Moyo.
www.bankingnews.gr
Η διάσημη οικονομολόγος και βαρόνη Dambisa Moyo κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας ότι αυτές οι «θανάσιμες παγίδες» οδηγούν την ανθρωπότητα και την παγκόσμια οικονομία προς την «άβυσσο».
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη γνωστή οικονομολόγο, βραδύτερη ανάπτυξη, κλιμακούμενοι εμπορικοί πόλεμοι, αυστηρότερες διασυνοριακές ροές κεφαλαίων και εντεινόμενες μεταναστευτικές πιέσεις κυριαρχούν στα πρωτοσέλιδα– και όχι αδικαιολόγητα.
Μαζί, αυτές οι δυνάμεις απειλούν να υπονομεύσουν την πολυμέρεια και να επιταχύνουν την άνοδο μπλοκ όπως η ομάδα BRICS+ των μεγάλων αναδυόμενων οικονομιών, προετοιμάζοντας το έδαφος για βαθιά αναδιάταξη της παγκόσμιας οικονομίας.
Ωστόσο, πέντε διαρθρωτικές τάσεις θα μπορούσαν να αποδειχθούν εξίσου, αν όχι περισσότερο, μετασχηματιστικές.
Οι τάσεις
Η πρώτη είναι η δημογραφική αλλαγή. Παρότι ο παγκόσμιος πληθυσμός προβλέπεται να κορυφωθεί γύρω στα 10,3 δισεκατομμύρια στα μέσα της δεκαετίας του 2080, αυτός ο αριθμός αποκρύπτει ισχυρές υποκείμενες μετατοπίσεις.
Ο παγκόσμιος πληθυσμός γηράσκει ταχύτατα και, καθώς ο λόγος των ατόμων σε ηλικία εργασίας προς τους συνταξιούχους αναμένεται να μειωθεί από 9,4 το 1997 σε μόλις 3,9 έως το 2050, τα συνταξιοδοτικά συστήματα και τα δημόσια οικονομικά θα αρχίσουν να δέχονται ολοένα και μεγαλύτερη πίεση.
Βεβαίως, οι δημογραφικές τάσεις διαφέρουν δραματικά από χώρα σε χώρα.
Η Ινδία έχει ξεπεράσει την Κίνα ως η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου, ενώ ο πληθυσμός της Κίνας –σήμερα περίπου 1,4 δισεκατομμύριο– αναμένεται να μειωθεί κάτω από τα 750 εκατομμύρια έως το 2100.
Ο πληθυσμός της Ιταλίας προβλέπεται να μειωθεί από 60 εκατομμύρια σε 27 εκατομμύρια την ίδια περίοδο, ενώ της Ιαπωνίας θα μπορούσε να καταρρεύσει από τα 128 εκατομμύρια στα 53 εκατομμύρια.
Αντίθετα, ο πληθυσμός της Νιγηρίας αναμένεται να τριπλασιαστεί στα 791 εκατομμύρια, καθιστώντας τη τη δεύτερη πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο μετά την Ινδία.
Οι οικονομικές και γεωπολιτικές συνέπειες θα μπορούσαν να είναι βαθιές.
Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι στον αναπτυσσόμενο κόσμο αναμένεται να εισέλθουν στο εργατικό δυναμικό τα επόμενα 25 χρόνια, τη στιγμή που πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες αντιμετωπίζουν μακροχρόνια δημογραφική συρρίκνωση.
Το διευρυνόμενο χάσμα θα εντείνει τις πιέσεις στην εργασία και την οικονομία, τροφοδοτώντας τη μετανάστευση σε μια περίοδο κατά την οποία τα παγκόσμια συστήματα ήδη παλεύουν με επίπεδα εκτοπισμού-ρεκόρ.
Αυτές οι δημογραφικές μεταβολές θα αλλάξουν επίσης τα παγκόσμια πρότυπα κατανάλωσης, ιδίως όσον αφορά την ενέργεια και τα τρόφιμα.
Η Ινδία μπορεί να είναι πολυπληθέστερη από την Κίνα, αλλά το κατά κεφαλήν εισόδημα της Κίνας –περίπου 13.300 δολάρια, σχεδόν πενταπλάσιο από εκείνο της Ινδίας– υποδηλώνει ότι η πληθυσμιακή αύξηση μετατοπίζεται προς οικονομίες χαμηλότερου εισοδήματος που καταναλώνουν αγαθά χαμηλότερης αξίας.
Η δεύτερη διαρθρωτική τάση είναι η αναστάτωση της αγοράς εργασίας που προκαλείται από την τεχνητή νοημοσύνη (AI).
Παρότι ο υπερκύκλος της AI υπόσχεται να ενισχύσει την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη, θα μπορούσε επίσης να εκτοπίσει εκατομμύρια εργαζομένους, ιδίως όσους απασχολούνται σε τυποποιημένες εργασίες με επαναλαμβανόμενα καθήκοντα.
Αν και οι προβλέψεις των οικονομολόγων ποικίλλουν, ακόμη και οι πιο συντηρητικές εκτιμήσεις δείχνουν την ανάδυση μιας «υποτάξης χωρίς εργασία», με σοβαρές κοινωνικές και μακροοικονομικές συνέπειες.
Επιπλέον, εάν η ανάπτυξη που καθοδηγείται από την AI ωφελήσει δυσανάλογα το κεφάλαιο έναντι της εργασίας, η ανισότητα θα αυξηθεί και οι κυβερνήσεις θα δεχθούν πιέσεις να παρέμβουν.
Κατά συνέπεια, οι επιχειρήσεις –ιδίως ο τεχνολογικός τομέας– ενδέχεται να αντιμετωπίσουν υψηλότερα φορολογικά βάρη για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένου του καθολικού βασικού εισοδήματος.
Η τρίτη διαρθρωτική τάση αφορά τους περιορισμούς στους φυσικούς πόρους, οι οποίοι απειλούν να επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη και να διευρύνουν τις γεωπολιτικές ρήξεις.
Ο χαλκός, για παράδειγμα, βρίσκεται ήδη σε διαρθρωτικό έλλειμμα και ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προειδοποιεί για έλλειμμα 30% έως το 2035 χωρίς σημαντικές επενδύσεις σε νέα μεταλλευτικά έργα.
Άλλες κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως το λίθιο, το νικέλιο και το κοβάλτιο, αντιμετωπίζουν παρόμοιες πιέσεις προσφοράς, αυξάνοντας τον κίνδυνο σοβαρών ελλείψεων που θα μπορούσαν να παραλύσουν την παραγωγή μπαταριών και να εκτροχιάσουν τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.
Η λειψυδρία αποτελεί έναν ακόμη σημαντικό περιορισμό πόρων.
Περίπου το 25% της παγκόσμιας γεωργίας πραγματοποιείται σε περιοχές με υψηλή υδατική καταπόνηση, καθιστώντας τα συστήματα τροφίμων ευάλωτα σε ελλείψεις και απότομες αυξήσεις τιμών.
Και επειδή το νερό είναι επίσης απαραίτητο για την ψύξη κέντρων δεδομένων και την παραγωγή ημιαγωγών, η ταχεία υιοθέτηση της AI θα επιβαρύνει περαιτέρω τα αποθέματα.
Τέταρτον, η διάθεση ανάληψης κινδύνου στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αυξηθεί απότομα, τροφοδοτώντας ένα νέο κύμα κερδοσκοπικών επενδύσεων.
Σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ρυθμιστικό περιβάλλον στις ΗΠΑ συνεχίζει να ενθαρρύνει μεγαλύτερη ανάληψη κινδύνου τόσο από ιδιώτες όσο και από θεσμικούς επενδυτές.
Ως αποτέλεσμα, οι χρηματιστηριακές αγορές παραμένουν κοντά σε ιστορικά υψηλά, με τον λόγο τιμής προς κέρδη (PE) του δείκτη S&P 500 περίπου στις 30 φορές – πολύ πάνω από τον ιστορικό μέσο όρο.
Οι επενδυτές διοχετεύουν επίσης περισσότερα κεφάλαια σε private equity, private credit, venture capital, κρυπτονομίσματα, meme coins και χρυσό (ο οποίος έχει αυξηθεί πάνω από 50% τον τελευταίο χρόνο).
Η έξαρση της βραχυπρόθεσμης κερδοσκοπίας είναι απίθανο να επιβραδυνθεί, καθώς οι baby boomers αναμένεται να μεταβιβάσουν περίπου 100 τρισεκατομμύρια δολάρια στις νεότερες γενιές έως το 2048.
Αυτή η τεράστια διαγενεακή μεταφορά πλούτου θα διοχετεύσει περισσότερο επενδυτικό κεφάλαιο στις χρηματοπιστωτικές αγορές, διογκώνοντας τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων, ακόμη και καθώς ο τεράστιος όγκος αποταμιεύσεων ασκεί καθοδική πίεση στα πραγματικά επιτόκια.
Η εισροή νέων κεφαλαίων ενέχει σημαντικούς κινδύνους.
Οι μοχλευμένες τοποθετήσεις κατευθύνονται ολοένα και περισσότερο μέσω του σκιώδους τραπεζικού συστήματος, μακριά από τη ρυθμιστική εποπτεία, δημιουργώντας ευπάθειες που θα μπορούσαν να μεταδοθούν στην πραγματική οικονομία.
Η μετατόπιση της πιστωτικής δραστηριότητας από τις παραδοσιακές τράπεζες αποδυναμώνει την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής.
Ακόμη και αν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα μειώσει τα επιτόκια, αυτές οι μειώσεις ενδέχεται να μην φτάσουν ποτέ στους δανειολήπτες, περιορίζοντας την ικανότητα των υπευθύνων χάραξης πολιτικής να τονώσουν την ανάπτυξη.
Τέλος, η αυξημένη αποστροφή προς τον κίνδυνο στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη εξελίσσεται σε διαρθρωτικό πρόβλημα από μόνη της.
Για δεκαετίες, οι αναπτυξιακές προοπτικές της Ευρώπης επιβαρύνονται από γραφειοκρατικά εμπόδια, αυστηρές κανονιστικές απαιτήσεις και κατακερματισμένες κεφαλαιαγορές.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: οι επενδύσεις venture capital στις ΗΠΑ είναι συνήθως 8-10 φορές υψηλότερες από ό,τι στην ΕΕ και περίπου το 70% των νοικοκυριών της ευρωζώνης δηλώνουν ότι δεν είναι διατεθειμένα να αναλάβουν χρηματοοικονομικούς κινδύνους, έναντι λιγότερων από 40% στις ΗΠΑ.
Χρηματοοικονομική καχεξία
Σύμφωνα με τη βαρόνη, το χρηματιστήριο του Λονδίνου υπογραμμίζει το βάθος αυτής της χρηματοοικονομικής καχεξίας.
Το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι εταιρείες άντλησαν μόλις 160 εκατομμύρια λίρες (214 εκατομμύρια δολάρια) μέσω εισαγωγών στο Λονδίνο –το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών– εκτοπίζοντας το City από τις 20 κορυφαίες αγορές IPO παγκοσμίως.
Τα βρετανικά συνταξιοδοτικά ταμεία έχουν επίσης μειώσει την εγχώρια μετοχική τους έκθεση από 53% σε 6% τα τελευταία 25 χρόνια, συρρικνώνοντας τη δεξαμενή κεφαλαίων που είναι διαθέσιμη για τις βρετανικές εταιρείες.
Αυτό δεν είναι απλώς ένα χρηματοοικονομικό πρόβλημα, καθώς ο φθίνων οικονομικός ρόλος της Ευρώπης διαβρώνει τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητά της.
Χωρίς μια δραστική στροφή, η ήπειρος κινδυνεύει να χάσει τον υπερκύκλο της AI και να καταστεί τεχνολογική αποικία αντί για κινητήρια δύναμη της καινοτομίας.
Καθεμία από αυτές τις πέντε διαρθρωτικές τάσεις θα μπορούσε να μετασχηματίσει την παγκόσμια οικονομία – ανασχεδιάζοντας εμπορικές διαδρομές, ανακατευθύνοντας επενδυτικές ροές, μεταβάλλοντας την κατανομή και την τιμολόγηση βασικών τροφίμων και κρίσιμων ορυκτών και αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να επανεξετάσουν τη διαχείριση των εφοδιαστικών αλυσίδων, την κατανομή κεφαλαίων και τις διασυνοριακές επενδύσεις.
Οι καλύτερα προετοιμασμένοι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων θα είναι εκείνοι που θα αναγνωρίσουν έγκαιρα το διακύβευμα και θα προσαρμοστούν αναλόγως, καταλήγει η Moyo.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών